dinlemeden kurtulmanın yolları

Bir tuşla dinlemeden kurtulmanın yolları
Yaptığımız her işi, attığımız her adımı bilen Büyük Birader’e dur deme zamanı geldi. Bunu büyük uğraşlara gerek kalmadan birkaç kısa işlemle sağlamak mümkün.

Biri Bizi Gözetliyor yarışma programının etrafı kasıp kavurduğu 2001 yılının üzerinden tam 13 yıl geçti. Programın yayınlandığı dönemde, 24 saat kameralarla gözetlenen bir evde yaşayan insanların her anına tanıklık ettik. O zamanlar George Orwell'in 1984 adlı romanının artık gerçek olduğunu dillendirsek de bir gün hayatımızın tamamının izlenebileceği ve üstelik bunu bizzat kendimizin yapacağı kimsenin aklından geçmemişti.
Türk halkı interneti çok sevdi ve sosyal ağlar günümüzde hayatımızın vazgeçilmez bir parçası. Başta Facebook, Twitter, Instagram ve Forsquare olmak üzere çeşitli sosyal ağlarda her gün düşüncelerimizi dile getiriyoruz, fotoğraflarımızı ve nerede olduğumuzu paylaşıyoruz. Peki bu sosyalliğin bizi her an izlenebilir kıldığının farkında mısınız?

Sosyal ağlara bağlanırken akıllı telefonları ve tabletleri kullanıyoruz. Bu cihazların artık tamamı dahili bir "Küresel Konumlama Sistemi (GPS)" alıcısına sahip ve bu sayede cebimizdeki cihazlar her türlü hava koşulunda bizim nerede olduğumuzu paylaşabiliyorlar.

KONUM BİLDİRMEYİ SEVER

Bir tweet attığımızda, Instagram’da bir fotoğraf paylaştığımızda, Facebook'ta ne düşündüğümüzü yazdığımızda ve o an nerede olduğumuzu arkadaşlarımıza bildirdiğimiz Foursquare'de, farkında olarak ya da olmayarak konumumuz bütün dünyanın bilgisine sunuluyor.
Sosyal ağları kullanan insanların birçoğunun bilmeden, bazılarınınsa bilerek fakat bilinçsizce kullandığı ve “Büyük Birader”in en sevdiği bilgi olan "konum bildirme" özelliği sayesinde bizi izleyen bir değil birden fazla “Büyük Birader”in varlığından söz edebiliriz.

KONUM SERViSiNi HIZLICA KAPATIN

Konum bildirme kontrol edebildiğimiz ve hangi uygulamaların kullanılıp kullanılamayacağına karar verebileceğimiz bir özelliktir. Eğer “Büyük Birader”den tamamen veya kısmen gizlenmek istiyorsanız ilgili cihazın "Konum Servisleri" ayarlarından kontrolü ele alabilirsiniz.

Kullandığınız cihazın türüne göre bu özelliği tamamen devre dışı bırakabilir veya uygulamalara göre özelleştirebilirsiniz. Konum Servisleri'ni, iPhone ve iPad'de "Ayarlar > Gizlilik > Konum Servisleri" menüsünü kullanarak açabilir veya kapatabilirsiniz ayrıca hangi uygulamaların ve sistem servislerinin Konum Bilgisi verilerine erişebileceğini belirleyebilirsiniz. Android işletim sistemini kullanan cihazlarda ise; bu özelliği parmağınızı ekranın üst kısmından aşağıya kaydırarak açılan "Bildirim paneli"nden veya "Ayarlar > Bağlantılar > Konum Servisleri" menüsünen kapatıp - açabilir ve kontrol edebilirsiniz.

HİÇ YOKTAN İYİDİR

Peki bugüne kadar paylaştığınız konum bilgilerinizden nasıl kurtulacaksınız? Twitter kullanıyorsanız, öncelikle bir bilgisayardan hesabınıza giriş yapın ve sağ üst köşeden Ayarlar'a tıklayın; açılan sayfadan sol tarafta bulunan menüden "Güvenlik ve gizlilik > Gizlilik > Tweet konumu"nun yanındaki "Tweetlerime konum bilgisi ekle"nin seçimini kaldırın ve hemen altta bulunan "Tüm konum bilgilerini sil"e tıklayın. Ayrıca "Keşfedilebilirlik, Kişiselleştirme ve Sponsorlu içerik" ayarlarının seçimini de kaldırırsanız, mahremiyetinizdeki güvenlik seviyesini bir adım daha öteye taşımış olacaksınız.

ZAMAN TÜNELİ SİZİ YUTMASIN

Facebook'un bu konuda sınıfta kaldığını ve özellikle geçmiş konum bildirimlerinin kaldırılmasının daha karmaşık olduğunu söyleyebiliriz; fakat gönderilerinizde ve mesajlaşmalarınızda konum bilgisini paylaşmak istemiyorsanız, konum simgesine tıklamanız yeterlidir. Böylece konumunuzu bildirmek veya kapatmak gibi seçenekleri kontrol edebilirsiniz. Ayrıca arkadaşlarınız tarafından yapılan paylaşımları onayınızdan geçtikten sonra zaman tünelinizde gözükmesini sağlayabilirsiniz. Bunun için Ayarlar menüsünden Zaman Tüneli ve Etiketleme Ayarları altındaki "Arkadaşlarının seni etiketlediği gönderiler, zaman tünelinde gözükmeden önce onayına sunulsun mu?" özelliğini açmanız yeterli.

GİZLENMEK İÇİN FAYDALI

"Zaman tünelimdeki şeyleri kimler görebilir?" ve "İnsanların eklediği etiketleri ve etiketleme önerilerini nasıl yönetebilirim?" ayarlarını özelleştirerek yabancı gözlerden korunmuş olursunuz. Ayrıca Facebook yaptığınız aramaları kayıt altına alınmaktadır.  Bilgisayarınızda Facebook oturumunu açık bıraktığınızda veya şifrenizi bilen kişiler bu kayıtlara erişerek iyi veya kötü niyetle kullanabilirler. Bu kayıtları silmek içinse, Facebook'a giriş yaptıktan sonra isminizin üzerine tıklayın, açılan sayfada isminizin sağ tarafında “Hareketler Dökümü”ne tıklayın, açılan sayfada Facebook'ta yaptığınız işlemlerin dökümünü göreceksiniz, sol tarafta Fotoğraflar, Beğenmeler ve Yorumlar'ın altında bulunan “Daha Fazla”ya ve ardından en altta bulunan “Ara” ya tıklayın. Açılan sayfanın sağ üst tarafta “Arama Kayıtlarını Sil”e tıklayın ve geçmiş arama kayıtlarınızdan kurtulun.

Instagram kullanıcıları ise, iPhone veya iPad'den "Ayarlar > Bağlantılar > Konum Servisleri" altından aşağıya doğru kayarak Instagram uygulaması için bu özelliği devre dışı bırakabilirler. Android işletim sistemi kullanan cihazlarda ise "Bildirim paneli"nden konum servislerini kapatmanız yeterlidir. Kullanım amacı konumumuzu  paylaşmak olan Forsquare'i ise bilinçli ve dikkatli kullanmanız Büyük Birader'den gizlenmek için faydalı olacaktır.

WhatsApp'ta gizlilik

WhatsApp, Facebook tarafından satın alındıktan kısa bir süre sonra  “Gizlilik” seçeneklerine kavuştu. Bu uygulamadan yararlanmak istiyorsanız öncelikle WhatsApp'ınızı güncelleyin.  Daha önce numaramızı bilen kişiler en son ne zaman çevrimiçi olduğumuzu, profil fotoğrafımızı ve durumumuzu görebiliyordu, artık aşağıdaki adımları takip ederek gizliliğinizi kendiniz belirleyebilirsiniz.

“ÇEREZ”LE YEMLİYORLAR

WhatsApp'ın “Seçenekler > Hesap > Gizlilik” seçeneğinin altından sırasıyla: “Son görülmeyi, Profil fotoğrafınızı ve Durumunuzu, Herkes, Rehberimde Kayıtlı Kişiler veya Hiç Kimse olarak değiştirerek gizlilik seviyenizi artırıp azaltabilirsiniz.

Ziyaret ettiğimiz internet siteleri, ziyaretimiz boyunca yaptığımız bütün etkinlikleri kullandığımız cihaz ve yazılım bilgileriyle birlikte kayıt altına alır. Bu verileri  başını Google'ın çektiği şirketler e-ticaret sitelerine kullandırırlar.

Ziyaret ettiğimiz internet siteleri bilgisayarlarımıza “çerez” adını verdiğimiz veri parçacıkları yüklüyorlar ve bizime ilgili bir çok veriyi kayıt altına alıyorlar ve bu kayıtları sürekli güncelleyerek büyütüyorlar. Daha basit anlatacak olursak, bizi izleyen bir göz ziyaret ettiğimiz tüm sayfaları kayıt altına alıyor ve bu kayıtları birbiriyle ilişkilendirerek bizim bir sonraki adımımızı tahmin etmeye çalışıyor ve algımızı, seçimlerimizi web sayfalarının sağına soluna serpiştirilmiş mesajlarla, görsellerle ve reklamlala yönlendiriyor. Facebook bile sizin başka sitelere yaptığınız ziyaretleri kayıt altına alıyor ve topladığı verileri reklam satıp para kazanmak için kullanıyor.

Bunu engellemek için ilk yapmanız gereken,  bilgisayarınıza Firefox'u yüklemek. TrackerBlock (goo.gl/Ivh6Ye) eklentisini yükleyerek altı yüze yakın izleme şirketinin sizi izlemesini tamamen engelleyebilir veya kimlerin sizin verilerinizi kayıt altına alabileceğine karar verebilirsiniz. WebMail Ad Blocker (goo.gl/qIDLci) ve Adblock Plus (goo.gl/mLZXKQ) eklentileriyle reklamlardan tamamen kurtulabilirsiniz.

BUGÜN GAZETESİ