Sağopa ile Ceza Arasındaki 7 fark
Sagopa ile Ceza arasındaki fark nedir? Ondan önce rap nedir? Peki gençler ne der bu işe?
Rythmic American Poetry. Yani, Ritmik Amerikan Şiirleri. Rap'in açılımı. Çıkış noktası olarak, ezilen gettoların sahaları işaret edilir. Amerika'da Harlem, Bronx gibi insan muamelesi görmeyen siyahların yoğun olarak bulunduğu yerlerde, 1970'lerde temelleri atılmıştır denilir.
Türkiye'de rap müzik, TürkçeRap olarak kendini var etti. TürkçeRap'in temelleri ise Almanya'da atıldı. Almanya'da yaşayan Türkler rap müziğe yönelmeye başladıkları 90'lı yıllardan itibaren, Rap'in Türkiye'de hayat bulmasına öncülük etmiş oldular. Bunun örneğini hepimiz 1995 yılında ortaya çıkan Cartel'le hatırlıyoruz.
Öncelikle; Rap müzikle birlikte gelen bir kültürün varlığına işaret etmek hiç kimse için yabancı bir konu olmasa gerek. Rap'in temel kavramlarından Freestyle, doğaçlama demek. Bu bizim Anadolu'daki âşık atışması kültürüyle benzeşir. Bol giyinmek; düzgün fiziği belli etmeyi ve dar giyimden oluşan rahatsızlığı protesto etmek ve insanları özgür bırakarak rahatlığı ön plana çıkarmak için. Hiç düşünülmemiş yada söylenmemiş birşey olmasa da, hayata geçirilmesi noktasında bir kültür var ettiği kesin. Breakdance ise, gerek figürleri gerekse fiziği kullanışıyla aşırı efor gerektiren bir dans türü olduğundan sürekli hareket i temsilden ileri geliyor. Ezilmek, ikinci sınıf insan olmak ve bu şekilde muamele görmek, bir yere ait olamamak; agresifleşmeyi, suçu da beraberinde getirir. Bilinen yargısıyla rap müzikte argo ve bol derecede küfür kullanımı da işte buradan gelmektedir. Rap müzik sosyal adaletsizlikler ve bozuk düzenle birlikte, sadece ve sadece düzenin çarkında aşk ve güzellikleri işleyen "pop müzik ve popüler kültür"e de isyan eder.
Ezenler ve ezilenlerin kendilerine çizdikleri alanlarda, Rap'in bir takım ezilenler tayfasının kendileri için geliştirdikleri bir dil olduğunu görebiliyoruz. Herhalde bundan dolayıdır ki, bugün Amerika'daki rapperların birçoğu siyah, Fransa'da siyah ya da Arap, İngiltere'de Hintli, Almanya'da Türk'tür. Türkiye'de ise; birçoğu için "şemsiyenin dışında kalanlar" diyebiliriz. İşte Türkiye'deki rap burada ayrılıyor aslında. Rap müziğin kendi içinde de değişik kolları bulunuyor. Bunlardan en önemlileri; West Coast Rap; hayatın güzelliklerini, para ve kadını konu alırken, East Coast Rap; daha çok depresif, adaletsizlik, eşitsizlik gibi bireysel ve sosyal meseleleri ele alıyor. Diğer müzik türlerinde olduğu gibi, Rap müzikte de kaliteli-kalitesiz ayrımı var fakat Rap'in protest bir yönü olduğundan bu ayrım daha çok göze çarpıyor.
SAGOPA MI, CEZA MI?
Sagopa Kajmer TürkçeRap'te kendine farklı bir yol tutturdu, bunu rahatlıkla gözlemleyebiliriz. Onun müzik tarzı biraz arabesk-rap karışımı olduğu için belki, belki de yazdığı sözler öyle dinleyip geçilecek türden olmadığından ötürü zaman geçtikçe durduğu yeri sağlamlaştırdı.
Ceza ise ilk çıktığında Rap müzikte bir numara kabul edilebilecek kadar iyiydi. Prodüktörlüğünü ve müziğini Sagopa'nın yaptığı Med-Cezir albümü, Ceza'nın hem ilk ve hem de en iyi albümü. Son albümlerinden Ceza'ya kalan sadece kuru bir hiphop kültürü diyebiliriz. Hani çok da birşey ifade etmeyen...
Sagopa yola tek başına devam ederken, TürkçeRap'te benzeri olmayan bir görüntü koydu ortaya. Ceza'nın tam aksine, ilk çıktığı yıllardan daha iyiye doğru gitti sanatı. TürkçeRap'a iyi müzik kavramını getirdi. Yazdığı sözler 'şarkı sözü' olmaktan uzaklaşmayı haketti. Küfürden vazgeçip: "Küfretmektense bırak Sago, sayfa boş kalsın!" dedi. Sık raslanmadık bir durum olarak inançlarını, hatta tasavvufa yakınlığını müzik eşliğinde haykırdı:
"İlahi merhamet sarayı, Ya Hannan, sensin Rana, sensin Mana, sensin Rahman, sensin Canan."(Ateşten Gömlek).
"Herşey güllük gülistanlık olacak olsaydı gerçekten imtihan olmzadı, gelişi güzel doğar büyür ölürdük, âlimler olmasaydı biz şuanda kördük."(Aşk Yok Artık).
"Siyah saç ak defterle geldin, ak saç siyah defterle gidiyorsun..."(Gördüklerime İnanmam Gerek).
Popüler olana yakınlığı kaçınılmaz olan gençlik âlemi için Sagopa Kajmer sağlam bir durak. Yolda, otobüste, okulda, evde sürekli kulaklarda sabit tutulan sesin, geçici birşeyler gevelemektense kalıcı olana işaret ediyor olması elbette muteberdir. Ritim tutarak dinleyenler yada acı çekerek dinleyenler olarak iki gurubun oluşması kaçınılmaz olsa da, şunları birilerinin haykırması güzel, ritim tutana olsa bile:
"Sorgusuzca başına buyruk doğrularını savunuyorsun. Yanlış fikirlerden yanlış bir sen yaratıyorsun. Sen abartıyorsun rahat yaşamla sapıtmayı. İstanbul üzerinden geçmiş bırak kendini korumayı. İyiden iyiye bakıyorum da yoldan raydan çıkmışsın. Teninen dokunan ellerden bir koleksiyon yapmışsın, aferin. O yataktan bu yatağa yatıp takılıp sızmışsın. Bu zihniyetle aşkı yorgan altlarında aramışsın, aferin."(Aşk Yok Artık).
Bu haberi yazarken gecenin sessizliğinde Sagopa konuşuyor. Annem kapıdan kafasını uzatıp "nereden buluyorsun böyle saçmasapan şeyleri" diyor. Ona gülümseyip kapıyı çekmesini bekledikten sonra, odaya dolan sözlere kulak vermeye ve acı çekmeye devam ediyorum duyduğum sözlerle. Çünkü, acı çekmek iyidir birşeydir. Geldiği yer dinlediğin şarkı sözleriyleyse çok daha iyidir.
BİR DE GENÇLERE SORALIM!
Peki Sagopa Kajmer, sürekli dinleyen gençler için ne ifade ediyor merak ediyorum:
Enes Türkân.19 yaşında.Öğrenci.(Kardeşim olur kendisi.)
Sagopa Kajmer mi, Ceza mı?
Bundan üç sene öncesine kadar Ceza'ydı ama şimdi Sagopa. Çünkü Ceza ilk çıktığında sosyal olaylara daha çok işaret ederdi, şimdi çocuk şarkıları gibi sözler yazıyor.
Neden Sagopa Kajmer?
Neden olmasın(gülüyor). Rap dinlerken insanı çeken şey dinlediklerini yaşamasıdır. Sözleri senin için anlamlıysa dinlersin. Sagopa'nın söyledikleri hakikate işaret ediyor. Aşk Yok Artık parçasında anlattıkları onu dinleyenlerdir hep belki de. Biraz da benimdir, hatta biraz da sensindir. Söylediklerinden sana da dokunan biryer vardır mutlaka. Adam işin özünü biliyor zaten, Fars Dili Edebiyatı mezunu. Ceza elektrikçi çırağıydı. Ayrıca Sagopa müzik adamıdır esasında ve iyi müzik yapar. Ceza'da hiç müzik yoktur mesela.
Yasir Buğra Eryılmaz. (CafCaf Karikatüristi).
Sagopa Kajmer mi, Ceza mı??
Sagopa. Çünkü yazdıkları vurucu ve kullandığı müzikler etkileyici... Parçaları insanı düşünmeye sevkediyor... Çoğu zaman rahatlatıyor..
İkisinin arasındaki fark ne?
Bence rap müzik iki çeşittir. Bunlardan birisi yoğun bass bulunan ve dinleyiciyi harekete geçirmek maksadıyla yapılmış olanıdır. Müzik ön plandadır ve sözleri anlam olarak pek bir şey ifade etemse de kafiyelere kulağa hoş gelmesi açısından dikkat edilir. Bu pek sevdiğim bir tarz değil. İkincisiyse, hiphop kültürünün temelinde yatan isyandır. Yada birşey anlatma, kendini ifade etme çabasıdır... Parçalarda dinleyiciye birşeyler anlatılır, birşeylere dikkat edilmesi istenir. İşte Sagopa bu ikincisini yapar. Parçalarında melankoli vardır. Hayatın toz pembe olmadığı gerçeğine dikkat çekmek ister belkide.
Sagopa'nın temsil ettiği bir düşünce var mı sence? Varsa nasıl bişey bu?
Bir düşünceyi temsil edeyim gibi bir şey yok sanırım. Dilediği gibi yapıyor işini. Ama şöyle açıklayabilirim belki: Eskiden sadece melankolik bir adamdı Sagopa. Şimdiyse tasavvufa yöneldi. Parçalarında sıkça ölümden, ölümün yakın olduğundan, dünyanın fani ve geçici olduğundan bahseder oldu. Bunları anlatmak istiyor artık belli ki. Bunlar herhangi bir şarkıcının pek de aklına gelmeyen, gelse de parçalarında bahsetmeye cesaret edemeyeceği cinsten şeyler...
Ceza'nın temsil ettiği birşeyler var mı?
Ceza'nın temsil ettiği bir düşünce olduğunu da sanmıyorum. Hatta istese de olamaz gibi. O kafasına göre yapıyor işte. Eğlenmek için yapıyor ve eğlendirmek için. Ceza "ne tutarsa" mantığıyla işini yapıyor... Parçalarıysa tutuyor işte. Popüler oluyor. Siyasi partiden tutun, dizilere bile parçalarını satabiliyor...
Rap müzikte Sagopa'yı ayrıcalıklı kılan temel şey ne olabilir?
Kulağı ve kalemi kuvvetli biri. Fars dili ve edebiyatı mezunu. Anlattıkları sığ değil, derin. Hızlı konuşmuyor anlaşılır ve tane tane konuşuyor. Sesi de kulağı tırmalamıyor, aksine gayet hoş geliyor. Bunlar yeterli şeyler bence...
Gençler neden daha çok Sagopa'ya rağbet ediyor olabilir?
Etkileyici ve gizemli cümleler kurduğundan olabilir. Sagopa da genç biri sonuçta ve anlattığı şeyler çoğu gencin ilgisini çekiyor. Farklı geliyor. Dedim ya, herhangi biri parçalarında rahatça ölümden bahsetmez. Sago bahsediyor. Ölüm diye birşeyin var olduğunu hatırlatabilen biri (hele de popüler kültürle anlatıyorsa bunu) merak uyandırır.
Ömer Faruk ve arkadaşları.20 yaşındalar.Öğrenciler.
Sagopa ve Ceza yaptığı işlerden dolayı aynı gözükebilir ama tamamen ayrı kutuptalar. Sagopa'nın zaten diğer tüm rapçilerden var bir farklılığı. Herşeye bir yorumu vardır ama kendi tarzındadır. Herkesin düşünebileceği şekilde değil, kendi hayal dünyasındaki düzene göre yazar ve söyler. Ceza'da ise durum biraz farklılaşıyor. Ceza'nın anlattıkları neyden dolayı ve ne için pek belli değil gibi. Yada belli; sadece popüler kültür işte. Sagopa kendi hayatından geçen şeyleri anlatıyor, onun anlattıkları da bizim hayatımızdan geçiyor. Gençler olarak sözlerinde kendimizi buluyoruz ve kesinlikle çok daha yakın hissediyoruz.
Elif Torun. 16 yaşında.
Sagopa faklı. Bu işin ustası bana göre. Yazdığı sözler çok mantıklı bir kere. Müziği de etkileyici. Üstelik Allah sevgisiyle de sözler yazıyor ve her parçasında mutlaka buna işaret eden birşeyler söylüyor. Kimseye de eyvallahı yok. Onun tarzı belli; gözünde sürmesi ve sakalı, bu değişmez:).
Ceza'nın ise Sago'yla arasında çok fark var. Sagopa'nın söylediği cümleler düşündürüyor ama Ceza'nın ne söylediğini bile anlamıyorum. Ayrıca hiç samimi bulmuyorum onu, sanki sürekli oynuyor gibi, kendi özü değil gibi...
alıntı
Konu: Sağopa ile Ceza Arasındaki 7 fark 
Çarş. Haz. 03, 2009 9:56 am