| KUTLU FORUM Bilgi ve Paylaşım Platformuna Hoş Geldiniz |
|
| PEYGAMBERİMİZİN HAYATI İLE İLGİLİ SORULAR | |
| | Yazar | Mesaj |
---|
@bdulKadir Adminstratör
Mesaj Sayısı : 6736 Rep Gücü : 10015190 Rep Puanı : 97 Kayıt tarihi : 17/03/09 Yaş : 61 Nerden : İzmir
| Konu: PEYGAMBERİMİZİN HAYATI İLE İLGİLİ SORULAR Perş. Ağus. 13, 2009 3:17 am | |
| PEYGAMBERİMİZİN HAYATI İLE İLGİLİ SORULAR
1. Peygamberimiz doğduğunda inanç, sosyal hayat, ekonomi, gelenek ve ahlak olarak Mekke nasıldı? 2. Cahiliye ne demektir? 3. Peygamberimiz doğduğunda meydana gelen olaylara ne ad verilir, bu olaylar nelerdir? 4. Peygamberimiz kaç yılında nerede doğdu? 5. Anne, baba, dede, amca, süt anne isimlerini yazınız. 6. Annesini ve babasını ne zaman ve nasıl kaybetti? 7. Süt annesine ne zaman verildi ve ne kadar kaldı? Süt ablasının ve annesinin adı nedir? 8. Dedesini ne zaman kaybetti? 9. Amcası ile ilgili olaylar nelerdir? 10. Peygamberimiz kaç yaşında ve kimle evlendi? Çocuklarının adları nelerdir?
PEYGAmberimizin Çocukluk Ve Gençlik Dönemi İlgili Test Soruları
1-Aşağıdakilerden hangisi Peygamberimizin doğum tarihidir a- 622 b-610 c-571 d-581
2-Peygamberimizin annesinin adı nedir? a-Halime b-Hatice c-Ayşe d-Amine
3-Peygamberimiz İslamiyetle görevlendirilmeden önce hangi dindendi? a-Yahudi b-Hristiyan c-Hanif d-Müşrik
4-Peygamberimizin 8 yaşında kaybettiği dedesinin adı nedir? a-Abdullah b-Hamza c-Ebu talib d-AbdulMuttalib
5-Peygamberimiz istemeyerek de olsa gençliğinde amcalarıyla birlikte hangi savaşlara katılmış,sadece ok toplamış ve amcalarına yardım etmiştir? a-Bedir Savaşı B- Uhud Savaşı c-Ficar Savaşları d-Hendek Savaşı
6-Peygamberimiz kaç yaşında kiminle evlenmiştir? a- 28 Hz. Meymune b-25-Hz.Hatice c-30 Hz.Aişe d- 23 Hz.Hafsa
7-Aşağıdaki isimlerden hangisi Peygamberimizin Hz.Hatice’den olan erkek çocuğudur? A-Kasım B-İbrahim C-Mesud D-Mahmud
8-Peygamberimiz amcası Ebu Talib’le çıktığı ticaret yolculuklarında ,gelecekte son peygamber olacağını söyleyen ve Yahudi din adamlarının bunu fark etmesi halinde öldürebilecekleri uyarısında bulunan 2 rahibin adları nelerdir? a-Bahira-Nastura b-Hizam-Nizam c-Kubeys-Jirane d-Varaka-Deylemi
9-Peygamberimizi annesinin vefatından sonra himayesine alan mütevazi amcası hangisidir? a-EbuLeheb b-Abbas c-Ebu Talib d-Hamza
10-Peygamberimizin Hatice olan evliliklerinden doğan kız ve erkek çocukları kaç tanedir? a-4 kız,2 erkek b-4 erkek,2 kız c-3 erkek, 3 kız d-4erkek ,4 kız
11-Aşağıdakilerden hangisi Peygamberimizin kız çocuklarından biri değildir? a-ÜmmüGülsüm- b-Fatıma c-Zeyneb d-Hatice
12-Peygamberimize Mekkeliler,güvenilirliği sebebiyle verdiği lakab neydi? a-Cömert Muhammed b-Merhametli Muhammed c-Muhammedül Emin d- Adil
13-Kabenin tamiri sırasında peygamberimizin güvenirliğiyle, kabile savaşlarının çıkmasını önlediği olaya ne ad verilir? a-Kabe tamiri b-Kabe Hakemliği c-Kabe Nöbeti d-Kabe Savaşı
14-Peygamberimiz gençliğinde hangi işlerle uğraşmıştır? a-Ticaret ve çobanlık b-Dericilik c- Avcılık d-Demircilik
15-Peygamberimizin süt annesi ve süt ablasının adları aşağıdakilerden hangisidir? a-Atike-meysere b-Halime-Şeyma c-Safiye-Ayşe d-Fatıma- Leyla
16-Peygamberimiz 35 li yaşlardan itibaren Mekke şehrinden uzaklaşarak ibadet etmeye başladığı kaya girintisi-Mağaranın Ve Dağın adı nedir? a-Nurdağı-Hira Mağrası b-Sevr Dağı –Hira Mağarası c-Hira Dağı Sevr Mağrası d-Hiç Biri
17-Peygamberimiz dünyaya geldiği gece meydana gelen fevkalade olaylara ne ad verilir? a-İrhasat b-Mürhasat c-cürhasat d-Dürhasat
18-İslamiyet öncesinde daha çok hangi inanç Mekkelilerin arasında yaygındı? a-Yahudilik b-Hristiyanlık c-Putperestlik d-Haniflik
19-Peygamberimiz dünyay gelmeden yakın zaman önce fillerde dolu ordusuyla Kabeyi yıkmaya gelen kişinin adı nedir? a-Ebrehe b-Mescere c-Nuşirevan d-Pervez
20- Peygamberimizin gençliğinde üyesi olduğu ,haksızlığa uğrayanların hakkını koruyan cemiyetin adı nedir? a-Hılfılfudul Cemiyeti b-Adalet Cemiyeti c-Hakkaniyet cemiyeti d-Hiç biri
SORULAR 1. Mekkeliler peygamberimize hangi lakabı taktı? Muhammedül Emin 2. Kabe hakemliği olayı nedir? Kabe tamir edilirken siyah taş olayı. 3. Peygamberimiz islamiyet gelmeden önce hangi dindendi? Hz. İbrahim’in tek Allah inancı olan hanif dinindendi. Asla putperest olmamıştır. 4. Peygamberimiz kaç yılında, kaç yaşında ve nerede peygamber olmuştur? 40 yaşında 610 yılında Nur dağının Hira mağarasında . 5. İlk vahiy nedir? Alak suresi 1-5 “ oku! Yaradan Rabb’inin adıyla. İnsanı kan pıhısından yaratmıştır.” 6. İlk müslimanlar kimlerdir? Erkeklerden Hz. Ebubekir, kadınlardan Hz. Hatice, çocuklardan Hz. Ali, kölelerden Hz. Zeyd. 7. İslamiyet önceleri nasıl anlatıldı? 3-4 sene gizli gizli anlatıldı. 8. Önce kimler müslüman oldu? Sııf olarak => gençler, köleler, fakirler,kadınlar. 9. Müslümanlara ne gibi eziyet işkence yapıldı? Öldürme, işkence, hakaret, parasına el koyma, yakma, sıcağın altında çölde tutma, üzerine taş koyma, peygamberimizin başına işkembe koyma, boğma, yüzüne tükürme. 10. İlk şehid erkek ve kadın kimdir? Hz. Yasir ve Hz.Sümeyye. 11. Peygamberimizin bu dini anlatmaktan vazgeçmesi için Mekkeliler hangi teklifleri yaptı ve peygamberimiz ne cevap verdi? Başımıza kral yapalım. Seni zengin yapalım. En güzel kadınları sana verelim. gibi teklifler sundular. Fakat peygamber efendimiz “ Bir elime güneşi, diğer elime ayı verseniz bu davadan vazgeçmem.” Diye cevap verdi. 12. Boykot olayı nedir? Müslümanlar ve peygamberimizin Mekke dışına sürerek her türlü alış verişi ve itibatları koparmalarıdır. 13. Fakir müslümanlar üzerinde baskı çok artınca peygamberimiz hangi ülkeye gitmelerini söyledi ve bu ülkenin devlet başkanının adı nedir? Habeşistan ülkesine. Ülkenin devlet başkanın adı Necaşi. 14. Hüzün yılı ne demektir? Amcası Ebu Talip ve eşi Hz. Hatice’nin vefat ettiği yıla denir. 15. Taif şehrinde peygamberimize nasıl davrandılar? Taşladılar, hakaret ettilir, küfür ettiler… 16. Miraç olayı nedir? Peygamberimizin Mekke’den alınıp Kudus’e Mescid-i Aksa’ya sonra Allah katına yükseldiği ve cennet ve cehennemi gördüğü namazın farz olduğu gecedir. 17. Akabe Biyatları nedir? Panayır zamanı Medineli müslümanların peygamberimizi Medine’ye daveti ve koruyacaklarına söz vermeleri. 18. Suikast olayında şeytanca plan neydi? Haşimoğullarına mensup olan peygamberimizi, her sülaleden bir genç seçerek öldürme planıdır. Böylece Haşimoğulları hiçbir sülaleye kan davası güdemeyecektir. 19. Peygamberimiz kaç yılında nereden nereye hicret etmiştir? Niçin? 622 yılında Mekke’den Medine’ye göç etti. Sebebi Peygamberimizi ve bütün müslümanları ortadan kaldırma düşüncesinden dolayı Medineli müslümanların da daveti üzerine Medine’ye göç etmiştir. Müslümanlar bu günü hicri takvimin başlangıcı olarak kutlarlar. 20. Peygamberimiz göç ederken yanında kim vardı? Hz. Ebubekir. 21. Yolda görülen fevkalade olaylar nelerdir? Mağaraya kuşun yuva yapması, örümceğin ağ örmesi, Suraka isimli süvarinin atının kuma gömülmesi vb… 22. Peygamberimiz Medine ye göç ederken 10 km kala ilk mescidi yaptırmıştır. Bu mescidin adı nedir? Kuba Mescidi. 23. Peygamberimizi medineliler hangi güzel sözlerle karşılamışlardır? Ay doğdu üzerimize veda tepelerinden Talael bedru aleyna min seniyyetil veda. 24. Peygamberimiz kimin evinde mescid ve evi yapılana kadar kalmıştır? Halid Bin Zeyd- Ebu Eyyub El Esari. 25. Ensar, muhacir ne demektir? Muhacir: Allah yolunda inançları uğrunda bütün mallarını Mekke de bırakarak Peygamberimizle birlikte Medine’ye hicret eden müslümanlar. Ensar: Muhacir kardeşleriyle evlerini paylaşan müslümanlar. 26. Ashab-ı Suffe ne demektir? Mekke’den göç etmiş en fakir olan mescidde yatıp kalkan hep ilimle, Kur’an’la, Peygamberimizin sohbetlerini dinleyen sahabelere denir. 27. Sahabe nedir? Peygamberimizi gören, sohbetlerinde bulunan arkadaşlarına denir. 28. Peygamberimizin ilk faaliyetleri nedir? -Mescidin yapımı -Ensar-Muhacir kardeşliği - Hane-i Saadet= peygamberimize ev yapımı -Yahudilerle barış ve savunma anlaşması imzalanması. 29. Mescidin faaliyetleri nelerdir? -ibadet yeri - kültür eğitim yeri - okul - toplantı yeri - ziyaret kabul yeri - mahkeme - fakirlerin kaldığı yer 30. Bedir, Uhud ve Hendek savaşlarının , Hayber ve Hudeybiye antlaşmasının ve Mekke fethinin sebebi, nasıl olduğu ve sonucu nedir? 31-Peygamber Efendimiz Bedir savaşında esirleri hangi şartlarda serbes bıraktı? 32-Uhud Savaşının kaybedilmesinin sebebi nedir? 33-Hendek savaşından önce yapılan istişarede hendek kazma fikrini kim vermişti? 34. Veda haccı ve Veda Hutbesi nedir?İşlenen konular nelerdir?
En son @bdulKadir tarafından C.tesi Mart 13, 2010 12:10 am tarihinde değiştirildi, toplamda 2 kere değiştirildi | |
| | | @bdulKadir Adminstratör
Mesaj Sayısı : 6736 Rep Gücü : 10015190 Rep Puanı : 97 Kayıt tarihi : 17/03/09 Yaş : 61 Nerden : İzmir
| Konu: Geri: PEYGAMBERİMİZİN HAYATI İLE İLGİLİ SORULAR Perş. Ağus. 13, 2009 3:24 am | |
| peygamberimizin kronolojik hayatından
Yukardaki metinden soru çıkarılabilir
1-peygamberimizin ailesinin isimleri 2-ilk Müslümanlar 3-peygamberimizin yaptığı savaşlar 4-ilk inen ayet 5- hudeybiye anlaşmasının maddeleri 6-cahiliyye ne demektir 7-çocuklarının isimleri 8-kaç yaşında kiminle evlendi 9-hicret ne demektir kaç yılında nereden nereye olmuştur 10-hicretin sebebi nedir 11-kaç yılında nerede vefat etti gibi … | |
| | | @bdulKadir Adminstratör
Mesaj Sayısı : 6736 Rep Gücü : 10015190 Rep Puanı : 97 Kayıt tarihi : 17/03/09 Yaş : 61 Nerden : İzmir
| Konu: Peygamberimizin hAYATI iLE iLGİLİ zEYBİR HOCAHANIMIN hAZIRLADIĞI SORULAR Çarş. Ağus. 26, 2009 6:14 pm | |
| PEYGAMBERİMİZİN HAYATI İLE İLGİLİ SORULAR
1. Peygamberimiz doğduğunda inanç, sosyal hayat, ekonomi, gelenek ve ahlak olarak Mekke nasıldı? 2. Cahiliye ne demektir? 3. Peygamberimiz doğduğunda meydana gelen olaylara ne ad verilir, bu olaylar nelerdir? 4. Peygamberimiz kaç yılında nerede doğdu? 5. Anne, baba, dede, amca, süt anne isimlerini yazınız. 6. Annesini ve babasını ne zaman ve nasıl kaybetti? 7. Süt annesine ne zaman verildi ve ne kadar kaldı? Süt ablasının ve annesinin adı nedir? 8. Dedesini ne zaman kaybetti? 9. Amcası ile ilgili olaylar nelerdir? 10. Peygamberimiz kaç yaşında ve kimle evlendi? Çocuklarının adları nelerdir?
SORULAR 1. Mekkeliler peygamberimize hangi lakabı taktı? Muhammedül Emin 2. Kabe hakemliği olayı nedir? Kabe tamir edilirken siyah taş olayı. 3. Peygamberimiz islamiyet gelmeden önce hangi dindendi? Hz. İbrahim’in tek Allah inancı olan hanif dinindendi. Asla putperest olmamıştır. 4. Peygamberimiz kaç yılında, kaç yaşında ve nerede peygamber olmuştur? 40 yaşında 610 yılında Nur dağının Hira mağarasında . 5. İlk vahiy nedir? Alak suresi 1-5 “ oku! Yaradan Rabb’inin adıyla. İnsanı kan pıhısından yaratmıştır.” 6. İlk müslimanlar kimlerdir? Erkeklerden Hz. Ebubekir, kadınlardan Hz. Hatice, çocuklardan Hz. Ali, kölelerden Hz. Zeyd. 7. İslamiyet önceleri nasıl anlatıldı? 3-4 sene gizli gizli anlatıldı. 8. Önce kimler müslüman oldu? Sııf olarak => gençler, köleler, fakirler,kadınlar. 9. Müslümanlara ne gibi eziyet işkence yapıldı? Öldürme, işkence, hakaret, parasına el koyma, yakma, sıcağın altında çölde tutma, üzerine taş koyma, peygamberimizin başına işkembe koyma, boğma, yüzüne tükürme. 10. İlk şehid erkek ve kadın kimdir? Hz. Yasir ve Hz.Sümeyye. 11. Peygamberimizin bu dini anlatmaktan vazgeçmesi için Mekkeliler hangi teklifleri yaptı ve peygamberimiz ne cevap verdi? Başımıza kral yapalım. Seni zengin yapalım. En güzel kadınları sana verelim. gibi teklifler sundular. Fakat peygamber efendimiz “ Bir elime güneşi, diğer elime ayı verseniz bu davadan vazgeçmem.” Diye cevap verdi. 12. Boykot olayı nedir? Müslümanlar ve peygamberimizin Mekke dışına sürerek her türlü alış verişi ve itibatları koparmalarıdır. 13. Fakir müslümanlar üzerinde baskı çok artınca peygamberimiz hangi ülkeye gitmelerini söyledi ve bu ülkenin devlet başkanının adı nedir? Habeşistan ülkesine. Ülkenin devlet başkanın adı Necaşi. 14. Hüzün yılı ne demektir? Amcası Ebu Talip ve eşi Hz. Hatice’nin vefat ettiği yıla denir. 15. Taif şehrinde peygamberimize nasıl davrandılar? Taşladılar, hakaret ettilir, küfür ettiler… 16. Miraç olayı nedir? Peygamberimizin Mekke’den alınıp Kudus’e Mescid-i Aksa’ya sonra Allah katına yükseldiği ve cennet ve cehennemi gördüğü namazın farz olduğu gecedir. 17. Akabe Biyatları nedir? Panayır zamanı Medineli müslümanların peygamberimizi Medine’ye daveti ve koruyacaklarına söz vermeleri. 18. Suikast olayında şeytanca plan neydi? Haşimoğullarına mensup olan peygamberimizi, her sülaleden bir genç seçerek öldürme planıdır. Böylece Haşimoğulları hiçbir sülaleye kan davası güdemeyecektir. 19. Peygamberimiz kaç yılında nereden nereye hicret etmiştir? Niçin? 622 yılında Mekke’den Medine’ye göç etti. Sebebi Peygamberimizi ve bütün müslümanları ortadan kaldırma düşüncesinden dolayı Medineli müslümanların da daveti üzerine Medine’ye göç etmiştir. Müslümanlar bu günü hicri takvimin başlangıcı olarak kutlarlar. 20. Peygamberimiz göç ederken yanında kim vardı? Hz. Ebubekir. 21. Yolda görülen fevkalade olaylar nelerdir? Mağaraya kuşun yuva yapması, örümceğin ağ örmesi, Suraka isimli süvarinin atının kuma gömülmesi vb… 22. Peygamberimiz Medine ye göç ederken 10 km kala ilk mescidi yaptırmıştır. Bu mescidin adı nedir? Kuba Mescidi. 23. Peygamberimizi medineliler hangi güzel sözlerle karşılamışlardır? Ay doğdu üzerimize veda tepelerinden Talael bedru aleyna min seniyyetil veda. 24. Peygamberimiz kimin evinde mescid ve evi yapılana kadar kalmıştır? Halid Bin Zeyd- Ebu Eyyub El Esari. 25. Ensar, muhacir ne demektir? Muhacir: Allah yolunda inançları uğrunda bütün mallarını Mekke de bırakarak Peygamberimizle birlikte Medine’ye hicret eden müslümanlar. Ensar: Muhacir kardeşleriyle evlerini paylaşan müslümanlar. 26. Ashab-ı Suffe ne demektir? Mekke’den göç etmiş en fakir olan mescidde yatıp kalkan hep ilimle, Kur’an’la, Peygamberimizin sohbetlerini dinleyen sahabelere denir. 27. Sahabe nedir? Peygamberimizi gören, sohbetlerinde bulunan arkadaşlarına denir. 28. Peygamberimizin ilk faaliyetleri nedir? -Mescidin yapımı -Ensar-Muhacir kardeşliği - Hane-i Saadet= peygamberimize ev yapımı -Yahudilerle barış ve savunma anlaşması imzalanması. 29. Mescidin faaliyetleri nelerdir? -ibadet yeri - kültür eğitim yeri - okul - toplantı yeri - ziyaret kabul yeri - mahkeme - fakirlerin kaldığı yer 30. Bedir, Uhud ve Hendek savaşlarının , Hayber ve Hudeybiye antlaşmasının ve Mekke fethinin sebebi, nasıl olduğu ve sonucu nedir? 31-Peygamber Efendimiz Bedir savaşında esirleri hangi şartlarda serbes bıraktı? 32-Uhud Savaşının kaybedilmesinin sebebi nedir? 33-Hendek savaşından önce yapılan istişarede hendek kazma fikrini kim vermişti? 34. Veda haccı ve Veda Hutbesi nedir?İşlenen konular nelerdir? | |
| | | @bdulKadir Adminstratör
Mesaj Sayısı : 6736 Rep Gücü : 10015190 Rep Puanı : 97 Kayıt tarihi : 17/03/09 Yaş : 61 Nerden : İzmir
| Konu: Geri: PEYGAMBERİMİZİN HAYATI İLE İLGİLİ SORULAR Perş. Ara. 17, 2009 5:24 am | |
| | |
| | | Limoni Co-Admin
Mesaj Sayısı : 6150 Rep Gücü : 14991 Rep Puanı : 44 Kayıt tarihi : 27/05/09
| Konu: Geri: PEYGAMBERİMİZİN HAYATI İLE İLGİLİ SORULAR C.tesi Ara. 11, 2010 12:29 pm | |
| Cenab-ı Hak, Peygamber Efendimiz (sallallâhu aleyhi ve sellem)’i bize bir örnek insan olarak göndermiştir. Allah Resulü’nün yaşamış olduğu hayatın her karesinden alacağımız pek çok ders var. Bugün yaşadığımız problemleri O’nun örnek hayatından çıkarılabilecek prensiplerle çözmemiz mümkün. Bu da Efendimiz’in hayatını bilmemize bağlı. Onun için Allah Resulü’nün hayatını okumalı, başta çocuklarımız olmak üzere etrafımızdaki kişilere okutmalıyız. Ve tabii ki O’nun hayatını hayatımıza hayat kılmalıyız. Allah Resulü’nün hayatında önemli yer tutan hadiselerden hareketle yılları esas alarak sizin için bir kronoloji hazırladık. Bu kronoloji sayesinde Efendimiz’in hayatı kare kare gözümüzde canlanacaktır. 571 Rebiülevvel ayının 12′nci gecesi (20 Nisan) Efendimiz (sas) dünyayı şereflendirdi. 575 Süt annesi Halime Hatun, Allah Resulü’nü annesi Hz. Amine’ye teslim etti. 577 Efendimiz, Mekke ile Medine arasındaki Ebva Köyü’nde annesini kaybetti. Dedesi Abdülmuttalib Efendimizi himayesi altına aldı. 579 Abdülmuttalib ahirete göç etti. Efendimiz, amcası Ebu Talib’in yanında kalmaya başladı. 583 Amcası Ebu Talib’le ticaret maksadıyla Şam’a gitti. Burada Rahip Bahîra Allah Resulü’nün beklenen son peygamber olduğunu keşfetti. 590 Hilfu’l-Füdul (Faziletliler Antlaşması) cemiyetine iştirak etti. 591 Ticarete başladı. 596 İkinci kez ticaret maksadıyla Şam’a gitti. Üç ay sonra Hz. Hatice Validemiz’le evlendi. Hz. Hatice’den ikisi erkek, dördü kız olmak üzere sırasıyla, Kasım, Zeyneb, Rukiyye, Ümmü Gülsüm, Fâtıma ve Abdullah adlarında altı çocuğu oldu. 605 Kâbe’nin yeniden imarı esnasında kabileler arasında çıkan anlaşmazlığı giderdi. 610 Hira’da ilk vahiy tebliğ edildi. Kendisine peygamberlik görevi verildi. 613 Safa tepesine çıkıp ilk açık tebliğini yaptı. Yakın akrabalarına tebliğ için yemekler verdi. Müslümanlara işkence yapılmaya başlandı. 615 Habeşistan’a ilk hicret yapıldı. Mekke’deki şiddete hedef olmaktan kurtulup dinlerini daha iyi yaşayabilmek için dördü hanım, toplam on beş kişilik bir ekip yola koyuldu. Başlarında Efendimiz’in damadı Hz. Osman vardı. Aynı yıl, Hz. Hamza ile Hz. Ömer Müslüman oldu. 616 Habeşistan’a 2. hicret yapıldı. On sekizi hanım olmak üzere toplam yüz bir kişi Hz. Cafer İbn Ebi Talib önderliğinde Habeşistan’a gitti. O dönemde henüz Müslüman olmayan Amr İbn As’ın, Necaşi’yi Müslümanlara sahip çıkmama konusundaki ikna çabaları boşuna çıktı. Necaşi Müslüman muhacirlere ülkesinin kapılarını açtı. 617 Kureyş ileri gelenlerinden 40 kişi Ebû Cehil’in başkanlığında toplandılar. Müslümanlarla alış-veriş yapmamaya, kız alıp vermemeye, görüşüp buluşmamaya, ekonomik ve sosyal her türlü ilişkiyi kesmeye karar verdiler. Bu kararı bir ahidnâme şeklinde yazıp mühürlediler ve bir beze sararak Kâbe’nin içine astılar. Böylece Müslümanları canlarından bezdirip Hz. Peygamber’in kendilerine teslim edileceğini umdular. Karara aykırı hiçbir şey yapmayacaklarına dâir yemin ederek karar hükümlerini müsâmahasız uygulamaya başladılar. Bu şekilde Müslümanlara karşı üç yıl sürecek sosyal ve ekonomik boykot başladı. 619 Boykot sona erdi. Efendimiz’in oğlu Kasım, ardından diğer oğlu Abdullah vefat etti. Kısa bir süre sonra amcası Ebu Talib öldü. Ardından da Hz. Hatice validemiz irtihal etti. 620 Allah Resulü, Taif’e gitti. Orada kötü karşılandı. 621 İsra ve Miraç hadiseleri yaşandı. Aynı yıl birinci Akabe biatı gerçekleşti. Medineli 12 Müslüman Allah Resulü’ne biat etti. Akabe Tepesi’nde Hz. Peygamber (sas)’le görüşüp Müslüman olan altı kişi, hac mevsimi sonunda Medine’ye döndüler. Gördüklerini, yakınlarına ve dostlarına anlatarak, Medine’de Müslümanlığı yaymaya başladılar. Bir sene sonra, hac mevsiminde Hz. Peygamber (sas) ile görüşmek üzere Medine’den Mekke’ye 10′u Hazrec, 2’si Evs kabilesinden olmak üzere 12 Müslüman geldi. Başkanları Zürâre oğlu Es’ad’dı. Medine’li 12 Müslüman “Allah’a şirk koşmayacaklarına, hırsızlık ve zinâ yapmayacaklarına, (kız) çocuklarını öldürmeyeceklerine, kimseye iftirâ etmeyeceklerine, Allah ve Peygamber’ine itâatten ayrılmayacaklarına” dâir Peygamberimiz’in elini tutarak bîat ettiler. Peygamberimiz, Medine’ye İslam’ı anlatması için Hz. Mus’ab b. Umeyr’i görevlendirdi. 622 İkinci Akabe Biatı yapıldı. Müslümanlar ve ardından da Efendimiz, Mekke’den Medine’ye hicret ettiler. Mescid-i Nebevi inşa edildi. İlk ezan okundu. 623 Kıble yönü Cenab-ı Hakk’ın emriyle Kudüs’ten Mescid-i Haram’a çevrildi. 624 Mekkeli müşriklerle Bedir Savaşı yapıldı. Aynı yıl Beni Kaynuka Yahudileri üzerine gidildi ve onlar, Medine’den çıkarıldı. Ramazan orucu farz kılındı. İlk bayram namazı kılındı. Zekat farz oldu. Allah Resulü’nün kızı Hz. Rukiyye vefat etti. Hz. Ali ile Hz. Fatıma evlendi. İlk kurban bayram namazı kılındı. 625 Uhud muharebesi yapıldı. Mekkeli müşrikler, Mekke dışındaki müşrik kabilelerden 2000 asker topladılar. Mekke’den katılanlarla, 700′ü zırhlı, 200′ü atlı olmak üzere, Ebû Süfyan’ın komutasında 3000 kişilik tam tekmil bir ordu ile Medine üzerine yürüdüler. Müslümanların karşısında savaş durumu alan müşrik ordusu, sayıca Müslümanların 4 katından daha fazlaydı. Üstelik bunlardan 700′ü zırhlı, 200′ü atlıydı. Müslümanların ise 100 zırhı ve sadece 2 atları vardı. Uhud Savaşı’nda üç safha yaşandı: İlk safhada Müslümanlar üstün geldiler, müşrikleri bozguna uğrattılar. İkinci safhada, kaçan müşrikleri kovalamayı bırakıp, kesin sonuç almadan ganimet toplamaya koyulmaları ve Efendimiz’in yerlerinden ayrılmamalarını emrettiği okçu birliğinin görevlerini terk etmeleri yüzünden, Müslümanlar 70 şehit vererek mağlup duruma düştüler. Üçüncü safhada ise, dağılmış olan Müslümanlar, Peygamberimiz’in etrafında toplanıp, karşı hücûma geçerek, düşman hücûmunu durdurdular. 627 Hendek Savaşı yapıldı. Düşman saldırısını kolayca önlemek maksadıyla Efendimiz’in Medine etrafında hendekler kazdırması sebebiyle, Hendek savaşı adını alan bu muharebenin bir diğer adı da Ahzab’dır. Savaş neticesinde müşrikler mağlup olarak geri çekilmek zorunda kalmışlardı. Artık onlar bundan sonra Müslümanlar üzerine yürüme cesaretini kendilerinde bulamayacaklardı. Beni Kurayza Yahudileri Peygamber Efendimiz’le olan anlaşmalarına göre Hendek savaşında Medine’yi Müslümanlarla beraber korumak zorundaydılar. Fakat bunu yapmadılar. Üstelik anlaşma hükümlerini hiçe sayarak harbin en nazik safhasında müşriklerle işbirliğine gittiler. Hendek sonra Allah Rasulü ordusuyla Beni Kurayza üzerine yürüdü ve bu tehlikeyi bertaraf etti. 628 Kabe ziyareti için yola çıkıldı. Mekke’ye elçi olarak Hz. Osman gönderildi. Hz. Osman’ın müşrikler tarafından şehit edildiği haberini alan Efendimiz, sahabilerinden müşriklerle çarpışma mevzuunda biat aldı. Bu biata Rıdvan biatı denir. Bu haberi alan müşrikler, Hz. Osman’ı serbest bıraktılar. Müşrikler Müslümanların Kâbe’yi ziyaret etmemeleri konusunda çok kararlıydılar. Bunun üzerine Efendimiz’e bir heyet gönderip anlaşma imzalamak istediler. Allah Rasulü, ilk bakışta Müslümanların aleyhinde gibi görünen ama daha sonra lehine dönen anlaşma maddelerini kabul etti. Bu şekilde Mekkeli müşriklerle Hudeybiye barışı imzalandı. Maddelerin detayı şöyleydi: Taraflar 10 yıl harp etmeyecekler. Müslümanlar bu yıl Mekke’ye girmeyecekler, gelecek sene Kâbe’ye gelebilecekler. Medine’deki Müslümanlardan Mekke’ye iltica edenler Müslümanlara iade edilmeyecek, fakat Mekke’den Medine’ye Müslüman dahi olsalar iltica edenler istendiği takdirde geri verilecek. Arap kabilelerinden isteyen Peygamberimiz’le, isteyen de Kureyş’le birleşmekte serbest olacak. 629 Dönemin hükümdarlarına İslam’a girmeleri için mektup gönderildi. Peygamber Efendimiz, İslam’a davet maksadıyla ashabından Dihyetü’l-Kelbi’yi Rum Kayseri Heraklius’a, Amr b. Ümeyye ed-Demri’yi Habeş Necaşi Ashame’ye, Abdullah b. Huzafe’yi İran Kisra’sı Hüsrev Perviz’e, Hatıb b. Ebi Beltaa’yı Mısır Firavun’u Mukavkıs’a, Salit b. Amr’ı Yemame valisi Hevze b. Ali’ye, Şuca’ b. Vehb’i Gassan Meliki Münzir b. Haris b. Ebi Şimr’e gönderdi. Aynı yıl Hayber savaşı yapıldı. Hayber’in fethi ile hemen hemen Arabistan’daki bütün Yahudiler İslam devletine tabi duruma gelmiş sayılıyordu. Ayrıca Bizans’la Mute muharebesi de bu yılda yapıldı. 630 Mekke fethedildi. Kâbe putlardan temizlendi. Mekke fethi ile Kureyş’in hemen hemen tamamı İslam’la şereflendi. Fetih, aynı zamanda civar kabileler, bilhassa Kureyşlilere taraftar bulunan kabileler üzerinde müspet tesirler bırakmış ve onların İslam ve Müslümanlara karşı gönüllerinde sevgi dolu sıcak bir alaka duymasına sebep olmuştu. Bununla birlikte gönülleri hâlâ bu sıcak ilgiden mahrum bulunan ve bu mahrumiyetten sıyrılmak arzusu taşımayanlar da vardı: Sakif ve Havazin kabileleri bunların başında yer alıyordu. Büyük bir ordu hazırladılar ve iki ordu Huneyn’de karşılaştı. Huneyn savaşında Müslümanlar galip geldi. Bizans üzerine Tebük seferi yapıldı. Bizans ordusu giriştikleri savaş hazırlıklarından cesaret edemedikleri için vazgeçtiler ve İslam ordusu karşısına çıkamadılar. 632 Efendimiz veda haccını yaptı. Rahatsızlandı ve ardından 8 Haziran’da vefat etti.ALİ DEMİREL-ZAMAN
Hz. Muhammed (s.a.s.) Mekke'de doğdu. 40 yaşında Peygamber oldu. 23 yıllık Peygamberlik hayâtının 13 yılı Mekke'de, 10 yılı da Medine'de geçti. Medine'de 63 yaşında vefât etti. Bu sebeple: Hz. Muhammed (s.a.s.) 'in hayâtı (571-632): a) Peygamberliğinden Önceki Hayâtı (571-610), b) Peygamberlik Devri (610-632) olmak üzere iki kısma ayrılır. Peygamberlik devri de: a) Mekke devri (610-622) b) Medine devri (622-632) olarak iki döneme ayrılır. Bu sebeple Siyer ve İslâm Târihi ile ilgili kitaplarda, Rasûlullah (s.a.s.)'in hayâtı, "Peygamberlikten (Bi'setten) öncesi" ve "Peygamberlik devri" diye iki devreye ayrılarak incelenmiştir. Peygamberlikten önceki hayatını da: 1- Çocukluk devresi (8 yaşına kadar olan süre), 2- Gençlik çağı (8-25 yaşına kadar olan devre), 3- Evlilik dönemi (25-40 yaşı arasındaki devre) olmak üzere genellikle üç bölüme ayırmışlardır. Peygamber olduktan sonra, "Mekke Devri"nde geçen olayları incelerken, târihbaşı olarak, Peygamberliğin (Nübüvvetin) l. 2. veya 5 inci yılı gibi, Nübüvvetin başlangıcını; "Medine devri" olaylarında ise,-Hicretin, 1., 2. veya 3 üncü yılı şeklinde Rasûl-i Ekrem (s.a.s.)'in Hicret olayını esâs almışlardır. Peygamber Efendimizin (S.A.V.) Kronolojik Hayatı 571- Fil Olayı.(doğumundan 52 gün kadar önce) Habeşistan'ın Yemen Valisi Ebrehe, Kâbe'ye saldırdı. 20 Nisan 571- İnsanlığın en büyük önderi Hz Muhammed (s.a.v.) doğdu. 575 - Dört sene süt annesi Halime'nin yanında kaldıktan sonra ailesine dönüşü. 576 - Annesi Amine ve hizmetçileri Ümmü Eymen ile birlikte Medine'ye gidip babasının mezarını ziyaret etmesi ve dönüşte Ebvâ'da annesinin vefâtı. 578 - Dedesi Abdulmuttalib'in vefatı ve amcası Ebû Talib'in himâyesine girmesi. 583 - Amcası Ebû Talib'le Suriye'ye ticaret kervanıyla gitmesi ve Busra'da Bahîra'nın, bu genç çocuğun beklenen son Peygamber olabileceğini sezmesi. 588 - Diğer amcası Zübeyr ile Yemen seyahati. 591 - Kureyş-Hevâzîn arasında dört yıl süren Ficar harbinde tarafsız kalması ve Hılf’ûl Fudûl Cemiyeti'ne girmesi, bununla hep iftihar etmesi. 595 - Hz. Hatice'nin kervanını Şam'a götürmesi, Meysere'nin Hz. Muhammed'e hayranlığı. 596 - Hz. Hatice ile evlenmesi, Ebû Talib’in nikâh töreninde konuşması. 598 - Oğlu Kasım'ın doğması. (Kendisine Ebul Kasım denilmesi). 599 - Hz. Ali’nin doğması. 600 - Kızı Zeyneb doğdu, 604 - Kızı Rukiye doğdu, 608 - Kızı Ümmügülsüm doğdu. 608 - Muhammed’ül Emîn denilen Hz. Muhammed’in Kâbe hakemliği. 610 - Hira mağarasında (Ramazan ayında Kadir Gecesi’nde) ilk vahyin gelişi, peygamber oluşu. En yakınlarını İslâm'a davet etmesi. Hz. Hatice, Hz. Ebubekir,Hz. Ali ve Hz. Zeyd’in müslüman olmaları. *Kızı Hz. Fatma'nın doğumu. 613 - Üç yıl gizli davetten sonra Safâ Tepesi’ne çıkıp açıktan davete başlaması. 615 - Müşriklerin ağır baskıları üzerine Hz.Ömer liderliğindeki 14 müslümanın Habeşistan'a hicreti. Putperest müşriklerin zulüm ve işkencelerini iyice artırmaları üzerine müslümanların Dâr’ul Erkam’a sığınmaları. 616 - Hz. Hamza ve Hz.Ömer'in müslüman olmaları. - İran Hükümdârı Perviz’in, Suriye ve Mısır'ı zabtetmesi. 617 - Hz. Ali'nin ağabeyi Cafer- i Tayyar liderliğindeki (13 kadın, 77 erkek) 90 müslümanın ikinci Habeşistan hicreti. Müşriklerin muhacirleri geri istemesi. - Habeş Necâşî’sinin, Hz. Câfer’in okuduğu ayetlerden etkilenerek, bunu reddetmesi. - Kureyş kabilesinin Haşimoğulları'yla münâsebeti keserek boykot ilanı. 619 - Kureyş’in üç senelik ablukayı kaldırması. Hz. Hatice ve hemen peşinden Ebû Talib'in vefatı. Müslümanların sevinçle üzüntüyü bir arada tatması (Hüzün Yılı). 620 - Peygamberimizin İslâm'a davet için Taif'e gitmesi. Ağır hakaretlere uğrayarak Mut’im bin Adiy himâyesinde geri Mekke'ye dönmesi. - İsrâ ve Mi'rac Olayı. Allâhu Zülcelâl’in Peygamberimizi onurlandırması. - Peygamberimizin hac münâsebetiyle dışarıdan gelen yabancılarla görüşmesi. - I. Akabe Biatı. Medineli (Yesribli)12 kişinin müslüman olması. Beş vakit namaz farz kılındı. 621 - II. Akabe Biatı. Peygamberimiz geçen yıl Medinelilere İslâm’ı ve Kur’an’ı öğretmek için Mus’ab b. Umeyr’i göndermişti. Mus’ab’ın gayretiyle 75 kişilik Evs ve Hazreçli, Peygamberimizle gizlice buluştu, O’nu Medineye davet etti. 622 - Hz. Muhammed'in, dostu Hz. Ebû Bekir’le Mekke'den Medine'ye hicreti. Hicrî takvimin başlangıcı. - Rasûlullah'ın Kuba Mescidi'ni yaptırması. Ranuna vadisinde ilk Cuma namazını kıldırması ve ilk hutbeyi okuması. Neccâr oğullarının Rasûlullah’ı Medineye götürmesi. - Ebû Eyyûb el Ensârî’nin evinde 7 ay misafir kalması. - Muhacirlerle Ensar arasında kardeşliğin kurulması. - Mekke’de nişanlandığı, Hz. Ebubekir’in kızı Hz. Aişe ile evlenmesi. - Bizanslıların Suriye ve Mısır'ı İran’dan (Sâsânîler’den) geri alması. 623 - Medine'de Mescid-i Nebevî'nin ve Hâne-i Saâdet’in yedi ayda inşâsı. - Ezanın meşrû kılınması. İlk nüfus sayımı. - Mescidin önünde fakirleri barındırmak için Suffa yapılması. - Kıblenin Kudüs'teki Mescid-i Aksâ'dan, Mekke-i Mükerreme’deki Kâbe-i Muazzama'ya çevrilmesi. - Müslümanlarla Yahudiler arasında vatandaşlık antlaşması. - Medine İslam Şehir Devleti' nin ilk anayasasının hazırlanması. - Medine Şehir (site) Devleti'nin kurulması. Yönetimin başına Allah Rasûlünün geçmesi.(Müslümanlar hicretle; ezilen horlanan bir cemaatten devlete geçmişlerdi. Hz. Muhammed (s.a.v.) Mekke’de yalnızca bir peygamberdi. Şimdi ise hem peygamber, hem de bir devlet başkanı idi). - Cihada izin verilmesi. 624 - İslam'da ilk harb olan şanlı Bedir zaferi ve küfrün elebaşısı Ebû Cehil'in öldürülüşü (Yerine Ebû Süfyan’ın geçmesi). - Ramazan orucunun ve zekâtın farz kılınışı. İlk bayram namazı. - Peygamberimizin kızı ve Hz Osman'ın hanımı Rukiye'nin vefatı. - Peygamberimizin kızı Hz. Fatma ile Ebû Talib'in oğlu Hz. Ali'nin evlenmesi. - Yahudilerin müslümanlara karşı düşmanca harekete başlamaları, münâfıkların türemesi. 625 - Uhud harbi, Hz. Hamza'nın şehid olması. - Hz. Hasan’ın doğumu (Ramazan ayında) - Peygamber Efendimizin Hz. Ömer’in kızı Hafsa ile evlenmesi. - Reci’ vak’ası: İslâm’a davet için çevre kabilelere gönderilen muallimlerden dördünün şehid edilmesi, Zeyd ve Hubeyb’in Mekkeliler’e satılması ve şehid edilmesi. - Bi’r-i Maûne faciası: Necid’e gönderilen 70 muallimin şehâdeti. - Benî Nâdir Gazvesi: Şımaran Yahudilerin sürgün edilmesi. - Hz. Hüseyin’in doğumu. (Şaban ayında) - Tercüme işlerinde Yahudilere güven kalmadığından Hz. Peygamberin Zeyd b. Sabit'e İbrânice öğrenmeyi emretmesi. 626 - Dûmetü’l Cendel Gazvesi. Suriye'de toplanan eşkıyalar dağıtıldı. - Peygamberimizin Ümmü Seleme ile evlenmesi. - İçki ve kumarın haram kılınması. 627 - Hendek (Ahzab) Harbi: Medine'yi kuşatan müşriklerin perişan olmaları. - Hendek harbinde hainlik eden Benî Kureyza Yahudilerin cezalandırılmaları. - Peygamberimizin, halasının kızı Cahş kızı Zeyneb’le evlenmesi. - Müreysî (Benî Mustalık) Gazâsı: Bu kabile Medine’ye saldırmak istediğinden susturuldu. Dönüşte ifk (Hz. Aişe’ye iftira) dedikodusu yayıldı. - Teyemmüm meşrû kılındı. 628 - Hudeybiye Antlaşması. Bazı şartları ağır görülen bu antlaşma müslümanlar için siyâsî bir zaferdi. Çünkü, bu antlaşma ile Mekke müşrikleri İslam Devleti'ni resmen tanımış oluyorlardı. 10 yıllık ateşkes süresi içinde Peygamberimiz (s.a.v.) Kureyş tarafından emîn olarak tebliğ faaliyetlerini rahatça sürdürebilecekti. Bu sayede zamanın hükümdarlarını İslâma davet fırsatını buldu. Mektuplar göndererek onları İslâm’a çağırdı. (Bizans İmparatoru Heraklius’a, İran Kisrâsı Perviz’e, Mısır Azîzi Mukavkıs’a, Habeşistan Necâşîsi’ne, Yemen Vâlisi Bâzân’a, Bahreyn, Umman, Dımeşk (Şam) ve Yemâme emirlerine elçiler ve mektuplar gönderdi. Yemen Vâlisi, Bahreyn ve Umman emîri, Habeş Necâşîsi (gizli) Müslüman oldu. Heraklius ile Mukavkıs elçilere iyi davrandı.) - Hayber'in Fethedilmesi. Hz. Ali'nin dillere destan kahramanlıklar göstermesi, Yahudilerin baş cengâveri (savaşçısı) Merhab'ı bir hamlede yere sermesi. - Fedek Yahudileri’nin vergiye bağlanması. - Bir Yahudi kadının Hz. Muhammed'i (zehirli etle) zehirleme girişimi. - Peygamberimizin Hz. Safiyye ile evlenmesi. - Mut’a nikâhının yasaklanması. - Mekke'den Habeşistan'a göçmüş olan müslümanların Câfer-i Tayyar başkanlığında Medine'ye dönmeleri. Necâşi tarafından Peygamberimize gıyaben nikâhlanan Ümmü Habibe vâlidemiz de bu kafiledeydi. - Bizans-İran savaşı. İran’da müthiş veba salgını. 629 - Hudeybiye Antlaşması hükümlerine göre müslümanların Kâbe'yi ziyaret etmeleri (Umret’ül Kazâ). - Halid bin Velid ve Amr İbnü’l As'ın müslüman olup Medine’de müslümanlara katılması. - İran’ın Yemen Vâlisi Bazan’ın Müslüman oluşu. - Mu’te Harbi. İslam sancaktarı Zeyd bin Hârise, Cafer-i Tayyar ve Abdullah bin Revâha'nın peşi peşine şehit olmaları. Halid bin Velid’in askerî dirâyeti sayesinde üç bin kişilik İslam ordusunun, yüz bin kişilik Bizans ordusuna zor anlar yaşatması ve ordunun fazla zâyiat vermeden geri çekilmesi. Mu’te Savaşı, Suriye’de müslümanların Bizans'la ilk karşılaşması idi. - Zâtu’s-Selâsil Olayı’nda Amr İbnü’l As’ın kumandanlık etmesi. 630 - Mekke'nin Fethi, Kâbenin putlardan temizlenmesi. Gâlibin mağlupları toptan affederek dünyada eşine rastlanmayan bir büyüklük göstermesi. İşte İslâm İnkılâbı!.. - Ebû Süfyan ve oğlu Muaviye’nin Müslüman oluşu. - Huneyn Gazâsı ve Evtas Savaşı. - Taif’in muhasarası, putlarının Ebû Süfyan ve Mugîre’nin eliyle yıkılması. - Savaş esirleri arasında (Halime’nin kızı) süt kardeşi Şeymâ’yı görünce serbest bırakması ve Hevâzîn heyetine bütün esirlerin serbest bırakıldığını bildirmesi. - Savaş ganimetlerinden müellefe-i kulûba (kalpleri islâma ısındırılacak olanlara) hisse verilmesi. - Çevredeki bazı Arap emirliklerine elçiler göndermesi. - Kasîde-i Bürde şairi Kâ'b bin Züheyr'in Peygamberimizin huzuruna gelerek “Bânet Suâdü” diye başlayan meşhur kasîdesini okuması ve "Peygamber etrafı aydınlatan bir meşaledir, her fenâlığı kökünden kazıyan Allah'ın kılıçlarından biridir" beytini söyleyince Efendimizin çok memnun olması ve Hırka-i Şerîf’ini hediye etmesi. - Kızı Hz. Zeyneb'in vefatı. Eşi Mâriye’den oğlu İbrahim’in doğumu. - Mescid-i Nebevîde üç basamaklı bir minber yapılması. - Tebük Seferi. Peygamberimizin son gazâsı. Bir çatışma olmadı ama çok zor şartlar altında dünyanın en büyük devleti olan Bizans’a karşı 30 bin kişilik bir ordunun gönderilebilmesi askerî ve siyâsî bir zaferdir. - Münafıkların Tebük Seferi'ne katılmaktan kaçınmaları ve toplandıkları fesat yuvası Mescid-i Dırar'ın yıktırılması. - Sulh ve sükûn devresi. Elçiler yılı (Senetü’l Vüfûd). 70 kadar kabileye heyetler ve muallimler gönderilmesi, bütün kabilelerden gelen heyetlerin Müslüman olduklarını arz etmeleri. - Sevgili oğlu İbrahim'in vefatı. Necâşî için gâib namazı kılması. 631 - Hz. Ebubekir’in hac emirliği. 632 - Peygamberimizin (ilk ve son) Vedâ Haccı ve yüz bini aşkın hacıya yaptığı Vedâ Hutbesi. İnsan Hakları Evrensel Beyannâmesi’nden asırlarca önce insan haklarının ilânı. - Müslümanlığın hemen hemen bütün Arabistan’a yayılması. (M. Hamîdullah’ın tahminine göre müslümanların sayısı bu sırada 400. 000 idi.) - Peygamberimizin Bakî Mezarlığı'na esrârengiz bir ziyaret yaparak âhirete göçmüş mü'minleri selamlaması ve şehidlere duası. - Vefâtından üç gün önce Hz. Ali ile Fahd’a dayanarak mescide gelip cemaata namaz kıldırması, ashâbına hayır temennîlerde ve son tavsiyelerde bulunması. Fazîlet dolu nurlu bir hayattan sonra bu fânî âlemden ebedî âleme göç etmeleri ve ruhunun Refîk-i A’lâ’ya (Yüce Dost'a) yükselişi. | |
| | | | PEYGAMBERİMİZİN HAYATI İLE İLGİLİ SORULAR | |
|
Similar topics | |
|
| Bu forumun müsaadesi var: | Bu forumdaki mesajlara cevap veremezsiniz
| |
| |
| |
|