Kur’an’a abdestsiz dokunabilmek
“1. Dokunma konusu: İbn
Rüşd Mushaf’a dokunma konusunda özetle şunları söylemiştir: Cünüp
olanın Mushaf’a dokunmasını bazı fıkıhçılar caiz görmüş, çoğunluk ise
menetmişler; yani caiz olmadığı hükmüne varmışlardır. Bunlar
abdesti olmayan kimselerin de Mushaf’a dokunmalarının caiz olmadığın
söyleyenlerdir. Bu ihtilafın (farklı ictihadın) sebebi, “Ona tertemiz
olanlardan başkası dokunamaz” (Vâkıa: 56/79) mealindeki âyettir. Abdest
bahsinde bu âyetle ilgili farklı anlayışlardan söz ettik. Hayızlı
kadınların Mushaf’a dokunmasını caiz görmeyenler de yine aynı delile
dayanmaktadırlar (31).
İbn
Hazm de Mushaf’a abdestsiz veya cünüp ve hayızlı olanın dokunmalarının
caiz olduğunu savunurken Hz. Peygamber’in (s.a.) Herakliyüs’e gönderdiği
mektupta âyetin de bulunduğu, mektubun bir gayr-i müslime verildiği ve
onun âyete dokunmasında sakınca görülmediği vâkasına dayanmaktadır.
Çoğunluğun dayandığı “Mushaf’a abdestsiz ve cünüp olanların
dokunamayacağını ifade eden” rivayetin ise sahih olmadığını, sahih
olanın ise mürsel olduğunu (Hz. Peygambere kadar raviler zincirinin
kesintisiz olmadığını) ileri sürmektedir. Yukarıda meali geçen âyete
gelince İbn Hazm’in onunla ilgili yorumu şöyledir: Allah Teâlâ
“…dokunmasınlar” demiyor, “…dokunmazlar diyor. Biz vâkıa olarak Kur’an’a
herkesin (temiz, pis, müslüman, kâfir…) dokundukların görüyoruz; şu
halde bu âyette geçen kitaptan maksat Mushaf değil, 78. âyette açıklanan
“meknûn; yani gizli, saklanan” kitaptır, Kur’an’ın levh-i mahfuzdaki
aslıdır ve ona ancak melekler dokunabilir…. (81-84).
2. Okuma konusu:
İbn
Hazm “Kur’an’ı okumak, tilavet secdesi, Mushaf’a dokunmak ve Allah’ı
anmak; bunların hepsi abdestli olana ve olamayana, cünübe ve hayızlı
olana caizdir” diye başlık attıktan sonra genel delilini şöyle
açıklıyor: “Bunlar hayırlı işlerdir, teşvik edilmiş, sevap vadedilmiş
fiillerdir; bunların bazı hallerde yapılamayacağın söyleyenlerin delil
getirmesi (delil ile isbat etmeleri) gerekir“.
İbn Hazm karşı tarafın ileri sürdükleri delilleri ise ya sahih olmayan
rivayetlerden ibaret oldukları veya hükme delalet etmedikleri
gerekçesiyle reddetmekte, sahabe ve tabiûn müctehidlerinden kendi
ictihadını destekleyen örneklere de yer vermektedir (77-81).
Fıkıhçıların
ihtilaf ve ittifak ettikleri hükümleri açıklayan iki kaynaktan konumuz
ile ilgili ictihadları aktarmış olduk. Görülüyor ki “kadınların özel
hallerinde namaz kılamayacakları ve oruç tutamayacakları” konularında
ittifak (icmâ) var; “mescide girme, Kur’an’a dokunma ve onu okuma,
gerekli tavâfı yapma” konularında ise ihtilaf edilmiş; çoğunluk bunları
caiz görmemiş ama bazı fıkıh alimleri caiz görmüşlerdir. İstişare
toplantısı kararlarında da söylenen bundan ibarettir.
Fıkıhta icmâ bağlayıcıdır, ama çoğunluğun görüşü bağlayıcı değildir. Meşhur
dört mezhepte de bazan biri, diğerlerinin tamamına (bu mânada cumhura,
çoğunluğa) muhalif olduğu halde mensupları -çoğunluğun ictihadını değil-
tek kalmış olan mezhebin ictihadını uygulamaktadırlar.
Özel
hallerinde kadınları kimse mescide girmeye, Kur’an okumaya… zorlamıyor;
ama onlar farklı (caiz diyen) ictihada uyar da bunları yaparlarsa yine
kimsenin onları engellemeye veya kınamaya hakları olamaz.” (Prof.
Hayrettin Karaman-Sorular ve Cevaplar-Âdet gören kadının Kur’an okuması
başlığı)
Konu: Kur’an’a abdestsiz dokunabilmek.H.karaman 
Perş. Mayıs 26, 2011 11:02 am