Prostat Ameliyatı Sonrasında Gelişen İdrar Kaçırmanın Tedavisi
Neden Prostat Ameliyatı Sonrasında İdrar Kaçırma Gelişir?
Prostat ameliyatı sonrasında uygulanan yöntemlere bağlı olarak belli oranlarda geçici veya kalıcı idrar kaçırma ortaya çıkmaktadır. Basit prostat büyümesi nedeni ile yapılan prostat ameliyatları sonrası %1-2 oranında, prostat kanseri nedeniyle prostatı alınan hastalarda ise %3-20 oranında kalıcı idrar kaçırma gözlenmektedir. Bu durum, hayat kalitesini önemli ölçüde olumsuz yönde etkilemekte ve esas hastalığın verdiği rahatsızlığın önüne geçmektedir. Bunun nedeni prostatın idrar kanalını çevrelemesi ve dolu mesanenin basıncına karşı direnç oluşmasına katkıda bulunmasında mahrum kalması, mesane kası bozukluğu ayrıca prostat ameliyatı sırasında kullanılan yönteme bağlı olarak idrarı tutan kasın(sfinkterin) ve sinirlerin tam veya kısmen zarar görmesi ile ilişkilidir. Bu durum özellikle prostat kanseri ameliyatı sonrası yapılan ışın tedavisi sonra oluşmaktadır. Prostat kısmen veya tamamen alınmışsa zaten kapağının(sfinkter) idrar basıncına dayanıklılığını olumsuz yönde etkiler. Ameliyattan sonra ortaya çıkan idrar kaçırmalar daha çok stres ve sıkışma tipinde olmaktadır.
Prostat kanseri ameliyatından sonra ortaya çıkan idrar kaçırmanın risk faktörleri arasında; hastanın yaşı, prostatın büyüklüğü, kanser hacmi, ameliyat öncesi aynı şikayetlerin olması, uygulanan cerrahi teknik, ve ameliyat öncesi ve sonrası uygulanan ışın tedavisi sayılabilir. Bütün bunların yanında cerrahi ekibin bilgi beceri ve tecrübesi de önem arz etmektedir.
Tedavi
Prostat ameliyatı sonrası ortaya çıkan idrar kaçırma, ameliyattan hemen sonra sonra erken dönemde geçici bir süre için olabilir, bu nedenle tedavi için 6-12 ay bekleyip iyileşme olmaması durumunda müdahale kararı alınır. Kesilmesini beklediğimiz 6-12. ay içinde hastalarda davranışsal tedaviler, pelvik taban kas egzersizleri(Kegel), ilaç tedavileri ve kas güçlendirici elektriksel ya da manyetik akımla destek tedavisi önerilebilir. Bu sürenin sonunda kaçırma azalmıyor ve devam ediyorsa, ölçü olarak idrar kaçırma günde bir kaç ped ya da daha fazla oluyorsa kalıcı cerrahi tedaviler gündeme gelebilir.
Prostat ameliyatı sonrası oluşan idrar kaçırmanın tedavisinde uygulanan yöntemler şunlardır:
Pelvik taban kasları mesaneyi ve karın içi organları destekler ve sarkmasını önleyici görevleri vardır, aynı zamanda idrarı tutan kaslarıda(kapak-sfinkter) ihtiva eder- kapsar. Prostat ameliyatları özellikle prostat kanseri ameliyatları ve bilhassa radikal prostatektomi pelvik taban kaslarını zayıflatabilir. Pelvik taban kas egzersizleri ve bu egzersizler için dizayn edilmiş programlar; idrar kaçırmayı kısmen düzeltebilir. Pelvik taban kas egzersizleri ve bu egzersizler için dizayn edilmiş programlar Kegel egzersizleri olarak bilinir. Kegel egzersizleri olarak da bilinen bu teknikler özellikle stres inkontinansı için etkilidir ancak aynı zamanda sıkışma tipi idrar kaçırmada etkili olabilir.
Bu egzersizler idrar yaptıktan sonra, öncelikle idrar akışını durdurmaya çalıştığınızı hayal edin, rahat çömelmiş, oturur veya ayakta bir pozisyonda idrarınızı tutar gibi kendinizi sıkın ve gevşetin ve bunu egzersizi on defa tekrarlayın. Bir sonraki aşamada aynı egzersizi yapın fakat gevşetmeden önce 5 saniye kendinizi kasılı tutun. Bu şekilde 5 saniye tutmanıza uyum sağlamanız birkaç haftanızı alabilir. Ön pelvik taban kaslarınız bu şekilde daha da kuvvetlenecektir.
Sonraki egzersiz arka pelvik kas tabanını hedef alır. Büyük tuvaletinizi tutar gibi kendinizi sıkın ve gevşetin. Bu egzersizi on defaya kadar tekrarlayın. Bir sonraki aşamada aynı egzersizi yapın fakat gevşetmeden önce 5 saniye kendinizi kasılı tutun. Bu egzersizi on defaya kadar tekrarlayın. Bu egzersizler size, her gün tekrarlandığında faydalı olacaktır. Bu egzersizler kasların güçlenmesi için en az üç ay yapılmalıdır. Unutmayalım ki bu egzersizleri çok fazla yapmak size zarar verebilir. Her egzersiz serisini bir defada 10 tekrardan fazla ve hergün üç seriden fazla egzersiz yapmamak gerekiyor.
İlaç Tedavileri
Antimuskarinik İlaçlar: Antimuskarinik ilaçlar sıklıkla sıkışma tipindeki idrar kaçırmayı tedavi etmek için kullanılan bir grup ilaçtır. Bu ilaçlar, mesane duvarındaki kası gevşeterek sıkışma tipindeki idrar kaçırmayı kontrol etmeye yardımcı olur. Mesane duvarını kasarak mesanenin boşalmasına neden olan zamansız kasılmaları engeller veya azaltır. Kas gevşemesi nedeniyle mesanenin idrar depolama kapasitesi de artar ve hasta daha az işeme ihtiyacı duyar. Antimuskarinik ilaçlar stres tipte idrar kaçırma için genellikle etkili değildir, çünkü bu durum genellikle detrusor kasının aşırı aktivitesinden ziyade, idrar kanalının dirençsizliğinden ve aşırı hareketliliğinden kaynaklanmaktadır..
Antimuskarinik ilaçların birkaç çeşidi bulunmaktadır:
Oksibutinin(Ditropan XL)
Tolterodine(Detrol)
Darifenacin(Enablex)
Solifenasin(Vesicare)
Trospium klorid(Spasmex)
Fesoterodine(Toviaz)
Propiverin(Mictonorm)
Antimuskarinik ilaçların çoğu hap/tablet olarak alınır. Bazıları günde 1 kez alınır ve 24 saat boyunca etkilidir. Diğerleri günde bir defadan fazla alınır, etkileri hızlı başlar ve kısa sürer. Oksibutinin, krem ve deri üzerine yama uygulama olarak da kullanılabilir.
Antimuskarinik ilaçlardan hızlı emilim gösteren ve kısa süre etkili tipleri, sadece belirli zaman diliminde , mesela gece idrar kaçırması olanlarda, sadece seyahat gibi özel durumlarda kullanışlıdır, ancak bu tip antimuskarinik ilaçlar yavaş emilimli ve uzun süre etkili olanlara göre daha fazla yan etki gösterir. Bunlar ayrıca ilacı alarak idrar kaçırmayı yönetmenize yardımcı olabilir.
Antimuskarinik ilaçların yan etkileri genellikle hafiftir. Bunlar arasında; ağız ve göz kuruluğu, kabızlık, işeme güçlüğü, bulanık görme, baş dönmesi sayılabilir. Yaşlılarda hafızada bozulma ve bilinç bulanıklığına(Özellikle oksibutinin) neden olabilir.
Mirabegron(Betmiga): Mirabegron (Beta-3 reseptor agonisti) mesane kasını gevşetir, mesanenin idrar depolama kapasitesini artırmaya yardımcı olur. Bu nedenle daha az idrar yapma ihtiyacı duyar ve daha fazla miktarda idrar boşaltırsınız. Mirabegron, antimuskarinik ilaçlar etkili olmadığı ve/veya yan etkilerinin ağır bastığı durumlarda, tek başına veya antimuskarinik ilaç dozunu azaltmak amacıyla kombine(birlikte) kullanılan bir tedavi seçeneğidir. Mirabegronun yan etkileri genellikle hafiftir ancak uzun dönem yan etkileri halen belirsizdir.
Duloksetin: Duloksetin orta ve şiddetli idrar kaçırmada kullanılan, esas olarak bir antidepresandır, ve idrarı tutan olan sfinkter kasını güçlendirerek etki yapan bir ilaçtır. Ayrıca idrar kaçağına neden olan istemsiz mesane kasılmasını önleyici etki yapmaktadır. Şikayetleri azaltmakla birlikte idrar kaçırmayı kesin tedavi etmez, kullanıldığı süre içinde etkilidir, yani etkisi geçicidir. Yan etkileri arasında; bulantı, kusma, ağız kuruluğu kabızlık yorgunluk ve uyuma güçlüğü sayılabilir.
Enjeksiyon tedavileri
Erkekte yer kaplayan maddelerle enjeksiyon tedavisi: Stres tipi idrar kaçırması olan erkeklerde kadınlarda olduğu gibi idrar kanalı duvarına hacim yapabilecek ve dolayısıyla idrar kanalının direnci kesmen artırıcı madde enjeksiyonları yapılabilir. Enjeksiyon yapılan maddeler sıvı-jel kıvamındadır, uygulama yapıldıktan sonra idrar kanalının süngerimsi yapısı içinde katılaşır ve yer kaplayan bir yapıya dönüşür, böylece idrar kanalında kısmi de olsa mesaneye karşı daha dirençli hale gelir, ancak etkisi enjeksiyonun etkisi zamanla azalabilmektedir. Yer kaplayıcı ajanlar sentetik maddelerden üretilmekte ya da sığır kollajeninden elde edilmektedir. Enjeksiyon tedavisi diğer tedaviler için uygun olmadığı ya da diğer tedavileri reddeden hastalarda bir seçenek olarak hastaya sunulmaktadır. İşlem, kapalı endoskopik ve günübirlik olarak, idrar kanalına yönlendirilen iğne ile direkt görüş altında yapılmaktadır. Bir gün sonra sonda alınır, hafif kanama, geçici idrar tıkanmaları gelişebilir. Düşük bir olasılık da olasa enfeksiyon ve idrar kanalında tahriş ve erezyon gelişebilmektedir.
Askı yerleştirilmesi(Sling ameliyatları)
Erkeklerde askı yerleştirme(Sling ameliyatı): Askı yerleştirilmesi, stres tipi idrar kaçırması olan erkerlerde kadınlarda olduğu gibi çok tercih edilen standart cerrahi tedavi yöntemidir. Askılar, prostatektomi sonrası orta ve şiddetli idrar kaçırmanın varlığında önerilebilir. Ayrıca diğer cerrahi tedavilerinin mümkün olmadığı ya da hastanın bir cerrahi yöntemi benimsenmemesi durumunda askı yöntemi düşünülebilir.
Askı ameliyatı pelvik taban kaslarına destek sağlar ve idrar kanalının dolu bir mesane basıncına karşı daha iyi direnç göstermesini sağlar. Amaç, askı ile idrar kanalını veya mesane boynunu yeniden konumlandırarak stres tip idrar kaçırmayı önlemeye yöneliktir. halihazırda kullanılan İki kollu, dört kollu ve ayarlanabilir, sentetik veya hayvan dokusundan elde edilen, çeşitli askı tipleri mevcuttur. Seçim doktorun bilgi, beceri ve tecrübesine yada hastanın bireysel durumuna ve ihtiyacına göre belirlenir.
Askıyı yerleştirmek için, anestezi altında, testis-anüs arası bölgeye-perineye bir kesi yapılır, idrar kanalı etrafına hamak gibi serilen iki kollu askının uçları pubik kemiğin hemen üstündeki ya da hemen komşuluğundaki dokuya tutturulur. Dört kollu askılarda ise iki uç kasık etrafındaki dokuya tutturulurken, diğer iki ucu pubik kemik etrafındaki dokuya tutturulur. Ayarlanabilir(bir kaç tipi vardır) askılar için, ayarlama yapan cihaz-rezervuar karından alt bölgesine yapılan kesiden pelvik bölgeye yerleştirilir.
Ameliyattan bir gün sonra sondası alındıktan sonra hasta taburcu edilebilir. Yaranın tamamen iyileşmesi 6 haftaya kadar sürebilir, bu dönemde pelvik bölgede ağrı, idrar yaparken yanma olabilir. İşedikten sonra mesanede kalan idrar miktarı fazla olursa hastanede kalma süresi uzayabilir.
Bu ameliyat sırasında, mesane ve bağırsak yaralanması, kanama gibi telafisi mümkün komplikasyonlar olabilir. Ameliyattan sonra idrarın geçici olarak yapamama, sıkışma tipi idrar kaçırma ve idrar yolu ve yara enfeksiyonları gelişebilir. Bu cerrahinin başarı şansı seçilmiş hasta gruplarında yüksek olmasına karşın genelde çok etkin bir yöntem olarak kabul edilmemektedir. Başarısız olunan hastalarda diğer bir cerrahi yönteme başvurulabilir.
Yapay kompresyon cihazları (balon yerleştirme)
Erkekte Yapay-suni kompresyon araç (Balon) yerleştirilmesi: Balon olarak da bilinen yapay kompresyon araçları, erkekte orta ve şiddetli stres tipinde idrar kaçırmada başlıca tedavi yöntemi olarak kabul edilmektedir. Ayrıca diğer cerrahi tedavilerinin mümkün olmadığı ya da hastanın bir cerrahi yöntemi benimsememesi durumunda bu yöntem düşünülebilir. Mesane boynunun hemen altına yerleştirilen balonlar idrar yolunun sıkıştırarak dolu bir mesaneye karşı daha iyi direnç oluşmasını sağlarlar. Balonların temel amacı hapşırma, öksürme, koşma veya ağır yük kaldırma gibi stres aktiviteleri sırasında idrar kaçırmayı engellemektir.
Bu yapay kompresyon cihazları, su tutan bir balon, küçük bir titanyum port ve balon ile portu birbirine bağlayan tüpten oluşur. Port, balon içindeki sıvının doktor tarafından ayarlanmasına izin verir. Ameliyatta perineye bir kesi uygulanır, röntgen ışını kılavuzluğunda (floroskopi), ilk balon prostatın altında idrar kanalının bir yanına yerleştirir, eğer hasta daha önce radikal prostatektomi geçirdi ise balon mesane boynunun hemen altına yerleştirilir, aynı işlem daha sonra idrar kanalının diğer tarafına uygulanır.
Son olarak titanyum portları skrotuma yerleştirir ve balonlarla bağlantıları yapılır. Bu yolla, balonların hacmi kolaylıkla ayarlanabilir. Genellikle operasyondan sonra bir gün sonra idrar dası çekilir, birkaç gün sonra da hastaneden taburcu edilir, işemeyle ilgili sıkıntı olursa ya da işedikten sonra mesanede kalan idrar miktarı fazla olursa hastanede kalma süresi biraz uzayabilir. Yaranın tamamen iyileşmesi 6 hafta kadar sürebilir. Bu süre içinde pelvik bölgede ağrı ya da işeme sırasında yanma olabilir.
Bu ameliyat sırasında, mesane ve bağırsak yaralanması, kanama gibi telafisi mümkün komplikasyonlar olabilir. Ameliyattan sonra idrarın geçici olarak yapamama, sıkışma tipi idrar kaçırma ve idrar yolu ve yara enfeksiyonları gelişebilir. Bu cerrahinin başarısı şansı seçilmiş hasta gruplarında yüksektir. Başarısız olunan hastalarda diğer bir cerrahi yönteme başvurulabilir.
Erkeklerde idrar yoluna artifisyel(Yapay) sfinkter yerleştirilmesi: İdrar yoluna artifisyel sfinkter uygulaması kadınlarda olduğu gibi, stres tip idrar kaçırmada uygulanan cerrahi yolla protez yerleştirilmesini ifade eder. Yapay idrar yolu sfinkter yerleştirilmesi ile, elle kontrol edilebilir pompası yardımıyla idrar yolu etrafına sarılmış kafın-manşonun sıkıştırılıp gevşetilmesi ile mesaneyi kontrol etmemizi sağlar, böylece idrar kaçırma engellenir. Amaç hapşırma, öksürme, koşma veya ağır kaldırma gibi aktiviteler sırasında idrar kaçırmayı azaltmak veya engellemektir. Yapay idrar yolu sfinkter yerleştirmesi, ciddi ölçüde idrar kaçırması olan veya askı yerleştirilmesi sonrasında tam ya da kısmi iyileşme sağlanamadığı hastalarda önerilir. Yapay idrar yolu sfinkter yerleştirilmesi uzun süreli etkiye sahiptir ve hayat kalitesini önemli ölçüde iyileştirir. Cerrahi planlanmadan önce cihazın nasıl çalıştığını ve nasıl rahatlıkla kullanabileceğini hastaya anlatılır, çeşitli testler yapılır, ve sfinkter protezi ihtiyacı belirlenir.
Yöntem için genellikle spinal anestezi uygulanmakla birlikte, bazı hastalarda genel anestezi önerilebilir. Ameliyatta, idrar kanalı etrafına çepeçevre kaf-manşon yerleştirmek üzere perineye bölgesine kesi yapılarak bölgeye ulaşılır, kaf yerleştirildikten sonra alt karın bölgesine yapılan ikinci bir kesiden cihazın rezervuarı pelvik bölgeye yerleştirilir. Son olarak pompa testis torbasına yerleştirilir ve cihazın iki parçası arasındaki bağlantı tamamlanır. 4-6 hafta sonra aktive edilinceye kadar kaf açık halde bırakılır ve kullanıma müsaade edilmez.
Ameliyat komplikasyonları arasında; ameliyat sırasında rektum, bağırsak, idrar kanalı ve mesanede yaralanma, kanama ve enfeksiyonlar sayılabilir. Ameliyat sonrasında idrar yapamama ve/veya sıkışma tipinde idrar kaçırma riski az da olsa vardır. Cihazın zaman içinde idrar kanalında erozyon-tahriş, darlık oluşmasına neden olabilir, ayrıca mekanik olarak bozulma riski az bir olasılık olsa bile vardır.
İdrar Kanalına Uygulanan Ped ve Cihazlar
Tıbbi ve cerrahi tedaviler idrar kaçırmayı ortadan kaldıramıyorsa, idrar kaçırmanın verdiği rahatsızlığı ortadan kaldırmaya veya hafifletmeye yardımcı olan bazı endüstriyel ürünleri kullanılabilir.
Bu kategorideki uygulamalar mekanik olarak idrar yolunu baskı altında tutmaya yarayan mekanik medikal ürünlerdir. İdrar kanalına uygulanan ve idrar kanalında tıkaç veya kıskaç görevi gören yumuşak tampon benzeri, tek kullanımlık, medikal malzemedir. Bunlar geçici süre, spor yaparken veya bir aktivite süresince kullanılmaktadır. İşeme sırasında çıkarılır, aktivite sırasında takılır.
Pedler ve koruyucu giysiler: Bu amaçla üretilen ürünler çoğu aslında normal iç çamaşırlarından daha hacimli değildir ve günlük kıyafetlerin altına kolayca giyilebilir ve gizlenebilir. İdrar damlaları bir damla toplayıcıda toplanır, hasta altını ıslatmadan belli bir süre sosyal yaşantısını sürdürebilir. Penisin üzerine giyilen ve sıkı bir şekilde oturan ucunda damla emici dolgu cebi olan iç çamaşırlar bulunmaktadır.
@bdulKadir Adminstratör
Mesaj Sayısı : 6736 Rep Gücü : 10015190 Rep Puanı : 97 Kayıt tarihi : 17/03/09 Yaş : 61 Nerden : İzmir
Konu: Erkekler İçin Kegel Egzersizleri (Pelvik Taban Egzersizleri) Çarş. Mayıs 31, 2023 11:08 am
Prostat Ameliyatı Sonrasında Gelişen İdrar Kaçırmanın Tedavisi kegel egzersizleri e
Konu: Prostat Ameliyatı Sonrasında Gelişen İdrar Kaçırmanın Tedavisi kegel egzersizleri e 
Ptsi Mayıs 29, 2023 8:31 am
