Önce, birkaç noktaya uğramamız gerekir. Başlar isek :
Vicdanın 4 unsuru vardır :
1. Zihin (akıl, zeka, hayal ve hafıza)
2. İrade (karar verebilme gücü)
3. His (duygular)
4. Latife-i rabbaniye
- Zihin, marifetullah içindir.
- İrade, ibadetullah içindir.
- Duygular, muhabbetullah içindir.
- Latife-i rabbaniye, müşehadetullah (kKemal noktası. Mü'minn ulaşacağı en son nokta) içindir.
____________
Duygular iki türlüdür :
a. Süfli Duygular (şerli duygular)
b. Ulvi duygular (imanla yapılan duygular)
Bütün duyguların da, bir inkişaf noktası vardır. Mesela ;
- akıl, marifetullaha ererse inkişaf eder.
- kalp, muhabbetullaha ererse inkişaf eder.
- ruh, lezzet-i ruhaniyeye ererse inkişaf eder.
_____________
Tefekkür zihinde başlar. Zihinde ise en başı, hayal çeker :
hayal --> tasavvur (hayalin şekillenmiş hali) --> taakkul (akletmek) --> iz'an (anlayış) --> iltizam (zorla iman etmek) --> imtisal (gönüllü iman etmek) --> itikad (sağlam iman)
Çekirdek, ağaç olacak. Peki ne gerekli? Cvp : Su, toprak, hava, ışık.
Uyarlar isek ve yukarıdaki şemaya göre yerleştirir isek ;
Su --> İslamiyet
Toprak --> Ubudiyet (sünnet-i seniyye)
Hava --> (imtisal etmek gibi)
Işık --> İman
Buraya kadar imanı elde ettik.
___________
Ve marifetullahtayız :
Herkes kabiliyetine göre Allah'ı tanır, bu yüzden kabiliyetlerimizi geliştirelim.
Kurbiyet : İnsanın Allahı istemesi, Akrabiyet : Allah'ın insanı istemesi. Bunlar, kabiliyetimize bağlı.
Ufak
not : Herkes de istidat vardır. İstidatlarımızı gerçekleştiremediğimiz
için kabiliyetimiz olmaz. Mesela, hafızlık istidadımız var ama hafız
değiliz. Demekki kabiliyetimiz yok anlamına gelir.
____________
Muhabbetullahtayız :
Muhabbetullaha
ermek için, sünnet-i seniyye ye ittiba etmek lazımdır. Hadiste ''Kim
sünnetimi tutarsa..'' deniliyor. Uyarsa / bilirse denilmiyor ; tutmaya
vurgu ediliyor.