MUTLAK VE MUALLAK KADER

http://www.mehmetizzetaslin.com/?pnum=398&pt=H.%20%C5%9E.%2075.%20Mutlak%20ve%20Muallak%20Kader

MUTLAK VE MUALLAK KADER
“Hz. Peygamber, kendisini (Ümmü Habibe’yi) şöyle dua ederken işitmiş: “Rabbım, beni eşim Hz. Peygamber ile kardeşim Muaviye ile babam Ebu Sufyan ile nimetlendir”
Bunun üzerine Hz. Peygamber ona şöyle der:
“Allah’ın taksim ettiği rızıklardan, asla geciktirilmeyecek veya öne alınmayacak şekilde belirlenmiş şeyleri istedin. Keşke Allah’tan seni kabir ve cehennem azabından kurtarmasını isteseydin. Allah başarıya erdirendir”
Bu hadis kaza ve kader ile ilişkilidir. Hz. Peygamber’in şöyle söylediği bilinmektdir: “Herşey, hatta acizlik ve zeka dahi kaza ve kadere bağlıdır”. İslam alimlerinden hiç kimse kaza ve kaderin var olan her şeyi ve onların fiilleri, özellikleri ve halleri gibi her türlü durumlarını kuşattığında ve her şeye sirayet ettiğinde görüş ayrılığına düşmemiştir. Zira ayetlerde “Allah her şeyi ilmiyle kuşatmıştır”. Kaza ve kaderde, Allah’ın ilmini zaman ve mekana göre açmasıdır.




Mukadderat iki çeşittir: 1) Mutlak kader, 2) Muallak kader.




Mutlak kader Allah’ın ilminde kesin olan ve şartlara bağlamadığı kaderdir. Mutlak surette zuhura çıkar ve sonuçları gözlenir. Bunlar külli şeylere aittir.
Muallak kader tafsili-cüzi şeyler ile ilgilidir. Tafsili-cüzi şeyler sınırlı olmadıkları için tam olarak zikredilmemişlerdir. Ayrıca bunların bir kısmının insan için ortaya çıkması (tekazür etmesi) bazı şart ve sebeplere bağlı olabilir. Başka bir ifadeyle muallak kader söz konusu şartlara bağlı olabilir. Ortaya çıkması şartlar yerine geldiğinde olur. Mutlak kader ise şartlara bağlı değildir. Allah’ın hükmü sabit ezeli ve ebedi ilmine bağlı olan kaza ve kaderin bir neticesidir.
Hz. Peygamber’e Mutlak kader kısmındakiler gösterildiğinden, hadiste olacakları zikretmenin yerine muallak kader kısmına, şart-gayret-çaba vs gerektiren kısımlar için dua edilmesini istemiştir.
İnce nokta ise her insan, bu iki kaderin hangi bölümüne ait olduğunu bilemez. Olay cereyan etmeden o fiilin mutlak mı, muallak mı olduğunu önceden bilemez. İnsana düşen görev her olayın muallak olabileceğini düşünerek, ortamın gerektirdiği şartları, gayreti, çabayı vs. her şeyi yaptıktan sonra Allah’a sığınmasıdır. Bu nedenle hadis “Allah başarıya erdirendir” cümlesiyle biter. Zira Allah ezeli ve ebedi ilmindekini bilen ve kulun içinde bulunduğu halide bilendir. Kul şeriatın emrettiklerini yerine getirdikten sonra Allah’a tevekkül eder. Sonuçta oluşan kaderede razı olur.

Kader
https://fgulen.com/tr/fethullah-gulenin-butun-eserleri/iman/fethullah-gulen-kader?start=25



Başlık Sayısı [th]Başlık[/th][th]Yazar[/th]

Yazar	:	M. Fethullah Gülen
Yayın Evi	:	Nil Yayınları
Sayfa Sayısı	:	208
Ebadı	:	13,5 x 19,5
İlk Baskı Tarihi	:	17.07.1995
Son Baskı Tarihi	:	28.03.2002
ISBN	:	975-7402-35-4
Bu Kitabı Internet Üzerinden Satın Alın (Sadece Türkiye İçin)
Allah (celle celâluhu), Beni Neden Bana Sormadan, İrademe Danışmadan Yaratıp, Kaderin Mahkûmu Yapmış?	Fethullah Gülen
Takdim	Safvet Senih
Allah (celle celâluhu) Mülkü İstediğine Verdiğine Göre, Neden İnanmayanlara Vermiştir?	Fethullah Gülen
Allah Niçin Kullarını Bir Yaratmadı?	Fethullah Gülen
Kullar Arasında Eşitsizlik mi Var?	Fethullah Gülen
Ben Sizin Rabbiniz Değil miyim? Sualine Evet Rabbimizsin İle Cevap Verildiğine Aklî Delil Var mıdır?	Fethullah Gülen
Bir tabii afette ölenlerin hepsinin eceli birden mi gelmiştir?	Fethullah Gülen
Peygamber Gönderilmeyen Bölgelerdeki Yaşayanları Mes'ul Tutmak Nasıl Hak ve Adâlet Olur?	Fethullah Gülen
Günah İşleyen Bir Kişi Kendi İradesine Uyarak mı Günah İşler?	Fethullah Gülen
İnsanın Ne Zaman ve Nasıl Öleceği Önceden Belirlendiğine Göre, Onu Öldürenin Suçu Nedir?	Fethullah Gülen
İrade-i Külliye ve İrade-i Cüz'iyye Ne Demektir?	Fethullah Gülen
İslâm Fıtratı Ne Demektir? Hidâyet Nedir ve Hidâyete Nasıl Vesile Olunur?	Fethullah Gülen
Kâlû-belâ Ne Demektir?	Fethullah Gülen
Kuran-ı Kerim'de Hidayet-Dalâlet Kavramları Nasıl Telif Edilir?	Fethullah Gülen
Ruhların Yaratılışı Esnasında İnsan İçin Saîd veya Şakî, Ya da Cennetlik veya Cehennemlik Yazılması	Fethullah Gülen
Son Derece Basit, Küçük ve Zayıf Bir İradeye Mukabil, Sonsuz Bir Cennet veya Cehennem'in Verilmesi	Fethullah Gülen
Kader Vicdanî Bir Meseledir	Fethullah Gülen
Kader İle İrâde Birbirine Zıt Değildir	Fethullah Gülen
Kader İlim Nev'indendir	Fethullah Gülen
İnsan İradesi ve Allah'ın Dilemesi	Fethullah Gülen
Âyet ve Hadîslerin Aydınlatıcı Tayfları Altında Kader	Fethullah Gülen
İlm-i İlâhî Açısından Kaza ve Kader	Fethullah Gülen
Kitabet Açısından Kaza ve Kader	Fethullah Gülen
Emr-i Cebrî ve Emr-i Şer'î Meselesi	Fethullah Gülen
Şeriat-ı Fıtriye İçinde Cereyan Eden Hidayet	Fethullah Gülen

[th]Başlık[/th][th]Yazar[/th]

İnsan İradesinin Nazara Alındığı Hidayet	Fethullah Gülen
İradenin Fonksiyonu	Fethullah Gülen
Kaderin Lûgat ve Istılâh Mânâları	Fethullah Gülen
Kâinatta Hâkim Olan Cebrî Kader	Fethullah Gülen
Kader İnancının Getirdikleri	Fethullah Gülen
Ayetlerde Meşiet-i İlâhî	Fethullah Gülen
Hadîs-i Şeriflerde Meşiet-i İlâhî	Fethullah Gülen
Yaratma Açısından Kaza ve Kader	Fethullah Gülen

https://www.mumsema.org/kadere-iman/17578-kaza-ve-kader-degisir-mi.html

Kaza ve kader Allah dilerse değişir. Kader, Allah'ın takdiri, kaza ise bunun infazı demektir. Bazen ilahi atâ kazayı bozabilir ve Allah hükmünü infaz etmez. Mesela Cenab-ı Hak bir kavme helak takdir buyurur ve bunu o kavmin miskinliğine, ataletine, uyuşukluğuna ve ubuduyeti terk etmesine bağlar.

Hz. Yunus'un kavminde olduğu gibi birden bire bu kavimde me'mulün (umulanın) üstünde bir hal zuhur eder ve o hâl ilahi teveccühe vesile olur.

Hz. Yunus Ninova'ya peygamber olarak gönderilir. Kavmi ona isyan eder. Hz. Yunus da onların başlarına gelecek olan belanın reşehatı belirince onlardan ayrılır ve başka bir yere gitmek üzere oradan uzaklaşır. (Gerisi, gemi, balık vs.) Ardından halk işin ciddiyetini anlayınca -büyük bir zatın beyanına göre- "Subhânallâhi velhamdülillâhi velâ ilâhe illallâhu vallâhu ekber velâ havle velâ kuvvete illa billahi'l-aliyyi'l-azim" tesbihini okumaya başlar. Cenab-ı Hak da o belayı onların başından def eder. Aslında bu kavim müstesna, hiçbir peygamberin kavminin başına gelen bela def edilmemiştir. Kur'an'ın nassıyla sadece Hz. Yunus kavminin başına gelecek olan bela gelmemiştir. (Bkz. Saffat, 37/148) O toplumun Allah'a olan bu teveccühü sayesinde, Cenab-ı Hak da onlara atâsıyla muamele etmiştir. Atâ kazanın infazını önlemiş ve kaza da kadere tesir ederek ekstra bir teveccüh gösterilmiştir.

Bazen de inanmış sinelerin lehinde güzel bir şey takdir edilir. Mesela, Allah (celle celâluhu) ümmet-i Muhammed için bir ferec ve mahreç takdir buyurur. Ama o, bu takdir ve bu ferec ü mahreci ümmet-i Muhammed'in her türlü siyasi ve gayr-i siyasi klik mücadelelerinden vazgeçerek tam bir vahdet temin ve tesisiyle tevfik-i ilahiyi vifak ve ittifaklarıyla istemeye bağlamıştır. Yani Allah, adeta, "Siz ittifak ederseniz, ben de tevfikimi refik kılar, size ferec ve mahrec ihsan ederim." demiştir. İnsanlar, bu şarta riayet etmez, siyasi, gayr-i siyasi mücadeleleri sürdürürler. Cenab-ı Hak da, onlar hakkında böyle bir şarta bağladığı tevfikini refik etmez. Bu defa da infaz edilecek kaza infaz edilmemiş olur. Bunlara muallak kader ve kaza da denir.

Evet kaza ve kader mevzuunda böyle değişmeler olabilir. Ancak bu değişmeler, ilm-i ilahide değil, toplum veya fertlerin şahsî levh-ü mahv ve ispatlarında cereyan etmektedir. Levh-i mahfuz-u hakikatta, yani ilm-i ilahinin tecelligahı olan imam-ı mübinde herhangi bir tebeddül vâki ve vârid olmamaktadır.


Fethullah GÜLEN
Zaman - Kürsü