Kant’ın Doktora Duyurusundaki Besmele

Çağlayan Dergisi‏ @CaglayanDergisi


https://twitter.com/CaglayanDergisi/status/939454494550691840

Altdorf Besmelesi” adıyla bilinen besmelenin, Kant’ın doktorluk unvanıyla ilgili bir ilanda da yazıyor olması... https://caglayandergisi.com/2017/11/30/kantin-doktora-duyurusundaki-besmele/ …




06:19 - 09 Ara 2017


https://caglayandergisi.com/2017/11/30/kantin-doktora-duyurusundaki-besmele/



Kant’ın Doktora Duyurusundaki Besmele
30 Kasım 2017
0

Facebook'ta Paylaş

Twitter'da Paylaş

Rönesans öncesi dönemde, İslam dünyasındaki ilmi çalışmaların Batı’ya tesiri inkâr edilemez. Hristiyan ve Yahudi talebelerin İslam dünyasında eğitim almaları, o zamanki Avrupa ülkelerinde yaşayan ilim adamlarının bir kısmının Arapça bilmesi ve Arapça telif edilen ilim ve felsefe eserlerinin Latinceye tercüme edilmesi; İslam dünyasından Batı’ya ilim ve teknoloji transferinde önemli rol oynamıştır.¹ Ayrıca Abbasiler tarafından, Bağdat’ta kurulan Beyt’ül-Hikmet merkezinde Yunanca, Latince, Hintçe ve Farsçadan yapılan tercümeler adeta bir “medeniyet hafızası” vazifesi görmüş, daha sonra bu tercümeler yeniden Batı dillerine aktarılarak insanlığın ilim mirası muhafaza edilmiştir.²
 
İslam âleminin Batı’ya tesiri asırlarca devam etmiştir. Bugün bile bazı Alman mezarlarında Arapça ifadeler görmek mümkündür. “Besmele” asırlar önce Avrupa’da çok revaçtaydı. 1600’lerde Avrupalı ilim adamları kitaplarına besmelenin “Hristiyan versiyonu” diyebileceğimiz bir ibareyle başlıyordu: “Baba, oğul ve kutsal ruhun, tek olan Tanrı’nın adıyla.” 1600’lü yıllarda, besmeleden etkilenen Hristiyanların kullandıkları bu tabir, hem Arapça yazılıyor hem de bazı akademik kitapların ilk sayfalarını süslüyordu. Daha ziyade İslam ülkelerinde yaşayan Doğulu Hristiyanların geliştirdiği bu besmele formatını ve Immanuel Kant’ın doktora duyurusundaki besmelenin sırrını, aslında yaklaşık 5 asır önce Avrupalı ilim adamlarının İslam ve Doğu kültürüne duydukları merakta bulmak mümkün.
Immanuel Kant (1724-1804), Batı felsefesinin en önemli temsilcilerinden biridir. Meşhur eseri Saf Aklın Eleştirisi, felsefe tarihinde bir dönüm noktası olarak kabul edilir. 1827 yılında, “Tanrı’nın varlığını inkâr” yaklaşımları sebebiyle, Saf Aklın Eleştirisi adlı kitabı, Vatikan’ın Yasak Kitaplar Listesi’ne alındı. Papa VI. Paul’ün bu listeyi ortadan kaldırdığı güne kadar, Kant’ın kitabı, kilise çevrelerince “tehlikeli” kabul edilmiştir. Hayatı boyunca hiç evlenmemiş, hep aynı ortamda yaşamış bu filozofun doktora duyurusunda kullanılan besmelenin sırrı ne olabilir? Sorunun cevabını bulmak için Kant’tan yaklaşık 150 yıl öncesine göz atmakta fayda var.