çocuk namaz kıldırabilirmi

İmamlığın dinen geçerliliği için imamın bulûğa ermiş olması şartı fakihler arasında tartışmalıdır.

Hanefî mezhebine ve İbn Hazm'a göre cemaatle kılınan bütün namazlarda imamın baliğ olması şart iken Mâlikî ve Hanbelî fakihleriyle bazı Hanefîler bunu sadece farz namazlarda şart koşar, mümeyyiz küçüğün küsûf ve teravih gibi namazlarda ya da kendisi gibi kimselere imamlığını sahih görürler.

Mümeyyiz, ergenlik çağına yaklaşan, iyi ve kötüyü birbirinden ayırt edebilen çocuktur.

Şâfîler'e, bazı tabiîn âlimlerine ve Mâlikî fakihlerine göre ise hem farz hem nafile namazlarda imamın bulûğa ermesi daha iyi olmakla birlikte mümeyyiz olması da yeterlidir.

Ancak Şâfî mezhebinde, cuma namazı için imamın baliğ olması şartını arayanlar bulunduğu gibi mümeyyiz çocuğun yetişkinlere imametini mekruh görenler de vardır.

İmamın buluğa ermiş olma şartını arayanlar. “İmam cemaatin namazına kefildir” (Ebû Dâvûd, Salât, 32; Tirmizî, Mevâkit, 39) hadisinin dolaylı anlatımına, bulûğa ermeyen çocuğun imam yapılmamasına ilişkin sahabe görüşlerine, ayrıca çocuğun namazının nafile olduğu, cemaatin farz namazın nafileye bina edilmesinin caiz olmayacağı görüşüne dayanmaktadırlar.

Şâfî fakihleri ise Hz. Peygamber (asm) döneminde Amr b. Selime'nin henüz yedi yaşlarında iken kavmine imamlık yaptığına dair rivayeti (Buhârî, Meğazî, 53; Ebû Dâvûd, Salât, 60) delil alırlar. (bk. DİA İslam Ansiklopedisi, İmam md.)

Sahabeden Amr b. Selîme/Seleme (ö. 85-704) ile ilgili olarak nakledilen bu rivayet şöyledir:
“Mekke’nin fethinden sonra Cerm ka­bilesi İslâmiyet’i kabul etmek üzere Nebî’mize bir heyet gönderdi. Amr b. Selime’nin Sahîh-i Buhârî’deki rivaye­tine göre bu heyette Amr’ın babası Selime de bulunuyordu. Nebîmiz on­lara namaz hakkında gerekli bilgileri verdikten sonra içlerinde Kur’ân’ı en iyi bi­len kimseyi imam yapmalarını söyledi. Kabilede Kur’ân’ı en iyi bilen Amr oldu­ğu için, o sıralarda altı veya yedi (Buhârî, “Meğâzî”, 53.) bir rivayete göre yedi veya sekiz (Ebû Dâvûd, “Salât”, 60.) yaşlarında bulunmasına rağmen imam­lığa geçirildi.” (Ahmet Önkal, “Amr b. Selîme”, Diyanet İslam Ansiklopedisi, c: 3, s: 91)
Buhârî ve Ebû Dâvûd’da geçen bu rivayetlerden yola çıkan Ebû Sevr, İshâk b. Râhûye ve İmam Şâfiî gibi âlimler, henüz buluğa ermemiş çocukların buluğa ermiş olan büyüklerine imamlık yapabileceğini söylemişlerdir.
Diğer mezhep imamları ise buluğa ermemiş bir çocuğun imamlık yapamayacağını, bu rivayette Hz. Peygamber’in, çocuğun imamlı­ğının caiz olduğunu ifade eden bir emri ve takdiri olmadığını, bunun o kavmin kendi tasarrufu olduğunu ileri sürmüşlerdir