Uykunun sırrını bu balık çözecek

Uykunun sırrını bu balık çözecek

Zaman Online - 06.12.2010

Küçücük bir balık, geceleri biyologların uykusunu kaçıran sorulara yanıt vermeye ve uyku sırasında beyinde neler olduğunu, bunun uykunun nasıl faydalı olduğunu açıklamaya yardımcı olacak.

BBC Focus dergisinde yer alan habere göre, zebra balıklarının beyinlerini gözlemleyen Stanford Üniversitesi'nde görevli araştırmacılar, gece ve gündüz arasında sinapsis (sinir bağlanımı) sayılarının nasıl değiştiğini gösterdiler. Araştırmacılar, beyinde uykuyu düzenleyen "hypocretin" sisteminde sinapsislerin sayısının ve uzunluğunun gece boyunca önemli derecede azaldığını belirlediler.Sinaptik budama teorisi zaten onaylanmıştı. Fakat, sinapsislerin sayısında ve uzunluğunda ilk kez gündüze ait değişikliklerin canlı bir omurgalı üzerinde deneyle kanıtlandığı belirtildi. Ayrıca çalışma, beynin bu bölümünde sinaptik değişikliklerin daha çok hayvanların sirkadiyen (24 saatlik biyokimsayal döngü) saatleri tarafından düzenlendiğini gösterdi. Bu nedenle, balıklar uykusuz olsalar bile halen sinapsislerinde azalma olduğu görüldü. Yaygın bir akvaryum türü balık olan Zebra balıklarını değerlendiren araştırmacılar, bu balıkların larvaları tamamen şeffaf. Böylece araştırmacılar, yeni floresans görüntüleme tekniğinin yardımıyla balıkların nöronal ağlarını 24 saat boyunca gözlemleyebilecek. Araştırmacılar, ayrıca "NPTX2b" olarak bilinen ve sinapsislerde ritmik değişiklikleri düzenleyen bir gen tespit ettiler.