Beğendiğimiz Şiirler Beyitler

yare açık yare
yare açmaya ne hacet
feryadım duyulur aşikare
dile dökmeye ne hacet
güllerim döndü hare
hare küsmeye ne hacet
dil avare dudak bi çare
parelenmeye ne hacet

***********************

Dîvan Şiiri ve Seçme Beyitlerden Seçmeler

Telh ider âdemin elbette mezâk-ı ıyşin
Bâde nûş eyle bugün eyleme fikr-i ferdâ

Telh ider: Uzaklaştırır
Mezâk-ı Iyş: İşret zevkleri
Bâde: İçki
Nûş etmek: İçmek
Fikr-i Ferdâ: Gelecek düşüncesi

* * *

“Tahsîl-i kemâlât, kem âlât ile olmaz”

Tahsil: Öğrenim, edinmek
Kemâlât: Olgunluk
Kem: Kötü
Âlât: Aletler

* * *

Bakma yâ Rab sevâd defterime
Ânı yak âteşe benim yerime
(Lâ edri)

Sevâd: Dünyâda işlenen günahlar

* * *

Sakın terk-i edebden kûy-i mahbûb-ı Hudâdır bu
Nazar-gâh-ı ilâhîdir, makâm-ı Mustafâdır bu
(Nâbî)

Terk-i Edeb: Edepsizleşmek
Kûy-i Mahbûb-ı Hudâ: Allah’ın sevgilisinin köyü, mekânı
Nazar-gâh: Bakılan, nazar edilen yer

* * *

Hep hüsn ü aşka dâir imiş hep güft ü gûy-i halk
Dillerde dâsitân imiş esrâr sandığım
(Çelebi-zâde Âsım)

Hüsn ü Aşk: Güzellik ve aşk
Güft ü gûy-i halk: Bütün yaratılmışların konuştukları konular
Dâsitân: Destan
Esrâr: Sır

* * *

Bizimle saltanat lâfın idermiş ol Karamânî
Hudâ fırsat verirse ger kara yere karam ânı
(Avnî – Fâtih Sultan Mehmed)

* * *

Sen pister-i gülde yatasın şevk ile handân
Ben hicr ile bâlîn edinem hâr- sebeb ne
Bu saltanat-ı dünyâ ola adle mukârin
Haccü’l-Haremeyn anı taleb kılsa aceb ne
(Cem Sultan)

Pister: Yatak
Handân: Gülen
Bâlîn: Yastık
Hâr: Diken
Mukârin: Yakın, denk
Haccü’l-Haremeyn: Hacı olmuş kişi

(Cem Sultan saltanat da’vâsıyle birâderi Sultan Bayezid’e bu şiiri gönderir. Cevap olarak da şu şiiri alır: )

Çün rûz-ı ezel kısmet olunmuş bize devlet
Takdîre rizâ vermiyesin böyle, sebeb ne
Haccü’l-Haremeyn oldığına râzi olaydın
Bu saltanat-ı dünyevîye bunca taleb ne
(Sultan II. Bayezid Han)

Rûz-ı Ezel: Ezel gününde
Rizâ vermek: Râzı olmak, rızâ göstermek
Saltanat-ı dünyevî: Dünya saltanatı (geçici ve çok büyük sorumluluk olan saltanat)

* * *

Merdüm-i dîdeme bilmem ne füsûn etdi felek
Giryemi kıldı füzûn, ekşimi hûn etdi felek
Şîrler pençe-i kahrımdan olurken lerzân
Beni bir gözleri âhûya zebûn etdi felek
(Yavuz Sultan Selim’e atfedilir)

Merdüm-i Dîde: Göz bebeği
Füsûn: Büyü
Girye: Gözyaşı
Füzûn: Ziyâde, fazla
Eşk: Gözyaşı
Hûn: Kan
Şîr: Aslan
Lerzân: Titreyen, titrek
Âhû: Ceylân
Zebûn: Zayıf, güçsüz

* * *

Ey serâser âleme sultan Süleymânım baba
Tende cânım cânımın içinde cânânım baba
Bâyezîdine kıyar mısın benim cânım baba
Bî-günâhım Hak bilür devletlû sultânım baba
(Şâhî – Şehzâde Bâyezîd)

Serâser: Baştan başa
Bî-günah: Günahsız

(Şehzâde isyân ett,ü, babasından bu murabbâ ile af dilemiştir. Kânûnî Sultan Süleyman ise ona cevâben şu murabbâyı göndermiştir: )

Ey demâdem mazhar-ı tuğyân-ı isyânım oğul
Takmıyan boynuna her giz tavk-ı fermânım oğul
Ben kıyar mıydım sana ey Bâyezîd Hânım oğul
Bî-günâhım deme bâri tevbe kıl cânım oğul

Demâdem: Her zaman
Tuğyân: Taşkınlık
Mazhar-ı Tuğyân: Taşkınlık gösteren
Tavk-ı Fermân: Ferman (buyruk) gerdanlığı

* * *

Biz bülbül-i muhrik-dem-i gülzâr-ı firâkız
Âteş kesilir geçse sabâ gülşenimizden
(2. selim..isk pala)
(Muhibbî – Kânûnî Sultan Süleyman)

Mânâsı: Biz ayrılığın gül bahçesinde yanık ve ateşli şarkısıyla meşgul bir bülbülüz
Sabah rüzgârı gül bahçemizden geçecek olsa, serinletmek yerine ateş olur yakar.

* * *

Yıkılıptır şu cihân sanma ki bizde düzele
Devleti çerh-i denî verdi kamu mübtezele
Şimdi ebvâb-ı seâdetde gezen hep hezele
İşimiz kaldı hemân merhamet-i Lem-yezel’e
(Cihangîr – Sultan III. Mustafa)

Çerh-i Denî: Alçak felek
Mübtezel: Aşağılıklar
Ebvâb: Kapılar
Hezele: Ayak takımı
Lem-yezel: Allah

"Gice gündüz işüm âh u zâr u efgân oldı gel

Bu benüm dîvâne gönlüm gel ki vîrân oldı gel"


Kırımlı Selim Divane

*****************************



"Âşıkın ancak murâdı dostunun maksûdudur

Çekse de bin derd ü mihnet hep sebât etmek gerek"


******************************

"Zülfüne dil vermeyen bilmez gönül ahvâlini

Anlamaz hal-i perişanı perişan olmayan"

Ziya Paşa


**********************************

"Gözümün nûru ve gönlümün sürûrudur kapın

Hasta gönlüm çâresisin derdimin dermânısın"

Necati Bey


******

"Yâ Rab ol düşman bakışlu yara n'itdüm n'eyledüm

Sevdüğümden gayrı ol dil-dâra n'itdüm n'eyledüm"

Necati


*****************

"Dün gice deryâya düşdüm düşde gark oldum sanup

Uyanup gördüm gözüm yaşı imiş deryâ meğer"

Cem Sultan

******************


"Görmedim gül yüzünü âh u figân etmedeyim

Akıdıp göz yaşımı dert ile nâlân olayım"

Şanlıurfalı Lütfî

nalan= ağlayan , sızlayan

****

"Aşkta kanun imiş âşıklara cevr eylemek

Âşık oldur kim cefâ-yı yâre sabretmek gerek"

Adile Sultan


*************************

"Yanayım mı hasretinden geçeyim mi ülfetinden

Hele derd ü firkatinden sana bin şikâyetim var"

Enderunlu Vasıf Efendi

*******************

"Ben yitirdim ben ararım yar benimdir kime ne

Gah girerim öz bağıma gül dererim kime ne "

Nesimi


*********************

"Nesimi'ye sordular ki yarin ile hoş musun

Hoş olayım olmayayım o yar benim kime ne "


*******

"Fuzûlî rind-i şeydâdır hemîşe halka rüsvâdır

Sorun kim bu ne sevdâdır bu sevdâdan usanmaz mı "

(Fuzûli çılgın bir divanedir , her zaman halka karşı rezil rüsva bir durumdadır, ona sorun ki bu ne biçim bir sevdadır ki bu sevdadan usanmıyor )

**************************************

"Dimezem vuslat ümîdiyle beni şâd eylegil

Razıyam cevr ü cefâ kılmağ içün yâd eylegil "

(Fatih Sultan Mehmet ( AVNİ )

( Ey sevgili sana demiyorum ki beni vuslatının ümidi ile sevinçlere gark et! Eziyet ve cefa etmek için bile hatırlayıversen buna da razıyım )

***********************************

"Yâ Râb belâ-yı aşk ile kıl âşinâ beni

Bir dem belâ-yı aşktan etme cüdâ beni "


Fuzûlî

******************

"Yandurmağuma yeter hayalün

Yohdur mana tâkat-i visâlün"

Fuzulî

( Ey sevgili ! Benim ruhumu yakmak için hayalin yeter de artar bile..Çünkü senin visaline ermeye bende takat kalmamıştır )


*****************

"Vefâ görmedin ölürsem eğer ben gül-'izarumdan

İrişe dem-be-dem bûy-i vefâ hâk-i mezârumdan"

AVNİ

"Eğer ben o gül yanaklı sevgilimden vefa görmeden ölürsem , toprağımdan devamlı olarak etrafa vefa kokusu yayılır..."


Açıklama : sevgiliden göreceği vefa ve bağlılığın hasreti ile yaşayan aşığın varlığına işleyen bu duygu , ölümü ile birlikte toprağa karışacak ve mezarının üzerinde biten otlara ve çiçeklere geçerek buradan etrafa yayılacaktır...


********************

"Göz gördü gönül sevdi seni ey yüzü mâhım

Kurbânın olam var mı benim bunda günâhım"

Nahîfî

**************

Padişah-ı âlem olmak bir kuru kavga imiş

Bir veliye bende olmak cümleden âlâ imiş

(Yavuz Sultan Selim)

********************************

şöyle gird olmuş Firengistan birikmiş bir yere
sonra gelmiş gûşe-i ebrûda hâl olmuş sana...

Nedim

Firengistan(güzelleri)bir yerde toplanmış,sonra kaşının köşesinde ben olmuş sana..
Firengistan'dan murat;Galata'dır.O dönemlerde en güzel kızlar Galata'da bulunur.Özellikler Hristiyan güzeller.Yani şair diyor ki bütün Hristiyan güzelleri bir araya toplansa senin ancak bir ''ben''in edebilir.
Şairin özellikle Firengistan kelimesini tercih edişinin bir başka sebebise;bilindiği gibi Firenk gayr-i müslimler için kullanılan bir tabirdir.''ben''in siyah oluşu ve güzelliği hasebiyle kişiyi yoldan çıkarışı arasında bir münasebet kurulur Klasik şairlerce.İslam dışındaki dinlr küfürdür ve küfrün tabiatı siyahtır.Sevgilinin ''ben''i de siyah oluşu,kişiyi küfre götürüşü ve yoldan çıkarışı telakkisiyle özellikle Müslüman değil Hristiyan güzellere benzetilmiştir.

*****************


Çeşm-i ibretler nazar kıl, bu dünya müsafirhanedir,
Bir mukim adem bulunmaz, ne acib bir kaşanedir,
Bir kefendir akibet sermayesi şah-u geda,
Pes buna mağrur olan, mecnun değil, ya nedir ?
ANONİM


************************************

"Gittin ammâ ki kodun hasret ile cânı bile

İstemem sensiz olan sohbet-i yârânı bile"


*****************************

"Çün sana gönlüm mübtela düştü

Derd ü gam bana aşina düştü "

Niyâzî-i Mısrî


**********************************

Şeb-i yeldayı müneccim muvakkit ne bilir?

Müptelâyı gâma sor kim geceler kaç saat”

La_Edri

(Gecelerin uzunluğunu müneccimle vakti tayin edenler ne bilsin, gecelerin kaç saat olduğunu gam müpteleasına sor)


**************************

Tahammül mülkünü yıktın, Hülâgü Hân mısın kâfir
Aman dünyâyı yaktın, âteş-i sûzân mısın kâfir


*********************

Düşüp ol cefâ-şiâre, gönül oldu pâre pâre
Çekerim gamın ne çâre, geçemem muhabbetim var...
Vâsıf

******************************************

Beni candan usandırdı cefâdan yâr usanmaz mı

Felekler yandı âhımdan murâdım şem'i yanmaz mı

FUZULİ


( Beni canımdan usandıran sevgili bana eziyet etmekten usanmıyor mu, felekler bile âhımdan yanmışken muradımın mumu yanmaz mı ? )

*******************************************


Kamu bîmârına cânân deva-yı derd eder ihsan

Niçün kılmaz bana derman beni bîmar sanmaz mı

( Cânân bütün hastalarının dertlerine devâ olurken benim derdime neden dermân olmuyor, yoksa beni hasta sanmıyor mu ? )



Şeb-i hicran yanar cânım döker kan çeşm-i giryânım

Uyarır halkı efgânım kara bahtım uyanmaz mı


[Ayrılık gecesi canım yanar, ağlayan gözlerim kan(lı yaş) döker. Feryadım halkı uyandırır (da) kara bahtım uyanmaz mı?]



********************************


Ne beyân-ı hâle cür'et, ne figâna tâkatım var

Ne recâ-yı vasla gayret, ne firâka kudretim var

Enderunlu Vasıf Efendi


("Ne hâlimi arz etmeye cür'et edebiliyorum, ne de feryat etmeye takatım var. Ne vuslat umudu için gayrete geliyorum, ne de ayrılığa güç yetirebiliyorum.")

****************************

"Gûl-i ruhsârına karşu gözümden kanlu akar su

Habîbim fasl-ı güldür bu akar sular bulanmaz mı " FUZULİ

(Gül yanağına karşı gözümden kanlı göz yaşları dökülüyor, sevdiğim ! gül mevsimidir, bu akan sular bulanmaz mı ? ( akan göz yaşlarımın kanlı olması çok normal, çünkü mevsim bahar mevsimidir, yani gül mevsimidir.)


Ruhi ile Fuzuli yolda giderlerken, Ruhi yoldaki köpeği işaret ederek 'bu köpek burada Fuzuli' der,

ee Fuzuli boş durur mu? bu söze karşılık '" bas kuyruğuna çıksın Ruhi" der ve cevabını yapıştırır

****************************************

"Gâmım pinhan tutardım ben dedîler yâre kıl rûşen

Desem ol bî-vefâ bilmem inanır mı inanmaz mı "

(Ben gamımı (derdimi) gizli tutardım dediler ki derdini sevgiliye açıkla; ben sevgiliye derdimi anlatsam o vefasız sevgili bilmem bana inanır mı inanmaz mı ? )

*******************

"Değildim ben sana mâil sen ettin aklımı zâil

Bana ta'n eyleyen gâfil seni görgeç utanmaz mı "

( Ben sana meyilli değildim, benim aklımı başımdan alan sensin, beni ayıplayan gafiller seni gördükleri zaman utanmayacaklar mı ? )


*************************************


gönder efendi sîneme tîr-i belâlarun
olsun siper beâlarına mübtelâlarun...

BakÎ

*********************

söylesem tesiri yok;konuşmasam gönül razı değil...
Hilleli Mehmed

bu söz fuzuli'ye ait değilmi?
ayrıca 'konuşmasam' değil 'sussam' olarak.
************************

cânı kim cananı içün sevse cânânın sever
cânı içün kim ki cânânın sever cânın sever

********************************

Gülüm şöyle gülüm böyle demektir yâre mu’tâdım

Seni ey gül sever cânım ki cânâne hitâbımsın...


Nedim


******************************

"Âvâzeyi bu âleme Dâvud gibi sal

Bâki kalan bu kubbede bir hoş sada imiş"

Baki

(Âvâzeyi Hz Davud (a.s) gibi salmalı bu dünyaya, bu kubbede ebedi olarak sadece hoş bir sada kalır..)

yani bu dünyada bizden geri sadece söyleyeceklerimiz kalacak..

****************************


Halk içinde muteber bir nesne yok devlet gibi
Olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi

kanuni MUHİBBİ

***************************

"Akar yaşım sele benzer ömür geçer yele benzer

Güler yüzün güle benzer ne bilsin geçe bu çağlar"

( Yunus Emre )


**************************

"Allâh adın zikredelim evvela

Vacib oldu cümle işte her kula"

Süleyman Çelebi

*************************

"Şirler pençe-i kahrımda olurken lerzan

Beni bir gözleri ahuya zebun etti felek"

( Yavuz Sultan Selim )

( Aslanlar bile şiddetimden titrerken felek beni bir ahu gözlü güzele karşı aciz bıraktı)

***************************

Marifet iltifâta tâbidir

Müşterisiz metâ zâyidir

Lâ-edrî

*****************************************

Cihân ârâ cihân içredir ârâyı bilmezler.
Ol mâhîler ki deryâ içredir deryâyı bilmezler.

Hayali

(O balıklar ki, dünyanın cevherinin yine dünyanın içerisinde olduğunu bilmeyen insanlar gibi, denizin içinde denizin ne olduğundan habersizlerdir.)



***************************


"Süzme çeşmün gelmesin müjgan müjgan üstüne

Urma zahm-ı sineme peykân peykân üstüne"

Gözlerini süzme, kirpiklerin(göz kapakların) üst üste gelmesin, yaralı olan yüreğime peykânlar ( peykan: ok ucu ) gönderme..Yüreğim senin aşkınla yaralıdır, bir de bakış oklarını bana gönderip sinemi dağlama )

AÇIKLAMA : Divan şiirinde sevgilinin kirpikleri peykâna yani ok ucuna benzetilmiştir, sevgili şaire baktıkça ve gözkapaklarını üst üste getirdikçe şairin zaten yaralı olan yüreği dağlanmaktadır, şair diyor ki, benim sinem zaten yaralıdır, bir de gözlerini süzerek ok üstüne ok vurma bana diyor..


Hababam sınıfı versiyonu ;

Kış geliyor ört hocaaam yorgaan yorgan üstüne
*****************************************


"Kimsenin aybını görüp kılma zinhâr âşikâr

Günde yüz bin aybın örterken ilâhe’l- âlemîn "


MUHİBBÎ ( Kanuni Sultan Süleyman)


( Alemlerin Rabbi günde yüzbin ayıbını örterken sakın kimsenin ayıbını görüp aşikar etme)

********************************************************

" Uyandır çeşm-i cânı hâb-ı gafletten seher hîz ol

Çemen bülbülleriyle subh-dem zikreyle Mevlâyı "

Bâkî

(Seher vakti kalk da can gözünü gaflet uykusundan uyandır , Çemendeki bülbüllerle Mevla'yı zikreyle)

***********************

Vaslım dilersin çün dedin lutf edeyin olsun dedin ...
Yarın dedin birgün dedin ferdalara saldın beni ...

Derdmend ü hasteyüz bîçâre vü üftâdeyüz
Düşmüşüz bir derde kim olur degül dermân ana

(dertli-hasta-çaresiz ve düşkünüz.Öyle bir derde düştük ki hiç bir şey ona derman olamaz-olacak gibi değil- )

**********************

gel iy gamze kerem eyle rakib-i pür-fitneden geç!
beni anunla bir itme,ya ondan geç ya benden geç...

ey gamze-sevgili- gel fitne dolu rakibi bırak,beni onunla bir tutma ya ondan geç ya benden...

********************

bende yok sabr u sükûn sen de vefadan zerre
iki yoktan ne çıkar fikr idelim bir kerre...

******************

Ey güzel,sen ki bana derdi derman edensin
Şimdi 'çekil önümden'diye ferman edersin
Senin yüzün canımın kıblesi olmuş bir kez
Ne yapsın,kıble mi değiştirsin bu can dersin...(Hayyam)

******************

dilde ger aşk ola akl eyleyemez anda karar
dûzde zindan olur dâr ki mihmân uyumaz

-eğer gönülde aşk varsa akıl orada bulunamaz.tıpkı misafirin uyumadığı evin hırsız zindan oluşu gibi(hırsızın orada bulunamayışı gibi)

*************************

âlem oldu şâd senden
ben esîr-i gam henüz...
Hilleli Mehmed

********************


ör zâhidi kim sahib-i irşâd olayım der
dün mektebe vardı bugün üstâd olayım der...

Ruhî-i Bağdadî

***********************

Sanman taleb-i devlet ü câh etmeğe geldik
Biz âleme bir yâr için âh etmeğe geldik....


dünyaya glişimizin devlet-yer talep etmek olduğunu sanmayın sakın,biz bu dünyaya bir yar için ah etmeye geldik...

*************************

Dâr-ı dünya deli gönlüm gibi virân olsa

Ne cihân olsa, ne cân olsa, ne hicrân olsa

(Taşlıcalı Yahya)


(Dünya yeri benim bu deli gönlüm gibi viran olsa (paramparça olsun) ve ne cihan ne can ne de ayrılık olsa..)

**************************

Dâne dâne ruh-ı dilberde arak gören dir

Cem'-i kevkeble ne bulmış meh-i tâbân revnak

Avnî (Fatih Sultan Mehmet)

( Sevgilinin yanağında birikmiş damla damla ter tanelerini görenler , derler ki : "Parlak ay, etrafında toplanmış yıldızlarla ne de güzel bir görünüm almış " )

*********************

"Ne bilsin aşk işin pâk olmayanlar

Bitirmez şah-ı gül hâk olmayanlar"
ŞEYHî

(Aşk işini gönlü temiz olmayanlar bilemez , toprak olmayanlar gül bitiremez)

****************************

"Bir şu'lesi varki şem'i cânın

Fanûsuna sığmaz âsumânın"

(Şeyh Galib)

(Can mumunun öyle bir alevi vardır ki alevi sema fanusuna sığmaz )

*************************

"Dost bî-pervâ felek bî-rahm devrân bî-sükûn

Derd çok hem-derd yok düşmen kavî tâli' zebun"

( FUZûLî )


( Dosta pervasız felek merhametsiz dünyada sükûn kalmamış ; Derd çok derdi paylaşacak yok..Düşman güçlü..Talih ise zayıf, yenik
düşmüş )

**************************

Âlim ile yâr olan,
Bulur mertebe
Cahil ile yâr olan
Döner merkebe...

*******************

Gelmenin bir gitmesi var ey hümam!
Gitti gelmek, kaldı gitmek vesselam...

*******************

sûz-i dilden bî-haberdir sanmayın canâneyi
şem'i yakmaz mı ol ateş ki yakar pervâneyi...

bu çevirme işi mecburi mi =))hiç sevmiyom...çevirdik mi iş bitmiyo ki...kast edilen bambaşka...neyse....

(sevgiliyi bu yanan gönülden habersiz zannetmeyin,pervaneyi yakan ateş mumu yakmaz olur mu hiç )

********************

Ne denlü cehd ederse bir murâde
Nasîb olmaz mukadderden ziyâde.

(Lâ Edrî)

[İnsan bir murâdına kavuşmak için kendi irâdesiyle çalıştıktan sonra eğer hakkında hayırlı olmadığından dolayı o şeyi Allah takdîr etmediyse o şey nasîb olmaz.]

****************

"Zahirde görüp bizleri sanma ukalâyız
Biz bir sürü âkil sıfatında budalâyız"

ukalâ :akıllılar ( akıl kelımesının fualâ vezninde çoğulu )

::ZİYA PAŞA::

( görünüşümüze bakıp bizi akıllı insnalar sanmayın biz akıllı gibi görünen akıllı sıfatında budalalarız )

*****************

"Firkatinle şu kadar giryeler itdim cana
Bir küçüksu görünür eşkime nisbet derya"

( Ayrlığında o kadar gözyaşı döktüm ki derya benim bu gözyaşıma nisbetle bir küçüksu hükmündendir)

************

"Sırrını âşık olan nihân etsin kim

Duymasın agladıgını dîde-i giryân bile"

_Riyâzî_


(Âşık olan sırrını öyle gizlesin ki ağladığında gözyaşı bile ağladığını duymasın.)

*****************

"Bu dünyayı seninle sevmişim ben

Benim sensiz bu dünyâ nemdir ey dost "

Kani

*****************
"Gönül ne ârzû-yı câh eder ne tâc u taht
Reh-i himmetde ancak kalb-i nerm ü pây-ı saht ister"

:::NABİ:::

( GÖNÜL NE MEVKİ PEŞİNDEDİR NE DE TAHT VE TAC İSTEMEKTEDİR, ONUN İSTEDİĞİ ANCAK HİMMET YOLUNDA YUMUŞAK BİR KALP VE ÇELİK GİBİ BİR İRADEDİR)

**************

"Zapt-ı ah eylemedir âşıka evvel çare.

Ben ise âhsız aram edemem. Âh medet"

NEF'İ

(Aşıkın yegane çaresi,ah-vah etmemektir, Ben ise ah etmeden duramıyorum:Ah meded!)


**********************
Hazer kıl gezme çok pervâsız ey bülbül ki katlin'çün,
Dikenden dâmeni altında kılmış gül nihân hançer.

(Fuzuli)

[Ey bülbül, temkinli ol çok korkusuz gezme çünkü katlin için gül eteğinin (yaprağının) altından dikenlerini bir hançer gibi gizlemiş.]

***************

"Kasdun eğerçi cânla dilün birisinedür
Hem ikisi fedâ yoluna birisü nedür"

Kabulî

( sevdiceğim , Kasdın gerçi can ile gönülden birisi içindir amma ikiside feda olsun yoluna birisi nedir ki...? )

*************
"Hicr ü visâl dirler iki nesne var imiş
Gördük anun birisini ol birisü nedür? "

Kabulî

( Ayrılık ve kavuşma diye iki şeyin olduğunu duyduk onlardan birinciyi ( ayrlık ) gördük de öteki ( vuslat ) acaba nasıl bir şeydir hiç
bilmiyorum )

***********

“Sanman bizi kim şire-i engür ile mestiz
Biz ehli harabattanız mest-i elestiz.”

(Ruhi Bağdadi)

[“Bizi üzüm şırası ile serhoş olmuş sanmayın! Biz gönül ehliyiz, elest meclisindeki mana ile mest olmuşuz.”]

**************
Düşmanlara ahbâbını zemm oldu zerafet
Dildardan ağyâra şikâyet yeni çıktı

Ziya Paşa..

*****

"Münkirin görüp Sezaî bizi firkatde sanur
Gülşen-i dehr içre hâlâ yâr ile seyrâneyüz"

(Hasan Sezaî Gülşenî)

[Ey Sezayî! inkarcılar bizi görünce ayrılık- gayrılık içinde sanırlar. Oysa biz dünya denen gül bahçesi içinde hâlâ Sevgili ile salınıp gezmedeyiz.]

***********

"Hicr ü visâl dirler iki nesne var imiş
Gördük anun birisini ol birisü nedür? "

Kabulî

( Ayrılık ve kavuşma diye iki şeyin olduğunu duyduk onlardan birinciyi ( ayrlık ) gördük de öteki ( vuslat ) acaba nasıl bir şeydir hiç
bilmiyorum )

********

"Efendimsin cihanda itibarım varsa sendendir
Meyân- âşıkânda istihârım varsa sendendir "

Şeyh Galib

( Sen efendimsin dünyada zerre miktar saygınlığım varsa bu sendendir, aşıklar arasında bir şöhretim varsa bu da sendendir )

Ne denlü cehd ederse bir murâde
Nasîb olmaz mukadderden ziyâde.

(Lâ Edrî)

[İnsan bir murâdına kavuşmak için kendi irâdesiyle çalıştıktan sonra eğer hakkında hayırlı olmadığından dolayı o şeyi Allah takdîr etmediyse o şey nasîb olmaz.]

**************

"Ademe bir zevk kalır dünyada bir de yahşı ad
Saltanat bâki kalır derlerse bu yalandır"

Cem sultan

***************
"Sana ne eyliyeyim n'işleyim aman a gönül
Benimde halimi sen eyledin yaman a gönül"

***************

"Güllü diba giydin amma korkarım azar eder
Nazeninim saye-i har-ı gül-i diba seni "

(Nedim)

diba : elbise
azar etmek : incitmek
saye-i har : dikenin gölgesi

( E y sevgili güllü elbise giymişsin ama elbisendeki gülün dikeninin gölgesinin seni incitmesinden korkarım "

**********
"Göz gördü gönül sevdi seni ey yüzü mâhım
Kurbânın olam var mı benim bunda günâhım"

Nahifi

( Göz gördü gönül sevdi seni ( ey )ay yüzlüm kurbanın olayım söyle bunda benim günahım ne, bunda bir günahım var mı? )

************
"Deryâdan âb istemiş olsam serâb olur
Ger altına yapışsam o saat türâb olur "

Zatî

( Deryadan su istesem serap olur, eğer altına yapışacak olsam o saat toprak olur )

***************
"Çekdirip firkatini bizden ırag oldun sen
Bahr-i firkatde nice fırtınalar çektim ben "

Agehi

Firkat : ayrılık
bahr : deniz
ırag : uzak
( Ayrılığını tattırıp benden ayrı kaldın , ayrılık denizinde ah bilsen ben ne fırtınalar yaşadım )