Likya orkidesi (Ophrys Iycia)
Akdeniz Bölgesi’nin Amanos Dağları, Mersin ve Gülnar bölgelerinde
yetişen orkidelerin nesli tehlike altında. Dünya genelinde sadece bu
çevrede yetişen bitki, salep yapımında kullanmak için doğadan
toplanıyor. Bugün sadece 200 tane kalan orkideler, Doğa Derneği’nin
başlattığı proje sayesinde koruma altına alınmış durumda.
Dağ horozu
Kafkasya’daki yüksek dağlarda ve Türkiye’de Doğu Karadeniz Dağları’nda
yaşayan bir kuş türü olan dağ horozları da tehlike altında. Kış ayını
karın altına kazdıkları çukurlarda geçiren horozlar, bahar ayından
itibaren gün yüzüne çıkıyor. Doğa Derneği tür envanter sorumlusu Süreyya
İsfendiyaroğlu, şimdiye kadar yaptıkları çalışmalar sonucunda 260’a
yakın dağ horozu tespit ettiklerini söylüyor. Çok ürkek ve yabani olduğu
için bölgede yaşayan birçok kişinin bu türü göremediğini söyleyen
İsfendiyaroğlu, horozların neslinin devam etmesinde bölge halkına büyük
işler düştüğünü ifade ediyor.
Akdeniz foku (Monachus monachus)
Akdeniz foku dünya üzerinde sadece Doğu Akdeniz ve Batı Afrika’nın bir
kısmında yaşıyor. Sessiz ve tenha kayalık sahilleri yaşama alanı olarak
seçen bu türün diğer bir adı ise ‘İzmir foku’. Bugün 100’den az sayıda
kaldığı tahmin edilen foklar, bütün dünyada nesli tükenmekte olan hayvan
türleri arasında ilk sırada.
Telli turna (Anthropoides virgo)
‘Telli turnam selam getir sevgilimin diyarından…’ diye başlayan türkünün
baş kahramanı olan turnalar, bugünlerde nesillerini devam ettirme
mücadelesi veriyor. Telli turnaların Türkiye’de üreyen son 11 bireyi
Muş’un Bulanık Ovası’nda yaşıyor. Kış aylarını Afrika’da geçiren telli
turnalar, uzun bir göçün ardından mart ve nisan aylarında Türkiye’deki
üreme alanlarına geliyor. Telli turnaların en yakın akrabaları Hazar
Denizi’nin kuzeydoğusunda yaşıyor. Bu nedenle telli turnaların Bulanık
Ovası’ndan çekilmesi durumunda ülkemizde bu türü sonsuza kadar
kaybetmekle karşı karşıyayız. Son 11 turnanın neslini devam
ettirebilmesi için Doğa Derneği ve Irmak Okulları birlikte çalışıyor.
Proje kapsamında Bulanık Ovası’nda detaylı kuş araştırması yapılıyor.
İlkbahar itibarıyla turnaların üremeye devam ettiği ada koruma altına
alınacak.
Ceylan (Gazella gazella)
Şanlıurfa ve çevresinde yaşayan ceylanlar için yapılan çalışmalar
meyvesini veriyor. Ürkekliği, narinliği ve güzelliğiyle kendine has bir
yapısı olan ceylanlardan yaklaşık 200 tane bulunuyor. Doğa Derneği ile
Çevre ve Orman Bakanlığı’nın özverili çalışmaları sonucunda sayıları bir
hayli artan ceylanlar için yöre halkına yönelik bilgilendirme
çalışmaları devam ediyor.
***
Karaman’ın koyunu ‘gen bankasına’ emanet; ya diğerleri!
Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ile TÜBİTAK’ın birlikte yürüttükleri proje
sayesinde nesli tükenmekte olan hayvanlar gen bankasında yaşayacak!
Türkiye’de bir ilk olma özelliği taşıyan banka, hayvanların hücre, sperm
ve embriyolarının saklanmasına imkan verecek. Bu sayede aralarında
Gökçeada koyunu, Karakaya koyunu, Ankara keçisi, Akkaraman koyunu, Hınıs
ve Malakan gibi yerli at örneklerinin de bulunduğu 300 bireyin soyu
tescillenmiş olacak.
Yılda 27 bin bitki ve hayvan türü kayboluyor
ABD’de bilimsel araştırmalarda bulunan Doç. Dr. Sezen Arat, her yıl
dönüşümsüz olarak 27 bin bitki ve hayvan türünün kaybolduğunu söylüyor.
Arat, hayvan ve bitkilerin soyunun tükenmesini çevre kirliliği, çarpık
yapılaşma ve insan faktörüne bağlıyor.
Zaman Gazetesi
__________________
İşte size nesli tükenmekte olan bitkilerle ilgili ilginç bilgiler: Bir
ağaç türü var ki dünyada çok az bulunuyor; bu türde bilinen sadece iki
tane ağaç var. Dahası etle beslenen ve ceset gibi kokan bitkiler de var.
Bu bitkilerin ortak özelliği ise ya nadir sayıları ya da
benzersizlikleridir.
Nesli tükenen ağaçlar:
Baobab ağacı: Afrika ve Hindistan’da yetiştirilen bu ağaç gittikçe daha çok tükenme tehlikesiyle karşı karşıya kalıyor.
Maymun çıkmazı ağacı: Şili de yetişen bu ağaç bir fosil kadar yaşlıdır.
Ancak yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olan ağaçlardan birisidir.
Canavar ağacı: Resimde de göreceğiniz ağaç 2000 yaşındadır ve Afrika’da yetişir.
Bois Dentelle ağacı: Bu güzel ve şirin ağaç çok az sayıda vardır. Dünyada bu ağaçtan sadece iki tane kalmıştır.
Bunlar da tükenecek bitkilerden bazıları:
Venüs sinekkapanı: Bu bitki et yemesiyle ünlüdür. Karıncalar ve sinekler
bu bitkinin kapanına sıkışırlar. Ama bu ilginç bitkinin de nesli
tükenmek üzere.
Rafflesia çiçeği: Bu çiçek dünyanın en büyük çiçeklerinden birisidir. Kokusu hoş olmadığı için bu çiçeğe “et çiçeği” denir.
Titan arum: Bu çiçek dünyanın en büyük çiçeği değildir ancak rafflesia
gibi kötü kokar bu nedenle bu bitkiye “ceset çiçeği” denir.
Yarasa çiçeği: Yarasa çiçeği çok ender rastlan güzel bir bitki türüdür.
Yeşim bitkisi (Green jade): Bu da pek nadir rastlanan bir çiçek türüdür.
Çiçeğin yaprakları mavi-yeşil renktedir ve ortası koyu mordur.
Kaynak: http://www.msxlabs.org/forum/soru-cevap/318480-nesli-tukenmekte-olan-bitkiler-ve-nesli-tukenmis-bitkiler-nelerdir.html#ixzz1TjM4Qlle
************************
Bunlardan Birside Orkide ;
Orkide
çiçekli bir bitki. Familyası: Salepgiller (Orchidaceae). Türkiye’de
yetiştiği yerler: Anadolu’da tabiî olarak yetişmekle birlikte kültür
şekilleri sera ve salonlarda yetiştirilir. Çeşitli türleri yavru vatan
Kıbrıs’ın “Beş Parmak Dağları”nda da yetişmektedir.
Sera
ve salonlarda yetiştirilen süs bitkisi. Tropik, subtropik, ılıman ve
hatta serin iklim kuşaklarında tabiî hâlde yetişir. 20.000’den fazla tür
ve varyeteye sâhiptir. Bunlar içinde 15-20 tânesi süs bitkileri olarak
yetiştirilmektedir. Bilhassa Ceologyne cristata, Odontoglossum grande,
Paphiopedilum insigne ve Lycaste skinneri çok kolay yetişen ve ısı
istekleri fazla olmayan türlerdir.
Orkideler,
sera ve salon süs bitkileri içinde çok nârin, gâyet güzel, câzip,
dekoratif ve uzun müddet dayanan çiçekleriyle kıymetli bitkilerin
başında yer alır. Aynı zamanda bilhassa tropik orkideler kesme çiçek
olarak da özel bir renk ve fon güzelliğine sâhiptir. Tropikal orkideler
genellikle epifit olarak ağaçların üzerinde yaşarlar.
Yetiştirilmesi:
Genel olarak sera veya çiçek pencerelerinde, gâyet aydınlık yerlerde
bulundurulmalı, sâdece sabah ve akşam güneşine mâruz bırakılmalıdır.
Orkidelerin büyük bir kısmında kök ve sürgün verme, ilkbahar ve yaz
aylarına rastlar. Bu devrede bitkilerin nisbî rutubetçe yüksek yerlerde
bulundurulmaları gerekir. Seralarda bunu temin maksadı ile bitkilere sık
sık, çok ince zerreler hâlinde, kireçsiz su püskürtülmesi uygundur.
Kireç ve klor ihtivâ eden su, orkidelerde gelişmeye derhal olumsuz etki
yapar.
Orkide yetiştirilecek
seraların aydınlık olması, iyi ısıtılabilmeleri ve sıcaklığın oldukça
sâbit tutulabilmesi gerekir. Üretilmeleri, ilkbaharda saksı değiştirme
esnâsında, ayırma sûretiyle yapılır. Ayrılan bitkiler, önce 6-8
santimetrelik küçük saksılara alınır ve iyice köklenmeyi müteakip 10
santimetrelik saksılara şaşırtılırlar. Saksı değiştirme işi, iki yılda
bir olmak üzere mart ve nisan ayında yapılır. İlkbaharda çiçek açan
türlerde ise saksı, çiçeklenme periyodundan sonra değiştirilir. Saksı
değiştirme esnâsında, harç materyalinin, dış kısımları ve bitkinin ölü
kök kısımları ayıklanıp uzaklaştırılır. Orkide yetiştiriciliğinde
kullanılacak toprağın iri tâneli, gevşek geçirgen bir yapıya sâhip
olması gerekmektedir.
Orkideler
arasında ilginç tozlaşma örneklerine rastlanır. Bir kısım orkide türü,
diğer çiçekler gibi renk ve balözleriyle böcekleri cezbederek tozlaşmayı
kolaylaştırırlar. Balözü için çiçeğe konan böceklerin ayaklarına
bulaşan çiçek tozları, böcekler aracığılı ile diğer orkidelere taşınır.
Renkleri,
şekilleri ve kokularıyla böcekleri taklit eden ilginç orkide türleri de
vardır. Dış görünüşü dişi yaban arasına benzeyen bâzı türler etrâfa
yaydıkları dişi arı kokusuyla erkek arıları cezbederler. Erkek arılar bu
orkideleri dişi arı zannederek çiftleşmek için üzerlerine konarlar. Bu
sırada patlayan polen torbalarından arının baçağına çiçek tozları
bulaşır. Böcek diğer orkideye konduğu zaman bu polenler böcek tarafından
çiçeğe aktarılır.
Özellikle
“Ophrys” orkide cinsinin türleri, renkleri, şekilleri ve kokularıyla
çevre böceklerini taklit ederler. Büyük Bahama Adalarındaki “Oncidium”
cinsi orkide türleri de bölgesel böceklere benzeyerek tozlaşmayı
sağlarlar. Taklit yetenekleri dolayısıyla pekçok orkide; arı orkidesi,
sondajcı böcek orkidesi, örümcek orkidesi gibi isimlerle anılır.
Tabiattaki
her olay gibi, orkide türlerindeki tozlaşma da tabiatta akıllara
durgunluk veren bir düzenin açık bir mesajıdır. Bu düzen, bir tesâdüf
olamayacağı gibi; her varlığı yoktan var eden yüce Yaratıcı’nın, her
şeyi bir gâyeye göre ve belli sebepler altında yarattığını
göstermektedir.
********************
Nesli tükenen bitkiler
İşte size nesli
tükenmekte olan bitkilerle ilgili ilginç bilgiler: Bir ağaç türü var
ki dünyada çok az bulunuyor; bu türde bilinen sadece iki tane ağaç var.
Dahası etle beslenen ve ceset gibi kokan bitkiler de var. Bu
bitkilerin ortak özelliği ise ya nadir sayıları ya da
benzersizlikleridir.
Nesli tükenen ağaçlar:
Baobab ağacı: Afrika ve Hindistan’da yetiştirilen bu ağaç gittikçe daha çok tükenme tehlikesiyle karşı karşıya kalıyor.
Maymun çıkmazı ağacı: Şili de yetişen bu ağaç bir fosil kadar yaşlıdır. Ancak yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olan ağaçlardan birisidir.
Canavar ağacı:Resimde de göreceğiniz ağaç 2000 yaşındadır ve Afrika’da yetişir.
Bois Dentelle ağacı:Bu güzel ve şirin ağaç çok az sayıda vardır. Dünyada bu ağaçtan sadece iki tane kalmıştır.
Bunlar da tükenecek bitkilerden bazıları:
Venüs sinekkapanı:
Bu bitki et yemesiyle ünlüdür. Karıncalar ve sinekler bu bitkinin
kapanına sıkışırlar. Ama bu ilginç bitkinin de nesli tükenmek üzere.
Rafflesia çiçeği: Bu çiçek dünyanın en büyük çiçeklerinden birisidir. Kokusu hoş olmadığı için bu çiçeğe “et çiçeği” denir.
Titan arum: Bu çiçek dünyanın en büyük çiçeği değildir ancak rafflesia gibi kötü kokar bu nedenle bu bitkiye “ceset çiçeği” denir.
Yarasa çiçeği:Yarasa çiçeği çok ender rastlan güzel bir bitki türüdür.
Yeşim bitkisi (Green jade): Bu da pek nadir rastlanan bir çiçek türüdür. Çiçeğin yaprakları mavi-yeşil renktedir ve ortası koyu mordur.
Kaynak: http://www.msxlabs.org/forum/soru-cevap/318480-nesli-tukenmekte-olan-bitkiler-ve-nesli-tukenmis-bitkiler-nelerdir.html#ixzz1TjMKUcsq
Ülkemizde Nesli Tükenen Bitkiler
<blockquote class="postcontent restore"> 254
bitkinin de nesli tehlikede. En önemlileri ise kardelen, sıklamen,
karçiçeği, göl soğanı, orkide, lale soğanı olarak sıralanıyor. Bu
bitkiler kaçakçıların gözbebeği… Canlıların yaşam alanları olan sulak
alanların 200 bin hektarını da kurutmayı başararak “kurak alanlara”
çevrilmiştir.
SIKLAMEN
KARÇİÇEĞİ
GÖL SOĞANI
İlginizi Çekebilecek Konular:
- ülkemizde nesli tükenen bitkiler
- nesli tükenen canlılar
- Nesli Tükenen Bitkiler
- Nesli Tükenen Hayvanlar
- Anadolu'da Nesli Tükenen Türler
</blockquote>