Büyük Doğu kapaklarındaki Necip Fazıl

Büyük Doğu kapaklarındaki Necip Fazıl



20 Nisan 2013


















SEVİNÇ ÖZARSLAN İSTANBUL HABERLER KÜLTÜR Bu yıl mayıs, Necip Fazıl ayı olacak desek yeridir. Üstad, ölümünün 30. yılında pek çok şehirde farklı etkinliklerle anılacak. 9 Mayıs Perşembe günü İstanbul’da, Sefaköy Cennet Kültür Merkezi’nde gerçekleşecek sempozyumda, onun adıyla özdeşleşen ‘Büyük Doğu’ dergisinin kapaklarındaki düşüncenin izleri sürülecek. ‘Büyük Doğu Kapakları’ sergisi ise aynı mekânda bir hafta açık kalacak.

“Gayesizim, telkinsizim, plansızım, hesapsızım, bilgisizim...” 8 Şubat 1946 yılında yayımlanan Büyük Doğu dergisinin kapağında yazan bu kelimeler, günümüz insanını bile anlatmıyor mu? Başmuharrir Necip Fazıl Kısakürek önderliğinde, 1943’ten 1978 yılına kadar aralıklarla haftalık olarak yayımlanan dergi, yayıncılık tarihimizde unutulmaz izler bıraktı. Özellikle Necip Fazıl’ın düşünme biçimini ve heyecanını yansıtan kapakları büyük ses getirdi. Dergi 16 kez kapandı, Necip Fazıl yazıları nedeniyle cezalar aldı. Gerek tek parti döneminde, gerekse Demokrat Parti zamanında yürüttüğü muhalefetle iktidarın tepkisi çekti. 13 Aralık 1946’da yayımlanan ‘Başımızda Kulak İstiyoruz’ başlıklı kapağı bu anlamda fenomen oldu. Çünkü Necil Fazıl Kısakürek’in kapaktaki ‘Devlet Reisinin Lisanından’ yazısı iktidarın hoşuna gitmeyecek şeylerden bahsediyordu: “Vatandaş! Benim heykelimi dikme! Eğer ortada temsil ettiğim, senin de inandığın bir fikir varsa onun abidesini dik! Resmimi evlerin, toplantı yerlerinin, iş ve faaliyet çerçevelerinin ölü duvarlarına asıp ensenle seyretme! Seni kayırdığım, başa geçirdiğim zaman duyduğun nefsani haz yüzünden beni öğme!...”
BÜYÜK DOĞU KAPAKLARINDAKİ TARİH
Büyük Doğu’nun böyle daha nice kapakları var. İslami fikir etrafında şekillenen kapakların bize göre en etkileyicileri Batı’nın Doğu’yu nasıl aşağıladığını anlatan ve bu bakış açısına tepki gösteren kapaklardı. Sefaköy Cennet Kültür Merkezi’nde 9 Mayıs’ta düzenlenecek sempozyumda bütün bu kapaklar tartışılacak. “Özü Yüzden Okumak: Büyük Doğu’nun Kapakları” sempozyumunun fikir babası Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Fatih Andı. Üç bölümden oluşan programın ilk bölümü saat 10.00’da başlayıp 18.00’e kadar devam edecek dört oturumdan oluşuyor. Burada konuşulacak konu başlıkları bile kapakların karakterini özetlemek için yeterli: ‘Büyük Doğu kapaklarında eleştirel dil, düşüncenin dili, aktüel politik dil, Büyük Doğu kapaklarından çağı okumak, Büyük Doğu kapaklarından tarihi yorumlamak, Büyük Doğu kapaklarında kadın, Necip Fazıl ve Demokrat Parti ilişkisinin Büyük Doğu kapaklarına yansıması, Büyük Doğu kapaklarında Batı algısı… Etkinliğin akşam 20.00’de yapılacak oturumunda ise Necip Fazıl’ı yakından tanıyan Rasim Özdenören, Mehmet Doğan, Ali Haydar Aksal, Mehmed Niyazi gibi yazarların katılımlarıyla bir panel düzenlenecek. Hatıraların tazeleneceği bu bölümde şahsi izlenimler üzerinden Necip Fazıl Kısakürek ve Büyük Doğu portresi ortaya konulacak.
Fatih Andı’nın seçtiği 40 kapaktan oluşan Büyük Doğu Kapakları sergisi ise heyecan verici bir proje. Nedenini Andı’dan dinleyelim: “Büyük Doğu, düşünce ve edebiyat hayatımızın önemli yayın organlarından biri. Yaklaşık 35 yıllık yayın hayatında nesillerin yerli düşünceye ve sanata uyanışında, bu uyanışın ocağını canlandıran İslâmî heyecan ve azmin oluşmasında Mehmed Âkif’in Sırât-ı Müstakîm ve Sebîlü’r-Reşâd’ından sonra etkili olmuş en önemli dergidir. Büyük Doğu, yalnız bir neslin değil, nesillerin yetişmesinde etkili bir mektep, kürsüdür. Bu misyonu da derginin içeriğinde değil, kapağından son sayfasına kadar, her bir parçasında kendisini gösterir. Hatta kimi zaman muhtevadan daha fazla etkili olan, konuşulan kapakları olmuştur derginin.” Andı’nın verdiği bilgiye göre sempozyum sonrasında bir albüm kitap yayınlanacak. Bildirilerin bir araya getirileceği albümün sürprizi, 40 kapağı 40 edebiyatçının yorumlayacağı bölüm olacak. Bu bölümde, aralarında Rasim Özdenören, Beşir Ayvazoğlu, Ali Ural, Sibel Eraslan gibi isimlerin bulunduğu yazarlar, seçtikleri kapağın kendilerinde uyandırdığı düşünceleri anlatacak.