ALLAH GÖRÜŞ DEĞİŞTİRİR Mİ? KUR'AN'DA ÇELİŞKİ VAR MI?

ALLAH GÖRÜŞ DEĞİŞTİRİR Mİ?
"Kur'an'ı düşünmüyorlar mı? Eğer Allah'tan başkası tarafından olsaydı onda çok çelişki bulurlardı." (Nisa: 82)
İnsanoğlu devamlı gelişim içindedir. Biyolojik açıdan bebeklik, çocukluk gençlik ve ihtiyarlık gibi bir değişim sürecinden geçtiği gibi sosyal (toplumsal) açıdan da zaman süreci içinde değişim geçirmiştir. Bu değişim kâinattaki diyalektik yapının sonucudur.
İnsanoğlu düşünce ve toplumsal yaşam alanında uzun yıllar evvelinden günümüze değin değişimlerle oluşan bir gelişim içindedir. İnsanı olgunluğa, mükemmelliğe ve barışa götüren din de doğal olarak bu değişimlere göre şekillenecektir. Burada unutulmaması gereken şey değişen olguların inanç alanında değil uygulamalar (pratikler) alanında olmasıdır. Mesela her devirde insanlara emredilen ibadet şekillerinde ve sürelerinde farklılık olmuştur. Fakat ibadet (Allah'a yönelme faaliyeti) gerçeğinde bir farklılık olmamıştır. Örneğin, Müslümanlar Peygamberimiz döneminde ilk zamanlar Kudüs'e yönelerek namaz kılıyorlardı. Daha sonra Kabeye yönelmeleri emredildi, önce Kudüs'e sonra Mekke'ye yönelmesi, Hz. Muhammed'e gelen vahiyle ondan önceki vahyin (Musa ve İsa'ya gelen) birbirlerine bağlı olduğuna, ikisi arasında inanç noktasında çelişki bulunmadığına, şekilsel farklılığın önemli olmadığına önemli olanın tek Allah'a inanmak ve O'na yönelmek olduğuna işaret etmekti o devirde özden yoksun olup şekle bakan Yahudilerden bir bir kısmı şekilsel değişikliklere bakarak Hz. Muhammed'i kınıyorlardı. Kur'an buna şöyle cevap veriyor: “Biz ondan daha hayırlısını veya benzerini getirinceye kadar hiçbir ayeti yürürlükten kaldırmaz veya ertelemeyiz." (Bakara: 106)
'Biz bir ayeti (dinsel bir pratiği veya sembolü) bir başka ayetin yerine değiştirdiğimiz zaman sen yalnızca iftira edicisin, dediler. Hayır, onların çoğu (bu inceliği) bilmezler." (Nahl: 101)
Allah kendilerine mesaj gönderdiği toplumun yapısına göre bazı hükümleri toplumsal değişime bağlı olarak kaldırabilir, yerine daha uygununu getirebilir. Yani bazı hükümler deyim yerindeyse geçici maddelerdir. Bazıları ise kalıcıdır. (Nasıl ki bebeğin beslenmesindeki bazı kurallar ve yöntemler geçicidir, büyüdüğü zaman bunlar değişir. Yine Allah'ın bir başka kitabı olan kainatta da bazı bitki ve hayvanlar ekolojik denge içindeki yerlerini başka türlere bırakırlar dinazorlar gibi.) İşte insan biyolojisinden tabiata ve ilahi mesajlara kadar her realitede geçerli olan bu kanuna şu ayet işaret etmektedir "Allah dilediğini siler, dilediğini yerleştirir." (Rad: 39)
Bu ilahi incelikleri kavrayamayan statik kafalar (T.Dursun gibi) bu değişiklikleri anlamazlar. Anlamadıkları gibi bu inceliği çarpıtıp "görüş değiştiren Tanrı, yazma bos tahtası" gibi yorumlara kalkışırlar.


KUR'AN'DA ÇELİŞKİ VAR MI?
İnsanın elindeki ayna kırıksa aynayı neye karşı tutsa ona kırık görünür. İşte bunun gibi T. Dursun Kur'an'a çelişkilerle dolu olan dünya görüşüyle baktığından Kur'anda çelişki olduğunu zannetmektedir. Şimdi onun çelişki zannettiği ayetlere tevhid ışığının altında birer birer bakalım.
1- “Müşriklerden kendileriyle anlaşma imzaladıklarınızdan, anlaşmadan bir şey eksiltmeyenler ve size karşı hiç kimseye yardım etmeyenler başka (yani bunların dışında) Haram aylar çıkınca şirk koşanları nerede bulursanız öldürün, onları tutuklayın, kuşatın ve onların geçit yerlerini kesip tutun... Eğer müşriklerden biri senden sığınma hakkı (güvenlik) talep ederse ona eman tanı (güvenlik ve sığınma hakkı ver.)" (Tevbe: 4-6)
"Sizinle savaşanlara karşı Allah yolunda savaşın. Ancak aşırı gitmeyin. Allah aşırı gidenleri sevmez. Onları bulduğunuz yerde öldürün ve sizi (yurtlarınızdan) çıkardıktan gibi siz de onları (bu işgal ettikleri yerlerden) çıkarın." (Bakara: 190-191)
T. Dursun, "Dinde zorlama yoktur." Bakara: 256 ayetinin yukarıdaki ayetlerle çeliştiğini bu nedenle bu gibi ayetlerin yürürlükten kaldırıldıklarını dolayısıyla da İslamın hoşgörüsüzlük ve savaş dini olduğunu iddia ediyor. Hâlbuki bu ayetler arasında kesinlikle çelişki yoktur. Bunu şöyle bir örnekle anlatalım: Bir komutan askerlerine şu emirleri vermiş olsun:
— Siz insanları barışa davet edin, bu konuda zorlayıcı olmayın.
— Size karşı savaşırlarsa siz de onlarla topyekûn savaşın, aşırı gitmeyin.
— Eğer sizinle anlaşma yapmak isterlerse onlarla anlaşın.
— Anlaşmaya sadık kalmayıp bozarlarsa onları nerede bulursanız öldürün.
Şimdi düşünelim, bu emirler arasında çelişki var mı? Elbette ki yok. Ama T. Dursun gibi bu emirleri Bektaşi mantığı ile alırsanız sonuç şöyle olur:
— İnsanları barışa davet edin
— Onlarla topyekûn savaşın
— Onları nerede bulursanız öldürün
Görülüyor ki verilen emirlerden yukarıdaki gibi bir seçimde bulunursanız emirler arasında bir çelişki olduğu zannedilir. Ancak her emrin veriliş nedeni zamanı ve şartları dikkate alınırsa, hiçbir çelişki olmadığı görülür. Şimdi bu konudaki Kur'an ayetlerini değerlendirelim:
Peygamberimizin hayatını ve Kur'an ayetlerinin iniş sırasını incelediğimizde inkârcılara karşı takınılan tavrı şu safhalar içinde değerlendirmek mümkündür.
a) Davet ve tebliğ safhası
b) Savaş veya anlaşma safhası
c) Anlaşmaya uyulmadığı durumda ültimatom ve topyekun savaş safhası
işte inen ayetlerin hepsi de bu şart ve ortamlar içinde geçerlidirler. Aralarında bir çelişki yoktur.
2) "Sizden sabreden 20 kişi olsa ikiyüzü (düşmanı) yenerler. Sizden sabreden 100 kişi olsa kâfirlerden 1000 kişiyi yenerler." (8:65)
"Şimdi Allah sizden yükü hafifletti sizdeki zaafı gördü. Sizden sabreden 100 kişi olsa 200'ü yenerler. Eğer sizden 1000 kişi olsa Allah'ın izniyle 2000’i yenerler." (8:66)
İlk ayette mü'minlerin karşı koyabilecekleri düşman sayısı oranı 1/10 iken ikinci ayette bu oranın 1/2 olduğu görülmektedir. T. Dursun bunun bir çelişki olduğunu söylemektedir. Hâlbuki ayetler sebep sonuç ilişkisi açısından incelendiğinde ayetlerde çelişki olmadığı görülür. Şöyle ki: Önce iki ayette geçen sayıları karşılaştıralım, birinci ayette 20 ve 100, ikinci ayette ise 100 ve 1000 mü'minden bahsedilmektedir. İkinci ayetteki sayı artışından anlıyoruz ki Müslümanlar çoğalmıştır. Müslümanların sayıca artışına karşılık nitelik (güç ve kararlılık vs.) aynı oranda gelişmemiştir. Yani nicelik artmış fakat ortalama nitelik azalmıştır. Bu nedenle ilk ayette Müslümanlarda zaaftan bahsedilmemekte, İkinci ayette ise onlarda zaaf olduğundan söz edilmektedir. Bu açıdan bakıldığında ilk Müslümanlar güçlü olduklarından dolayı biri on düşmana karşı gelebilirken yeni Müslümanlardan her biri zaaftan dolayı iki düşmana karşı ancak savaşabilirdi. Görülüyor ki ayetler arasında çelişki yoktur. Aksine burada sosyolojik bir kanundan bahsedilmektedir. İddia edildiği gibi haşa Allah bilmediği şeyi öğrenip yanılgı sonucu görüşünü değiştirmiş değildir.
Son olarak şunu söyleyebiliriz ki, söz konusu ayetlerin her biri ayrı şartlarda geçerlidir. Müslümanlar birlik içinde kuvvetli bir imana sahiplerse birinci ayetle, bu konuda zaafları varsa ikinci ayetle amel edeceklerdir. Allah'ın sözünde (prensiplerinde, adaletinde ve merhametinde) değişme yoktur. Değişiklik toplumsal değişmeye bağlı olarak pratiklerde olur.

(Turan Dursun ve Din 225-229)