Çay Tiryakilerine Kötü Haber
Ahi Evran Üniversitesi (AEÜ) Fen
Edebiyat Fakültesi Kimya Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Harun
Çiftçi, vücuda birçok faydası olan çayın günde 6-8 bardaktan fazla
tüketilmemesi gerektiğini belirterek, ''Çay gereğinden çok tüketildiğinde alüminyum zehirlilik açısından risk taşıyabilir'' dedi.
TÜBİTAK tarafından desteklenen, AEÜ, Gazi Üniversitesi ve Fırat
Üniversitesindeki araştırmacıların da katıldığı ''Gıdalarda Eser
Alüminyum Tayini İçin Katı Faz Özütleme Yöntemi Geliştirilmesi ve Ticari
Katı Faz Kartuşu Üretilmesi'' başlıklı projeyi yürüten Yrd. Doç. Dr.
Çiftçi, AA muhabirine yaptığı açıklamada, araştırmaların çaydaki
alüminyum miktarının gerekenden fazla olduğunu ortaya koyduğunu söyledi.
Çiftçi, proje kapsamında Türkiye'de sadece 6 yerde olan ''sürekli ışın
kaynakları alevli atomik absorpsiyon spektrofotometre'' cihazının AEÜ'ye
kazandırıldığını, bu cihaz sayesinde insan sağlığını ilgilendiren
birçok bilimsel çalışmanın rahatlıkla yapılabileceğini ifade etti.
Elde ettikleri proje çıktılarının insan sağlığını doğrudan ilgilendiren
gıda, su ve çevre kalitesini belirlemede önemli rol oynayacağına işaret
eden Çiftçi, bu kapsamda gıda ve su örneklerinde ağır metal düzeylerinin
çeşitli aletsel yöntemler kullanılarak belirlenmesi gerektiğini
söyledi.
Ağır metallerin başta metalurji olmak üzere sanayinin birçok alanında
kullanımının hızla arttığını, özellikle alüminyumun kolay
şekillenebilmesi, uzun ömürlü ve ekonomik özelliğiyle ideal bir ambalaj
malzemesi olarak gıda, meşrubat ve ilaç teknolojisinde kullanıldığını
belirten Çiftçi, çeşitli alanlardaki atıklarla dolaylı olarak veya gıda,
içecek ve sularla doğrudan insan bünyesine geçerek vücutta çeşitli
proteinlere bağlanan alüminyumun geniş bir alana yayıldığını ve
organizmadan uzaklaştırılmasının zor olduğunu kaydetti.
Vücutta tolere edilebilen miktarın üzerinde alınan alüminyumun alzheimer
ve parkinson gibi rahatsızlıklara sebep olduğunu söyleyen Çiftçi, şöyle
konuştu:
''Bundan korunmanın en etkili yolu, gıda ve içecek yoluyla organizma
tarafından alınacak alüminyum miktarının azaltılmasıdır. Bu nedenle,
gıda örneklerindeki alüminyumun, başta Dünya Sağlık Örgütü olmak üzere
çeşitli kuruluşlar tarafından önerilen değerlere uygun olup olmadığının
kontrol edilmesi önemlidir. Bu amaçla geliştirdiğimiz ayırma ve
zenginleştirme yöntemiyle başta Kırşehir şebeke suyu olmak üzere çeşitli
su örneklerinde alüminyum düzeyini belirledik ve bu düzeyleri Dünya
Sağlık Örgütünce üst sınır olarak önerilen litrede 0,2 miligram
düzeyinden aşağı ölçtük.''
Çaydaki alüminyum oranıAraştırmada en ilginç bulguların çay örneklerinden elde edildiğini belirten Çiftçi, şunları kaydetti:
''Vücuda birçok faydası olan çay gereğinden çok tüketildiğinde alüminyum
zehirlilik açısından risk taşıyabilir. Yeşil çay dahil olmak üzere
çayın dem ve özelliğine göre bir bardakta ortalama alüminyum düzeyini
litrede 2,5-12 miligram arasında tespit ettik. Bu değerler, içme
sularında önerilen üst sınır olan litrede 0,2 miligramdan 12 ile 60 kat
daha fazla. Sağlığımız açısından günde 6-8 bardak çay yeterlidir, daha
fazla çay içerken bu hususlar dikkate alınmalı.''
Yaklaşık 15 çay numunesi aldıklarını, sonuçların birbirine yakın
çıktığını ifade eden Çiftçi, yurt dışından gelen çaylara ve bitki
çaylarına baktıklarını, özellikle bütün bitki çaylarında alüminyum
miktarının çok düşük çıktığını belirtti.
Çiftçi, alüminyumla ilgili çalışmaların çok ciddi olduğunu, özellikle
yurtlarda alüminyum tencere, tabak ve çaydanlık kullanımının tamamen
yasaklandığını belirterek, bunun da güzel bir gelişme olduğunu söyledi.