Gazi Giray (Gazai) han Râyete meyi ederüz kamet-i dilcû yerine

Gazi Giray (Gazai) - Gazi Giray Han II
(Hükümdar Şairlerden)

Onaltıncı yüzyılda Osmanlıca yazan hükümdar şairlerden biri de Kırım hanlarından Gazi Giray'dir. 1553'te Bahçesaray (Kırım) da doğdu ve 1607}de Akmescit'de vebadan öldü. Ruslar'a karşı gösterdiği kahramanlıklarından dolayı "Bora" lâkabı ile de anılır.
Değerli bir hükümdar ve iyi bir şair olan Gazi Giray, millî kahramanlık şiirleriyle Türk divan edebiyatına çok güzel gazeller kazandırmıştır. Türk'ün savaşçılığını, Türk bayrağını aşka ve kadına üstün tutan ve "Rayete meylederiz..." diye başlayan gazeli çok ünlüdür. Bu gazele birçok nazire yazılmıştır. Gazi Giray şiirlerinde "Gazâyî" mahlasını kullanmıştır. Gazayî'nin bir divançesi, Çağatay lehçesiyle yazılmış "Gül ve Bülbül" adlı bir mesnevisi vardır. Resmî ve özel mektupları da toplanmıştır. Hoca Sadeddin Efendi'ye gönderdiği mektuplar önemlidir.
GAZÂYÎ'den şiirler:
GAZEL
Râyete meyi ederüz kamet-i dilcû yerine
Tuğa dil bağlamışuz kâkül-2 hoş-bû yerine.
Heves-i tîr ü keman çıkmadı dilden asla
Naveg-i gamze-i dil-dûz He ebru yerine.
Sürerüz tığımuzun zevk u sefasın her dem
Sîm-tenlerle olan lezzet-i pehlû yerine.
Gerden-i tevsen-i zîbâda kutâs-ı dilbend
Bağladı gönlümüzi zülf ile gîsû yerine.
Severüz esb-i hünermend-i sabâ -reftârı
Bir peri-şekl-i sanem bir gözü âhu yerine.
Gönlümüz şâhid-i zîbâ-yı cihada verdik
Dilber i mâh-rûy u yâr-ı perî-rû yerine.
Seferün çevri çok ümmid-i vefa ile velî
Olduk aşüftesi bir şuh-ı cefa-cu yerine.
Olmışuz cân ile billâh Gazâyî teşne
Kanını düşmen-i dinin içerüz su yerine.
---
Bugünkü dille:

Gönül alıcı (sevgilinin) boyuna bayrağı tercih ederiz,
(Çünkü) hoş kokulu kâkül yerine tuğa bel bağlamışız.

Sevgiiinin kaşları ve gönüle saplanan kirpikleri yerine,
bizim gönlümüzden yay ve ok sevgisi asla çıkmadı.
Biz, gümüş tenli kadınlarla olan zevk ve sefanın yerine,

Her zaman kılıcımızın zevk ve sefasını süreriz.
Bizi, sevgilinin saç ve kâkülü yerine

Güzel bir atın yelesi bağladı.
Biz, peri yüzlü, ceylan gözlü güzelden çok

Rüzgâr kanatlı bir atı severiz.
Gönlümüzü peri yüzlü, ay yüzlü sevgili yerine

Cihadın (savaşın) gösterişli güzeline verdik.
Vefa ümidi ile seferin zahmeti çoktur ama,

Biz cefa veren şuh bir güzel yerine ona vurulduk.
Ey Gazâyî, içimiz yanıyor, susamışız, onun için din
düşmanının kanını su yerine içeriz.

» GAZİ GİRAY –RAYET MEYL EDERÜZ KAMET-İ DİLCU YERİNE
» Şeyh EDEBALİ'den Osman Gazi'ye Nasihat