Okullarda mescit açılması ve namaz kılınmasıyla ilgili genelgenin yürürlükte…

Okullarda mescit açılması ve namaz kılınmasıyla ilgili genelgenin yürürlükte…



Eğitim camiası serbest kıyafetten sonra şimdi de okullarda mescit
açılması konusunu tartışmaya başladı. 12 yıl zorunlu temel eğitimle
birlikte öğrencilerin yaş sınırının arttığı ve isteyen öğrencinin namaz
kılma hürriyetinin elinden alınamayacağını savunurken, diğer bir kesim
de bunun laiklik ilkesine aykırı olduğunu iddia ediyor.

710′u imam hatip lisesi ve 730′u imam hatip ortaokulu seviyesindeki
1440 okulunda yönetmeliklere göre zorunlu olarak mescit bulunduran
Bakanlık, diğer okullarda da mescit açılmasıyla ilgili talepleri konunun
hassasiyeti nedeniyle temkinli karşılıyor.







Oysa okullarda mescit açılıp namaz kılınmasının Milli Eğitim
Bakanlığı’nın halen yürürlükte olan genelgesiyle tam 35 yıldır zaten
serbest olduğu ortaya çıktı. Genelgeye göre, Süleyman Demirel’in
Başbakan, Nahit Menteşe’nin Milli Eğitim Bakanı olduğu 1977′de okullarda
mescit açılması ve namazkılınması serbest bırakılmış. Üstelik de,
eğitimcilere namaz kılmak isteyen öğrencilere kolaylık sağlama talimatı
dahi verilmiş. Habertürk’ün ulaştığı genelge hakkında Bakanlık
yöneticilerinin dahi haberdar olmadığı ortaya çıktı.

YÜRÜRLÜKTE
Bakanlığın 1977′de Anayasa’ya atfen verdiği emir, 1982 Anayasası’nın 24.
maddesinde de varlığını aynen koruyarak bugüne kadar geldi. Genelgeyi
kimse hatırlamasa da, bir iptal genelgesi yayımlanmadığı için halen
yürürlükte olduğu da kesinleşti. Yani okul yöneticileri Anayasa’nın
24′üncü maddesindeki din ve vicdan hürriyeti ile ilgili amir hükümler ve
bakanlık genelgesine dayanarak okullarda mescit açabiliyor.

O GENELGE
Milli Eğitim Bakanlığı ilginç genelgeyi bundan tam 35 yıl önce
yayımladı. Dönemin Milli Eğitim Bakanı Nahit Menteşe adına 18079 sayılı
resmi yazı, 13 Aralık 1977 tarihinde Müsteşar Abdurrahman Demirtaş
imzasını taşıyor. Genelge, 9 Ocak 1978 tarihli MEB Tebliğler Dergisi’nin
11 inci sayfasında da yayımlandı. “İbadet etmek isteyen öğrenciler”
konulu yazıda şöyle deniliyor: “Bazı öğrenci velileri, Bakanlığımıza
zaman zaman yaptıkları müracaatlarında ibadet etmek isteyen çocukları
için okul müdürlüklerince gereken kolaylıkların gösterilmesini talep
etmektedirler. Bilindiği gibi din ve vicdan hürriyeti, Anayasamızın 19.
maddesiyle teminat altına alınmıştır. Bu itibarla Bakanlığımıza bağlı
okullarda, ders saatleri dışında ibadetini yerine getirmek isteyen
öğrencilere okul idarelerince mümkün olan kolaylıkların gösterilmesi
gerekmektedir. Bilgi ve gereğini rica ederim.”

“BİZ GENELGEYİ CEZA ALMAMAK İÇİN BULDUK”
Eğitim mevzuatı Uzmanı-24 yıllık eğitimci Ahmet Kandemir, “Türkiye’nin
en iyi eğitim mevzuatı arşivine sahip isimlerinden biri olarak ben de
geçmişe dönük bu konuda ne yapıldığını araştırdım. Gördüm ki, aslında
yapılan tartışmalar boşunaymış. Öğretmenlik mesleğine başladığımız ilk
yıllarda biz de görev yaptığımız okullarda talep üzerine mescit
açmıştık. Mescit açınca bizi şikayet ettiler. Biz de dönemin MEB Nahit
Menteşe’nin müsteşarının imzaladığı genelgeyi, Tebligler Dergisi’ni
bulduk. Bu yazıyla soruşturmadan kurtulduğumuz gibi ceza da almadık.
1977′den günümüze ne bu genelge kaldırıldı ne de Anayasa’nın bu
genelgeye dayanak yapılan din ve vicdan özgürlüğünü güvence altına alan
maddesi. Bir veli, çocuğu için okuldan mescit açılmasını talep ederse ve
müdür de 1977 tarihli yürürlükteki genelgeye göre bunu sağlamazsa hem
Anayasal suç işlemiş olur hem de Bakanlık emrine karşı gelmiş olur.”
(Habertürk – Sultan UÇAR)

Okullarda mescit genelgesi yürürlükte


Okullarda mescit
açılması ve namaz kılınmasıyla ilgili genelgenin yürürlükte.





Eğitim camiası serbest kıyafetten sonra şimdi de okullarda
mescit açılması konusunu tartışmaya başladı. 12 yıl zorunlu temel eğitimle
birlikte öğrencilerin yaş sınırının arttığı ve isteyen öğrencinin namaz kılma hürriyetinin elinden alınamayacağını savunurken, diğer
bir kesim de bunun laiklik ilkesine aykırı olduğunu iddia ediyor. 710'u imam hatip lisesi ve 730'u imam hatip ortaokulu seviyesindeki 1440 okulunda yönetmeliklere göre
zorunlu olarak mescit bulunduran Bakanlık, diğer okullarda da mescit
açılmasıyla ilgili talepleri konunun hassasiyeti nedeniyle temkinli karşılıyor.


Oysa okullarda mescit açılıp namaz kılınmasının Milli Eğitim Bakanlığı'nın halen yürürlükte olan genelgesiyle tam 35 yıldır zaten serbest olduğu ortaya çıktı. Genelgeye göre, Süleyman Demirel'in Başbakan, Nahit Menteşe'nin Milli
Eğitim Bakanı olduğu 1977'de okullarda mescit açılması ve namaz kılınması serbest bırakılmış. Üstelik de, eğitimcilere namaz kılmak isteyen öğrencilere kolaylık sağlama talimatı dahi
verilmiş. Habertürk' ün ulaştığı genelge hakkında Bakanlık yöneticilerinin dahi haberdar olmadığı ortaya
çıktı.

YÜRÜRLÜKTE
Bakanlığın 1977'de Anayasa'ya atfen verdiği emir, 1982 Anayasası'nın 24.
maddesinde de varlığını aynen koruyarak bugüne kadar geldi. Genelgeyi kimse hatırlamasa da, bir iptal genelgesi yayımlanmadığı için halen yürürlükte olduğu da kesinleşti.
Yani okul yöneticileri Anayasa'nın 24'üncü maddesindeki din ve vicdan hürriyeti
ile ilgili amir hükümler ve bakanlık genelgesine dayanarak okullarda mescit açabiliyor.

O GENELGE
Milli Eğitim Bakanlığı ilginç genelgeyi bundan tam 35 yıl önce yayımladı.
Dönemin Milli Eğitim Bakanı Nahit Menteşe adına 18079 sayılı resmi yazı, 13
Aralık 1977 tarihinde Müsteşar Abdurrahman Demirtaş imzasını taşıyor. Genelge,
9 Ocak 1978 tarihli MEB Tebliğler Dergisi'nin 11 inci sayfasında da yayımlandı.
"İbadet etmek isteyen öğrenciler" konulu yazıda şöyle deniliyor:
"Bazı öğrenci velileri, Bakanlığımıza zaman zaman yaptıkları
müracaatlarında ibadet etmek isteyen çocukları için okul müdürlüklerince
gereken kolaylıkların gösterilmesini talep etmektedirler. Bilindiği gibi din ve
vicdan hürriyeti, Anayasamızın 19. maddesiyle teminat altına alınmıştır. Bu
itibarla Bakanlığımıza bağlı okullarda, ders saatleri dışında ibadetini yerine
getirmek isteyen öğrencilere okul idarelerince mümkün olan kolaylıkların
gösterilmesi gerekmektedir. Bilgi ve gereğini rica ederim."

"BİZ GENELGEYİ CEZA ALMAMAK İÇİN
BULDUK"
Eğitim mevzuatı Uzmanı-24 yıllık eğitimci Ahmet Kandemir, "Türkiye'nin en
iyi eğitim mevzuatı arşivine sahip isimlerinden biri olarak ben de geçmişe
dönük bu konuda ne yapıldığını araştırdım. Gördüm ki, aslında yapılan tartışmalar
boşunaymış. Öğretmenlik mesleğine başladığımız ilk yıllarda biz de görev
yaptığımız okullarda talep üzerine mescit açmıştık. Mescit açınca bizi şikâyet
ettiler. Biz de dönemin MEB Nahit Menteşe'nin müsteşarının imzaladığı
genelgeyi, Tebligler Dergisi'ni bulduk. Bu yazıyla soruşturmadan kurtulduğumuz
gibi ceza da almadık. 1977'den günümüze ne bu genelge kaldırıldı ne de
Anayasa'nın bu genelgeye dayanak yapılan din ve vicdan özgürlüğünü güvence
altına alan maddesi. Bir
veli, çocuğu için okuldan mescit açılmasını talep ederse ve müdür de 1977
tarihli yürürlükteki genelgeye göre bunu sağlamazsa hem Anayasal
suç işlemiş olur hem de Bakanlık emrine karşı gelmiş olur."

OKULLARDA NAMAZ KILMAYA İZİN VEREN MEB GENELGESİ


Okulda Namaz 30 senedir serbest.
Milli Eğitim Bakanlığı'nın okulda ibadet etmek isteyen öğrencilerle ilgili 1977
yılına ait bir genelgesinin olduğu ortaya çıktı. Buna göre, okul yöneticileri
ibadet etmek isteyen öğrenciye yardım etmek zorunda.
30
yıldır okullarda isteyen öğrenci ibadetini yerine getirebilir ve okul
yöneticileri de onlara yardım etmek zorundalar!






OKULLARDA MESCİT AÇILABİLİR
Milli Eğitim Bakanlığı ibadet etmek
isteyen öğrencilerle ilgili olarak 13/12/1977 tarihli yazı, 9 Ocak 1978
tarihli Milli Eğitim Bakanlığı Tebliğler Dergisinin 11 inci sayfasında
bir genelge yayınladı. Talim Terbiye Kurulu'nda 13 Aralık 1977 tarihinde
18029 sayılı kararla, karara bağlanan genelgeye göre okullarda okul
yöneticileri ibadet etmek isteyen öğrencilere bu konuda yardımcı olmakla
yükümlü. Süleyman Demirel başbakanlığındaki koalisyon hükümetinin Milli Eğitim
Bakanı Nahit Menteşe zamanında bütün valiliklere dönemin müsteşarı Abdurrahman
Demirtaş imzasıyla gönderilen emirde şöyle deniyor:
"Bazı
öğrenci velileri bakanlığımıza zaman zaman yaptıkları müracaatlarında ibadet
etmek isteyen çocukları için okul müdürlüklerince gereken kolaylıkların
gösterilmesini talep etmektedirler.
Bilindiği gibi din ve vicdan hürriyeti Anayasamızın 19. maddesi ile teminat
altına alınmıştır. Bu itibarla bakanlığımıza bağlı okullarda ders saatleri
dışında ibadetlerini yerine getirmek isteyen öğrencilere okul idarelerince
mümkün olan kolaylıkların gösterilmesi gerekmektedir. Bilgi ve gereğini rica
ederim."


ANAYASA GÜVENCESİ
Bakanlığın Anayasa'ya atfen verdiği
emir, 1982 yılındaki Anayasa'nın 24'üncü maddesi olarak aynen korunuyor.
Okul yöneticileri Anayasa'nın 24'üncü maddesindeki din ve vicdan hürriyeti ile
ilgili amir hükümler gereği okullarda mescit açabiliyor.


Halen yürürlükte olan 13 Aralık 1977 tarihli
“Okullar, namaz kılacak çocuklara yardımcı olmalıdır” şeklindeki genelge ile
okullarda namaz kılmak serbesttir. Dönemin Millî Eğitim Bakanı Nahit
Menteşe’nin bu konunun aksine sanki namaz kılmak suç imiş ve ya kötü, zararlı
bir şey imiş gibi yayın yapan bir gazeteye verdiği cevap:” “Namaz
kılmak, her şeyden önce din ve vicdan özgürlüğü çerçevesinde değerlendirilmesi
gereken bir konudur. İhtiyaç duyulduğu taktirde öğrencilere her zaman
kolaylıklar sağlanmalıdır. Bunun yasalara aykırı bir tarafı da yoktur”


M.E.B in ilgili konuda yaptığı açıklama: Bazı medyanın namazı suç
gösteren haberleri üzerine, okulda namaz kılmanın yasak olamayacağı ifade
edilmiş; 13 Aralık 1977’de Milli Eğitim Bakanlığı Din Öğretimi Genel
Müdürlüğü’nce yayımlanan genelge ile “okullarda namaz kılmak isteyen
öğrencilere kolaylık sağlanması” nın istendiği ve genelgenin halen yürürlükte
olduğu hatırlatılmıştı.


Konuyla ilgili
olarak görüştüğümüz Menteşe, Me….yet gazetesinde yer alan habere tepki
göstererek, Me…..yet’ in, açıklamalarını “yasağı savunmuş” gibi yansıtmaya
çalıştığını ifade eden Menteşe, yayınladıkları genelgedeki ifadelere bugün de
aynen katıldığını ifade etti.





DİN VE VİCDAN ÖZGÜRLÜĞÜ
(13/12/1977 tarihli yazı, 9 Ocak 1978 tarihli Milli Eğitim Bakanlığı
Tebliğler Dergisinin 11 inci sayfasında )

Berlin-Wedding
semtindeki Diesterweg Lisesi’nde müslüman bir öğrenci teneffüste namaz kılmak
istemiş; bunu koridorda veya okul avlusunda icra etmesine okul müdürü izin
vermediği için kendisine bir oda ayrılmasını talep etmişti. Okul müdüriyeti, bu
istemi, “okulun dinsel açıdan tarafsız bir alan olduğu ve okulun huzurunun
bozulabileceği” gerekçesi ile red etmesi üzerine Berlin İdare Mahkemesi’nde
ihtiyati tedbir davası açılmıştı. (Bu süreçte Berlin’de birçok okulda bu tür
bir uygulama olduğu, teneffüslerde arzu eden öğrenciye bir odada namaz kılma
olanağı sağlandığı ortaya çıkmıştır).
Federal Yüksek İdare Mahkemesi (Bundesverwaltungsgericht)
30 Kasım 2011 tarihinde üç yıldır süregelen “okullarda namaz kılınması/namaz
odası” tartışmasını ‘şim- dilik’ noktaladı. “Şimdilik” diyoruz, zira Federal
Anayasa Mahkemesi, Avrupa Yüksek Adalet Divanı ve Avrupa İnsan Hakları
Mahkemesi’ne başvuru yolları açık.
Yüksek mahkemenin kararı değişik nedenlerle kamuoyuna oldukça tek
yanlı ve dolayısıyla yanlış yansıtıldı. Kararın içeriğine geçmeden önce olayın
gelişme sürecini kısaca anımsatalım.

Davanın konusu
Berlin-Wedding semtindeki Diesterweg Lisesi’nde müslüman bir
öğrenci teneffüste namaz kılmak istemiş; bunu koridorda veya okul avlusunda
icra etmesine okul müdürü izin vermediği için kendisine bir oda ayrılmasını
talep etmişti. Okul müdüriyeti, bu istemi, “okulun dinsel açıdan tarafsız bir
alan olduğu ve okulun huzurunun bozulabileceği” gerekçesi ile red etmesi
üzerine Berlin İdare Mahkemesi’nde ihtiyati tedbir davası açılmıştı. (Bu
süreçte Berlin’de birçok okulda bu tür bir uygulama olduğu, teneffüslerde arzu
eden öğrenciye bir odada namaz kılma olanağı sağlandığı ortaya çıkmıştır).

Berlin İdare Mahkemesi’nin Kararı
Mahkeme, talebi yerinde görüp 10 Mart 2008’de aldığı ihtiyati
tedbir kararı ile okulu öğrenciye namaz kılma olanağı sağlamakla yükümlü
kılmıştı.
İdari Mahkeme, kararının gerekçesinde, özetle, anayasanın okul
idaresinin ve eğitim içeriklerinin dinsel açıdan tarafsız olmasını öngördüğünü,
ancak bu hükmün öğrencileri bağlamayacağını, söz konusu öğrenciye bir odada
namaz kılmasına izin verildiğinde, diğer öğrencilerin de bundan
etkilenmeyeceğini belirtmişti. Mahkeme ayrıca bu şekilde öğrenciler arasında
farklı dinsel inançlara saygının da gelişeceğinin altını çizmişti.
Mahkeme esasa yönelik 29 Eylül 2009 tarihli kararında da bu
görüşünü kesinleştirmişti.

Berlin-Brandenburg Yüksek İdare
Mahkemesi’nin Kararı
Berlin Eğitim Senatörlüğü’nün itirazı üzerine Berlin-Brandenburg
Yüksek İdare Mahkemesi bu kararı 27 Mayıs 2010 tarihinde bozmuştur.
Berlin-Brandenburg Yüksek İdare Mahkemesi kararında, alt
mahkemenin anayasal inanç özgürlüğünün ibadet özgürlüğünü de kapsadığı görüşüne
katıldığını, ancak okulda ibadet etmenin bu kapsamda yer alamayacağını dile
getirmişti. Mahkeme, okullarda çok sayıda farklı kuralları olan dinlere mensup
öğrencilerin bulunduğunu ve bunların her birisinin istemlerinin yerine
getirilmesinin öğrenciler arasında huzuru bozabilecek farklılıklar doğuracağını
belirtmişti. Mahkeme ayrıca organizasyon olarak da okulun bunu




Die Gaste, SAYI:
21 / Mart-Nisan 201