Hac ve Mekanlar Yerler..TERİMLER

HAC MEKANLARI RESİMLERİ
https://kutluforum.yetkinforum.com/8snf-f73/hac-mekanlarkutsal-yerler-resmler-t167.htm
HAC VE UMRE NE DEMEKTİR
https://kutluforum.yetkinforum.com/8snf-f73/hacc-ve-umre-t1302.htm
KABENİN TARİHİ İNŞASI
https://kutluforum.yetkinforum.com/8snf-f73/kabenin-tarihi-t341.htm

***************************

KÂBE

Allah’ın emriyle Hz. İb-rahim ve oğlu İsmail tarafından yapılmış bir ibadet yeridir. Buraya Allah’ın evi anlamına gelen “Beytullah” da denir. Bu bölgede ortaya çıkan dinler ve mensupları Kâbe’yi kutsal saymışlardır. İslâm da Kabe’yi kutsal bir mekân olarak kabul etmiştir. Hz. Muhammed Kâbe’yi hac niyetiyle ziyaret etmiş ve Müslümanların da ziyaret etmesini istemiştir.

Kâbe Müslümanların kıblesidir, namaz kılarken buraya yönelirler. Allah Kur’an’da şöyle buyurur: “Nereden yola çıkarsan çık, namazda yüzünü Mescidiharam’a doğru çevir.” (2/Bakara suresi, 150)

Kutsal taş “Haceriesved (Siyah taş)” Kâbe duvarında yer almaktadır.

Kâbe’nin çevresi daire şeklinde çevrilmiştir. Bu daire içerisinde bulunan yere Mescidiharam denir. Kâbe Mescidiharam’ın tam ortasında yer alır. Bu mescidin içerisinde Zemzem suyu çıkmaktadır. Müslümanlar bu suya özel önem verirler.

Kâbe, çevresinde yıldızlar dönen güneşe benzetilir.

SAFA VE MERVE
Safa ve Merve, Kâbe’nin 200 m doğusunda Mescidiharam içerisinde yer alan iki küçük tepenin adlarıdır. Bu tepeler birbirlerine 350 m uzaklıktadır. Yüce Allah şöyle buyurur: “Safa ile Merve Allah’ın nişanlarındandır.” (2/Bakara suresi,158)

Hz. İbrahim, eşi Hacer ile henüz anne sütüyle beslenen oğlu Hz. İsmail’i Kâbe yakınında bir ağacın altında bırakıp bazı işleri için oradan ayrılır. Bir süre sonra suyu tükenen Hacer su aramaya başlar. Oğlu İsmail’e bir şeyin olup olmadığını gözetlemek için de bir Safa bir Merve tepelerine koşarak çıkar. Bugün hac ibadetini yerine getirenler Safa ve Merve tepeleri arasında hızlı bir yürüyüşle yedi kez gider gelirler. Bu iki tepenin ortasında biraz daha hızlı yürürler (Buharî, Enbiya, 4/142).


ARAFAT DAĞI

Arafat Dağı Mekke şehir merkezinin yaklaşık 25 km güneydoğusunda bulunan kutsal bir yerdir. Haccın farzlarından biri olan Vakfe burada yapılır.
Hz. Muhammed Veda Hutbesi diye anılan konuşmasını burada, çok sayıda Müslümana hitaben yapmıştır.

MÜZDELİFE VE MİNA

a) Müzdelife, Arafat’tan Mekke’ye gelişte ziyaret edilen kutsal bir yerdir. Haccedenler, arefe gününü bayram gününe bağlayan geceyi burada geçirirler. Buna da “Müzdelife vakfesi” denir.
b) Mina, Müzdelife ile Mekke arasında bulunan kutsal bir yerdir. Şeytan taşlama yerleri buradadır. Haccedenler kurbanlarını burada keserler.

Kutsal yerlerin yönetimi, 1517 yılında Yavuz Sultan Selim’in Mısır Seferi sonucunda Osmanlı Devleti’ne geçti. Osmanlı yöneticileri buraları korumak ve haccedenlerin güvenliğini sağlamak için çalıştılar. Kâbe’nin etrafını revaklarla çevirdiler. Kâbe’yi korumak için kale yaptırdılar. Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde İstanbul’dan Medine’ye kadar tren yolu yapılmıştır.

İHRAM
İhram, sözlükte “Haram etmek , kendini sakındırmak” an-lamlarına gelir. Hac için ihrama girmek, “Hac veya umreyi tamamlayıncaya kadar diğer zamanlarda yapılması yasak olmayan bazı davranışlardan uzak durmak.” demektir. Biz buna “ihrama girmek” deriz. İhrama Mekke şehrinin çevresinde belirlenmiş yerlerde girilir. Buralara “Mikat yerleri” denir.

Hac ibadeti yapılırken giyilen özel giysilere “ihram” denir.

İhrama girerken hacca niyet edilir. Niyet, kişinin eyleminin önemini ve anlamını kavramasına yardımcı olur. Onun neyi, niçin ve nasıl yaptığı ile ilgili bilinçlenmesini sağlar. İhrama giren kimse bazı şeylerden uzak durmak zorundadır.
Niyet ettikten sonra “Telbiye” adı verilen dua okunur. Bu dua şöyledir: Lebbeyk Allahümme lebbeyk, lebbeyk lâ şerîke leke lebbeyk. İnne’l-hamde ve’n-ni’mete leke ve’l-mülke, lâ şerîke lek. (Anlamı: Davetine sözüm ve özümle geldim ey Rabbim. Emrin baş üstüne. Davetine sözüm ve özümle geldim ey Rabbim! Emrin baş üstüne. Hamd sana, nimet senindir. Mülk senindir. Senin ortağın yoktur.)

TAVAF

Tavafın sözcük anlamı, “Bir şeyin çevresinde dolaşmak, dönmektir.” Hac ibadetindeki tavaf ise Haceriesved’in (Siyah taş) bulunduğu köşeden başlayıp Kâbe’nin çevresini yedi kez dönmektir. Kâbe’nin çevresinde her bir dönmeye “şavt” denir. Yedi şavt bir tavaf demektir. Tavaf hac ibadetinin iki farzından birisidir. Bu tavaf Kurban Bayramı günlerinde yapılır.


 Tavaf için, önce niyet edilir.
 Tavaf eden kişi, abdestli olur.
 Tavafa Haceriesved’in bulunduğu hizadan başlanır.
 Yürüyerek tavaf edilir.
 Tavaf bittikten sonra iki rekât tavaf namazı kılınır.

SA’Y

Sözlükte “Koşmak, çaba göstermek.” anlamlarına gelir. Hac için yapılan sa’y ise Kâbe’yi çevreleyen duvar içerisinde yer alan Safa ve Merve adlı iki tepe arasında gidip gelmektir. Bu gidiş geliş Safa’da başlayıp Merve’de bitmek üzere yedi defa yapılır.

VAKFE

Vakfe, “Bir yerde bir süre durmak, beklemek.” demektir. Hac için yapılan vakfe ise Mekke şehrinin güneydoğusunda bulunan Arafat denen yerde bir süre durmak, beklemek demektir. Bu vakfe olmazsa hac ibadeti yerine getirilmiş olmaz.

Vakfe Kurban Bayramı’nın arefe günü öğle vaktinden bayramın birinci gününün tan yerinin ağarmasına kadarki vakit içerisinde yapılır. Bu süre içerisinde Arafat’ta toplanan Müslümanlar günahlarının bağışlanması ve bütün insanlığın iyiliği için dua ederler.




Terimler
Mikât: Afakilerin ihrâma girdikleri yerler ki, Mekke’ye en uzağı Zülhuleyfe en yakın yerlerdir.

Sa’y: Safâ’dan başlayarak Merve’ye, Merve’den Safâ’ya dört gidiş, üç geliş.

Şavt: Tavâfta Hacer-i esvedden başlayıp Kâbe’nin etrafında dönüp tekrar aynı hizâya gelmek. Sayda Safâ’dan Merve’ye, Merve’den Safâ’ya bir kere gitmek. Her tavaf ve sayda 7’şer şavt vardır.

Tavâf: Kâbe’nin etrafında, Hacer-i esvedden başlayıp Kâbe sola alınarak yedi kere dönmektir.

Tavâf-ı Kudum: Mekke’ye varınca, yapılan ilk tavaf, Afakiler için sünnettir.

Tavâf-ı Sadr: Hac esnasında cemrelerin taşlanması bittikten sonra Minâ’dan Mekke’ye gelindiğinde yapılan tavâf. Tavâf-ı Veda da denir. Hac vazifeleri bununla sona erer.

Tehlil: La ilahe illahü vahdehü la şerike leh. Lehül-mülkü ve lehül-hamdü ve hüve ala külli şey’in kadir

Tekbir: Allahü ekber, Allahü ekber. La ilahe illallahu vallahü ekber. Allahü ekber ve lillahil hamd.

Telbiye: Lebbeyk, Allahümme lebbeyk, lebbeyk lâ şerîke leke lebbeyk. İnnelhamde venni’mete leke vel-mülke lâ şerîke lek.

Terviye günü: Zilhiccenin 8. günü. Bugün Minâ’ya çıkmak ve geceyi orada geçirmek sünnettir.

Vakfe: Durma. Arefe Günü Arafât’ın Vadi-yi Urene denilen yerinden başka herhangi bir yerinde, öğle ve ikindi namazlarından sonra bir miktar durmak. Bu farzdır.

HAC İBADETİ DERS NOTU
Yazan Yaşar Çıraklı

Genellikle tek Tanrılı dinlerde kutsal olarak tanınan yerlerin, o dinden olanlarca yılın belli aylarında ziyaret edilmesine hac denir, dinimizde hac ibadeti, İslam dini-ne inanan insanların, yılda bir defa belli bir yer ve zamanda birlikte ibadet etmesi anlamına gelir.

Hac, dinimizin en temel ibadetlerinden birisidir. Allah'ın Evi'ni ziyaret anlamındaki bir ibadet, dinler tarihinde hemen hemen sadece İslam dininde mevcuttur. Zengin olan bütün Müslümanlara hayatta bir kere olmak üzere hac, dinî bir görevdir.

1.1. Hac Nedir ve Niçin Yapılır? Hac ibadeti, İslamın beşinci şartını oluşturur. Hem bedenle hem de mal île yapı¬lan bir ibadettir. Bir Müslümanın, Kabe'yi ve onun etrafındaki kutsal yerleri usulüne uygun şekilde, belli günlerde ziyaret ederek, dinî görevleri yerine getirmesi demektir.

Kısaca hac, "İhrama girerek yılın belli günlerinde, Arafat'ta vakfe yapmak ve Kabe'yi ta¬vaf etmektir." İnsanlar hacda Allah'a şükür ve dua ederler, birbirleriyle bilgi ve duygu alışveri-şinde bulunurlar. Hac, aynı zamanda, bilgilenme manasına da gelir.

Hac ibadetini yerine getiren Müslümanlar, yeni bilgiler ve güzel duygular kazanarak memleketle-rine dönerler. 1.2. Hac Kimlere Farzdır? Hac, İslamın temel şartlarından birisidir. Hacca gitmek için şu şartların bulunması gerekir: a. Ergin, akıllı, hür ve Müslüman olmak b. Hacdan dönünceye kadar kendisinin ve ailesini bütün ihtiyaçlarım karşılamış olmak c. Hac masraflarım karşılayacak kadar zengin olmak ç. Yolun güvenli olduğundan emin olmak (Yolda bulaşıcı hastalık ve savaşın ol-maması gerekir.) :- d. Hastalık ve tutukluluk gibi hacca gitmeye engel bir durumda olmamak gerekir. Bu şartları taşıyan insanlara hacca gitmek farz olur.

1.3. Hac ile İlgili Kavramlar (ihram, Tavaf, Sa'y, Vakfe)

a. ihram: İhram, erkekler için, vücudun belden itibaren alt kısmına sarılan uzunca bir peştamal ve sırla alınan büyükçe bir havludan ibarettir. Kadınların ihramı, uzunca bir entaridir. Hac için ihrama giren kimsenin bazı işleri yapması yasaktır. Örneğin; ihramlı kimse için avlanmak, tıraş olmak, otları koparmak, tırnak kesmek, cinsî yakınlıkta bulunmak ve kavga etmek gibi işler yasaktır.

b. Tavaf: Tavaf; bir şeyin etrafında dolaşmak, dönmek gibi anlamlara gelir. Belli dualar okunmak ve usutüne uygun olarak Kabe etrafında yedi kez dönmektir. Kurban Bayramının ilk üç gününde Kabe'yi tavaf etmek farzdır.

c. Sa'y: Sa'y; koşmak, çaba göstermek gibi anlamlara gelir. Hac ile ilgili bir terim olarak anlamı şudur: Kabe'nin doğu tarafında bulunan Sata ve Merve adlı iki tepe arasında, yedi defa gidip gelmektir. d. Vakfe: Vakfe, durmak anlamına gelir. Hacda Arafat ve Müzdelife denilen yer¬lerde belirli zamanlarda bir süre kalmaktır. İhrama girmek, vakfe yapmak ve Kabe'yi tavaf etmek, haccin farzlarıdır.

1.4. Hac ile ilgili Mekanlar

1.4.1. Kabe: Kabe; Mekke'de "Mescid-i Haram" denilen caminin ortasında, yak¬laşık 13 m. yüksekliğinde, 12 m. eninde ve 11 m. genişliğinde taştan yapılmış dört köşe bir binadır. Kabe, Hz. İbrahim ve oğlu Hz. İsmail tarafından, Allah'a ibadet olunmak üzere yeryüzünde ilk yapılan binadır. Haccin sebebi ve namazlarda kıble olarak yöneldiğimiz bu binanın üzeri, her sene hac mevsiminde yenilenen siyah bir örtü ile örtülür. Kabe, İslam dünyasının merkezi ve tevhit inancının bir sembolüdür. Bu sembol, bütün Müslümanların bir tek Allah'a ibadet ettiklerini ifade eder. Dünya¬nın her yerinde Müslümanların namaz kılarken Kabe'ye dönmeleri, onların yön bir-liğini de sağlar. Yön birliğine sahip olanlar, daha kolaş anlaşır ve kaynaşırlar.

1.4.2. Safa ve Merve: Mekke'de Mescid-i Haram Camisinin doğusunda yaklaşık 350 m. aralıklı iki tepedir. Güneydeki Sata, kuzeydeki ise Merve'dir. Sa'y, bu iki te¬pe arasında yapılır.

1.4.3. Arafat Dağı: Mekke'nin yaklaşık 25 km güney doğusunda bir bölgenin adı¬dır. Haccin farzlarından biri olan vakfe, burada yapılır.

1.4.4. Müzdelife ve Mina: Müzdelife, Mekke'de Arafat ile Mina arasında bir böl¬genin adıdır. Müzdelife'de vakfe yapmak vaciptir. Mina, Müzdelife ile Mekke arasın¬da bir bölgenin adıdır. Büyük, orta ve küçük cemreler buradadır. Şeytan taşlama burada yapılır. Hac ile ilgili kurbanlar da genellikle burada kesilir.

1.5. Hac Nasıl Yapılır? Hacca gitmeye karar veren insan, yola çıkmadan önce, varsa borçlarım öder, hak sahipleri ile helalleşir. Yolculukta ve hac ibadeti boyunca başkalarım incitecek kötü söz ve davranışlardan sakınır. ihrama girme yerine gelindiğinde ihrama girilir. Mekke'ye varılınca gusül yapılır veya abdest alınır. Sonra Harem'e gidilerek Kabe'nin etrafında tavaf yapılır. Ardın-dan iki rekat tavaf namazı kılınır. Sonra Safa ve Merve arasında usulüne uygun olarak sa'y yapılır. Arefeden bir gün önce Arafat'a çıkılır. Arefe günü güneş batıncaya kadar Ara¬fat'ta kalınır. Burada cemaatle birlikte öğle ile ikindi namazları aynı anda kılınır. Öğ¬leden sonra vakfe yapılır. Güneş battıktan sonra akşam namazı kılınmadan Müzde-life'ye hareket edilir. Müzdelife'de akşam ve yatsı namazları, cemaatle yatsı vaktin-de birlikte kılınır. Bayram sabahı, sabah namazı erken kılınarak, "Müzdelife vakfesi" yapılır. Hava aydınlandıktan sonra Mina'ya hareket edilir. Bayramın birinci günü Mina'da sırasıyla; akabe cemresine taş atılır, saçlar tıraş edilerek ihramdan çıkılır. Mekke'ye gidilerek farz olan tavaf yapılır. Bayramın ikinci günü sırasıyla; küçük, orta ve akabe cemrelerine taş atılır. Bay¬ramın birinci günü farz olan tavafı yapamamış olanlar bayramın ikinci gününde ya¬parlar. Bayramın üçüncü günü yine küçük, orta ve akabe cemrelerine taş atılır, Mi-na'dan Mekke'ye dönülünce veda tavafı yapılarak hac ibadeti tamamlanmış olur.

1.6. Umre Umre, hac ibadeti yaparken ziyaret edilen yerleri ziyaret etmektir. Belirli bir za¬manı yoktur. Tavaf etmek, sa'y yapmak ve tıraş olmaktan ibarettir. Umre yapmak sünnettir. Arefe ve onu izleyen Kurban Bayrami'nın dört gününün dışında her zaman umre yapılabilir. Umre yapmak isteyen kimse, ihrama girilmesi gereken yerde umre yapmaya niyet ederek ihrama girer. Mekke'ye varınca Ka¬be'nin etrafında umre tavafım yapar. Tavaf bitince iki rekat "tavaf namazı" kılar. Da¬ha sonra Safa ile Merve arasında umrenin sa'yını yapar. Sa'yı bitirince tıraş olur ve ihramdan çıkar.

1.7. Medine'yi ve Mescidi Nebiyi Ziyaret: Medine'nin İslam tarihinde çok önemli bir yeri vardır. Müslümanların hafızasında Medine denilince peygamberimizi ve yakın arkadaşlarım bağrına basan bir şehir ve şehir halkı canlanır. Dolayısıyla Medine, peygamberimizin hicret ettiği ve hicretten sonra yurt edindiği bir şehirdir. Peygamberimizin yakın arkadaşlarıyla en sıkıntılı günlerini yaşadığı bu şehrin Müslümanlar için çok özel bir anlamı vardır. Hayatta iken Peygamberimizi görememiş Müslümanlar, Medine'de onun kabrin! ziyaret ederek, yaklaşık bin beşyüz yıllık bir tarihi ve tarihî olayları hatırlama imka¬nı bulurlar. Bu olaylardan dersler çıkartırlar. Bir tarihe mensup olma bilincine sahip olarak imanlarım canlı ve dinamik hale getirirler. Bu sebepten hac ibadetim yapan her Müslüman'ın, hacdan önce veya sonra Medine'ye uğraması, Medine'de bulu¬nan Mescidi Nebiyi ziyaret etmesi, güzel görülmüştür.

1.8. Haccin İnsan Davranışları Üzerindeki Etkisi: Hacca gidecek Müslümanlar, memleketlerinden hac için hareket etmeden önce, küslerle barışır, hak sahipleriyle helalleşirler. Böylece hac, insanlar arasında bir ba¬rış ortamı oluşmasına daha işin basında önemli bir katkı sağlar. Hac ibadeti İslam ahlakında yer alan eşlilik ilkesin! en güzel şekilde simgeler. Fakir, zengin farkı gözetmeksizin Müslümanlar arasında gerçek bir eşitlik ve kar¬deşlik kurar. Hiç kimsenin kendisin! öbür kardeşinden üstün görme durumu söz konuşu olamaz. Böyle bir durum, insana mahşer gününü hatırlatır. Bunlar insanın dav-ranışlarına da olumlu yönde etki eder. Hac ibadeti, aynı zamanda insanın bilgi ve görgüsünü artırır, zorluklara karşı da¬yanma alışkanlığı kazandırır. Mala olan bağımlılığı azaltır; fakirlere, yoksullara kar¬şı merhamet ve yardım duygularının gelişmesine sebep olur. Hac ibadeti, hem insan sağlığının hem de mal varlığının bir şükran ifadesidir. İh-rama bürünmekle insan, orada eşitliğin zirvesini yaşar. Arafat, kişinin bütün dünye¬vî, istek ve arzularım n yok elmasım sembolize eder. Hacda kurban kesmek, insa¬nın nefsini saran bütün kötü duyguları söküp atmayı; şeytan taşlamak, bütün fena¬lıklardan sıyrılıp tertemiz olarak Allah'ın af ve bağışına sığınmayı simgeler. Irkları, renkleri, dilleri ve kültürleri farklı Müslümanların orada tanışıp kaynaşmaları, İslam kardeşliğin! gösteren en ulvî bir manzaradır.

HAC İBADETİ "Orada apaçık nişâneler, (ayrıca) İbrahim'in makamı vardır. Oraya giren emniyette olur. Yoluna gücü yetenlerin o evi haccetmesi, Allah'ın insanlar üzerinde bir hakkıdır. Kim inkâr ederse bilmelidir ki, Allah bütün âlemlerden müstağnîdir" (A-li İmran97) "Haccı ve umreyi Allah için tam yapın." (Bakara196)

1.4.1 KABE "Şüphesiz, âlemlere bereket ve hidayet kaynağı olarak insanlar için kurulan ilk ev (mâbet), Mekke'deki (Kâbe)dir." (A-li İmran 96) "Nereden yola çıkarsan çık (namazda) yüzünü Mescid-i Haram tarafına çevir. Bu emir Rabbinden sana gelen gerçektir. (Biliniz ki) Allah yaptıklarınızdan habersiz değildir." 150. "(Evet Resûlüm ! ) Nereden yola çıkarsan çık (namazda) yüzünü Mescid-i Haram'a doğru çevir. Nerede olursanız olunuz, yüzünüzü o yana çevirin ki, aralarından haksızlık edenler (kuru inatçılar) müstesna, insanların aleyhinizde (kullanabilecekleri) bir delili bulunmasın." (Bakara 149-150)

1.4.2 SAFA ve MERVE "Şüphe yok ki, Safa ile Merve Allah'ın koyduğu nişanlardandır. Her kim Beytullah'ı ziyaret eder veya umre yaparsa onları tavaf etmesinde kendisine bir günah yoktur. Her kim gönüllü olarak bir iyilik yaparsa şüphesiz Allah kabul eder ve (yapılanı) hakkıyla bilir." (Bakara 158)

1.5 UMRE "Haccı ve umreyi Allah için tam yapın. Eğer (bunlardan) alıkonursanız kolayınıza gelen kurbanı gönderin. Kurban, yerine varıncaya kadar başlarınızı tıraş etmeyin. Sizden her kim hasta olursa yahut başından bir rahatsızlığı varsa, oruç veya sadaka veya kurban olmak üzere fidye gerekir. (Hac yolculuğu için) emin olduğunuz vakit kim hac günlerine kadar umre ile faydalanmak isterse, kolayına gelen bir kurban kesmek gerekir. Kurban kesmeyen kimse hac günlerinde üç, memleketine döndüğü zaman yedi olmak üzere oruç tutar ki, hepsi tam on gündür. Bu söylenenler, ailesi Mescid-i Haram civarında oturmayanlar içindir. Allah'tan korkun. Biliniz ki Allah'ın vereceği ceza ağırdır." (Bakara 196)


Cemreler: Minâ’da birbirine birer ok uzaklıkta bulunan üç taş kümesidir. Bunlardan birincisine Cemre-i Ula, ikincisine Cemre-i Vusta, üçüncüsüne Cemre-i Akâ’be denir.

Eyyam-ı Teşrik: Zilhiccenin 11, 12 ve 13. günleridir. Kurban bayramının arefesinin sabah namazından, 4. günün ikindi namazına kadar, 23 farz namazdan sonra, tekbir-i teşrik okunan günler.

Hervele: Safâ ve Merve arasında say yapılırken yeşil direkler arasında süratli, çalımlı yürümek.

İstilam: Hac ve Umrede Kâbe’yi tavâfa başlarken veya tavâf sırasında Hacer-ül esved önüne gelindiğinde, elleri namaza durur gibi kaldırıp tekbir, tehlil getirerek (Allahü ekber, la ilahe illallahü vallahü ekber) diyerek onu selamlamak. El sürülemiyorsa uzaktan elleri kaldırıp, işaret yapmak.

İzar: İhrâmlının belden aşağıya doladığı örtü. Belden üst kısmını örtene de rida denir.

İztiba: Ridanın bir ucunu sağ koltuk altından geçirip sol omuz üzerine atmak. Böylece sağ omuz ve kolu ihramın dışında bırakmaktır. Remel yapılması gereken tavafların bütün şaftlarında iztiba sünnettir. Tavaf bitince omuz örtülür. Tavaf namazı omuz örtülü olarak kılınır. Remel yapılan tavaflar dışında hiçbir zaman iztiba yapılmaz.

Remel: Erkeklerin tavafın ilk üç şaftında kısa adımlarla koşarak ve omuzları silkerek çalımlı ve süratli yürümeleri. Devamında say yapılacak tavaflarda Remel yapılması sünnettir. Sonunda say yapılmayacak tavaflarda Remel yapılmaz.

1. Arafat:
Mekke Şehri'nin 25 km. güney doğusunda bir bölge. Bölgedeki Arafat dağı (Rahmet dağı) yaklaşık 450 metre yüksekliğinde bir tepedir. Rivayete göre Hz. Adem ile eşi Hz. Havva cennetten indiridikten sonra ilk burada buluşmuşlar. Buraya Arafat adının veriliş sebebi ise: Cebrail (a.s.)’in, Hz. İbrahim (a.s.)’e haccın nasıl ve nerelerde yapılacağını öğretirken Arafat’a geldiklerinde ona, “Arefte?” (anladın mı, tanıdın mı?) diye sorması, onun da “Areftü” (anladım, tanıdım) demesinden dolayıdır. Hacılar Arafat'ta vakfeye dururlar. Vakfe için 10 numaralı terime bakınız.
2. Cemi Takdim ve Cemi Tehir:
Kelime manası olarak "sunumu birleştirmek" diye çevirebilebileceğimiz bu terim Vakti girmemiş bir namazı, vakti giren bir namazla beraber kılmaktır. Hanefi Mezhebinde yalnız Hac mevsiminde arefe günü Arafat’ta, öğle ve ikindi, öğle vaktinde kılınır cemaatle kılınır. Cem-i Tehir ise Müzdelife'de ise Akşam namazı yatsıyla beraber kılınacak kadar geciktirilmesi olayıdır. Yalnız başınayken ya da Başka hiçbir zaman Cem’i Takdim caiz değildir.
3. İhram - İhrama girmek:
Hac ve Umre'yle alakalı en temel kavramlardan biri ihramdır. İhram deyince akla ilk gelen şey beyaz dikişsiz elbise olsa bile, esasen ihram, hacca ve umreye gitmeye karar veren kişinin normalde helal olan tırnak kesmek, tıraş olmak, cinsel ilişkiye girmek, Mekke ve çevresinde bitkileri koparmak, yeşillere zarar vermek gibi bazı şeyleri kendisine haram kılmasıdır. Hacca veya umreye giderken haramların başladığı yerde ihram giyilir. İhram dikişi olmayan ve kefene benzeyen iki parçadan oluşan sade bir giysidir. Buna elbise bile demek zordur. Kefeni hatırlatan ihram makam, mansıp, rütbe ve servet gibi bütün farkları sıfıra indirir, herkes fakir ve muhtaç durumdadır. Ama bu ihtiyaç kullara değil, Allah’adır. İhramı giyen insan dünyaya ait her şeyi geride bırakır, takva elbisesini giyer, “Ölmeden önce, ölünüz” hikmet dolu sözüne ittibaen kefen giymiş gibi olur. Kısaca; Hac veya umre için niyet edip , telbiyeyle kuşanılan iki parça örtü.
4. Makamı İbrahim:
Hz.İbrahim’in Kâbe’yi inşa ederken ve insanları hacca davet ederken üstüne çıktığı taşın bulunduğu yer. Kabe kapısının karşısında 10 metre kadar mesafede Makam-ı İbrahim olarak bilinen cam fanusun içinde İbrahim Aleyhisselam’ın Kabe'yi inşa ederken iskele olarak kullandığı rivayet edilen taş üzerinde bulunan İbrahim Aleyhisselam’ın ayak izleri beş ila altı bin yıldan fazla bir zamandan beri muhafaza edilmektedir.
5. Merve ile Safa Tepesi:
Safa, Mekke'nin doğusundaki Ebu kubeys dağının eteğinde Mescid-i Haram'ın kuzeydoğusunda, Merve'den biraz daha daha yüksek ve Kabe'ye daha yakın bir tepedir. Safa'nın tam karşısındaki Merve ise Mekke'nin batısındaki Kuaykıan dağının eteğinde, Harem-i Şerif'in kuzeybatısında ve Kabe'nin Rüknü ırak) köşesinin karşısında yer alır.Kur'an-ı Kerim'de Safa ve Merve'nin Allah'ın koyduğu sembollerden olduğu belirtilmekte, bu iki tepe arasında sa'y etmenin hac ve umre ibadetinin parçası olduğu vurgulanmaktadır (el-Bakara 2/158).
6. Mescidi Haram:
Beytullahın (yani Kübik şeklindeki Kabe yapısının) etrafındaki bögleye denir.Kabede namaz kılınan her yer Mescid-i Haram’a dahildir ve buraya giren emindir.
7. Mina:
Mekke ile Müzdelife arasında, Harem sınırları içinde bulunan bir bölge. Hacıların cemreleri taşladıkları ve kurban kestikleri yer. Cemre dedikleriyse Minâ’da birbirine birer ok uzaklıkta bulunan üç taş kümesidir. Bunlardan birincisine Cemre-i ula(Küçük Şeytan), ikincisine Cemre-i Vusta(Orta Şeytan), üçüncüsüne Cemre-i Akâ’be (Büyük Şeytan) denir.
8. Mik'at:
İhrama girme yeri ve zamanı. Mekke çevresinde, çeşitli bölge ve ülkelerden hacca gelenlerin ihrama girecekleri özel yerleri ifade eden bir fıkıh terimi; çoğulu mevakit gelir. Bir kimsenin hac veya umre için mikatleri ihramsız geçmesi caiz değildir. Aksi halde bir kurban cezası veya mikat yerine dönmek gerekir. Kısaca; afakilerin ihrama girdikleri yerlerdir ki Mekke’ye en uzağı Zülhuleyfe en yakını Yelemlemdir. Afaki ise hacca Mikat dışından gelen kişilere denir.
9. Tavaf etmek:
Kâbe etrafında Hacerü’l-esved hizasından başlayarak yedi defa dönmektir. Tavaf esnasında mü’minler büyük kâinatın küçültülmüş bir numunesini ortaya koyarlar. Çünkü kâinatta yıldız kümeleri, gezegenler, yıldızlar hatta güneş bile kendilerine ait bir yörüngede hareket etmektedirler. Kısaca; Kâbe’nin etrafında, Hacer-i esvedden başlayıp Kâbe sola alınarak yedi kere dönmektir.
10. Vakfe:
"Durmak" demektir. Arefe günü Arafat’ın Vadi-yi Urene denilen yerinden başka herhangi bir yerinde, öğle ve ikindi namazlarından sonra bir miktar durmaktır.Haccın farzıdır. Hz. Peygamber, " Hac Arafat'tır" (Tirmizî, Tefsîru Sûre 2/22; Ebû Dâvud, Menâsik, 68; İbn Mâce, Menâsik, 57) buyurmuştur. Bu yüzden vakfe yapamayan kimse haccı kaçırmış olur ve ertesi yıl yeniden hac yapar.

arafat