“‘Ahir zamanda az çocuk yapın’ diye bir hadis var mıdır?

Sual: “‘Ahir zamanda az çocuk yapın’ diye bir hadis var mıdır? Varsa nasıl anlayacağız?”

Az çocuk yapmayı tavsiye eden bir hadis-i şerif metnine rastlamadım.
Fakat sayı tahdidine düşmeksizin çocuk doğurmayı teşvik eden hadis-i
şerifler çoktur ve meşhurdur.
Meselâ meşhur bir hadis-i şerifte
Peygamber Efendimiz (asm): “Evleniniz, çoğalınız. Ben kıyamet gününde
diğer ümmetlere karşı sizin çokluğunuzla övüneceğim.” 1 buyuruyor.




Resûl-i Ekrem Efendimiz (asm) hiç şüphesiz,
ümmetinden çocuklarını iyi yetiştirmelerini istemektedir. İyi
yetiştirilmiş çocuklar ebeveyn için dünyada ve âhirette birer yüz akı
olabilirken; iyi yetiştirilmekten uzak, bozuk bir çevre veya bâtıl
görgü, alışkanlık ve davranışların hâkim olduğu çevrelerin etkisi
altında yetişmiş çocukların dünya-âhiret hemen her hayra, her kemâle ve
her iyi şeye adapte olmakta ne kadar problem yaşayacağı akıldan uzak
tutulmamalıdır.
Âhirzamanda şerrin hayra, kötünün iyiye, dalâletin
sâlih amellere, tutarsızlıkların istikamete hâkim olduğunu nazara
alırsak, iyi evlât yetiştirmek daha bir titizlik isteyen, daha bir sabır
ve duyarlılık gerektiren, daha bir üzerinde eğilmemizi zorunlu kılan;
başka bir tâbirle daha çok uykumuzu kaçırması gereken bir mesele olarak
önümüze gelir.
Peygamber Efendimizin (asm) asıl vurgusu iyi
eğitilmiş, dînî, îmânî ve ahlâkî terbiyesi iyi verilmiş ve şefkatle
büyütülmüş çocuklardır. Dünyevî ve uhrevî sorumlulukları kavratılmış
çocuklar dünyada mesud ve bahtiyar olacakları gibi, âhiret saadeti için
de sorumluluklarının neler olduğunu bilerek yaşayacaklardır. Sorumluluk
duygusu onlarda genel bir ahlâk ve karakter haline geldiğinde ise,
âhiretlerini kurtaracak sâlih amellere inşallah muvaffak
olabileceklerdir.
İçinde bulunduğumuz asırda nazarların ne kadar
dünyevîleştiğini; istikbal dendiğinde dünyevî istikbal; adam olmak
dendiğinde çok para kazanmak; iyi meslek dendiğinde köşeyi çabuk
döndüren işlerin kastedildiğini ve çocuklara hedef olarak sadece dünyevî
kaygılarla beslenmiş bir geçici gelecek piramidi gösterildiğini dikkate
alırsak; âhirzamanda yaşamakla çocuk eğitimi açısından işimizin daha da
zor olduğunu hiç şüphesiz teslim etmek zorundayız.
Ancak insan,
bizatihî Allah’ın takdiriyle yaratılan bir varlıktır. Allah’ın insan
yaratmasında sadece zâhirî bir sebepten öteye geçmeyen anne ve babaya ne
fazla çocuk yapma tâlimâtı verilmiştir; ne de az çocuk yapma!
Çocukların belirli sayıda yaratılmasında Allah’ın takdiri ve iradesi
esastır ve bunu hiç kimsenin tedbiri geçemez veya engelleyemez.

Peygamber Efendimiz (asm); “Evleniniz, çoğalınız!” buyururken mutlak
manada çok çocuk sahibi olmayı emretmiş değildir. Çünkü çok veya az
çocuk sahibi olmak insanın elinde olan bir iş değildir; bu, doğrudan
Allah’ın takdir ve iradesi ile bağlı bir hâdisedir. Allah Teâlâ bir
insan yaratmak istediğinde, bunu, vesile kılacağı ebeveyne sormaz. Allah
sadece “Ol!” der ve o olur! Gerisi yalnız sebeptir ve sebepler de
harfiyen Allah’ın emrine boyun eğerler.
Hadîs-i Şerîfin devamında
bulunan, Sevgili Peygamberimizin (asm) “Kıyamet Günü ben ümmetimin
çokluğu ile iftihar ederim.” sözünü dikkatle değerlendirecek olursak,
Allah Resûlü’nün (asm) mutlak çoğalmaktan öte, “ümmet olma” vasfını
kazanmış “imanlı ve edepli” bireylerin sayısını teşvik ettiği görülmüş
olacaktır.
Netice itibariyle ebeveynin vazifesi çocukların sayısı
ile meşgul olmaktan çok, Allah’ın yaratıp kendilerine emanet ettiği
çocuklara iyi terbiye vermek ve onlara sahip çıkmaya çalışmaktan
ibarettir. Çocukların binde dokuz yüz doksan dokuz hisse ile Hâlık-ı
Rahîm’e ait olduğunu, ebeveynin hem çocuğun arkadaşı, hem de hizmetkârı
olarak vazifelendirildiğini ve vazifelerinin karşılığı olarak
ücretlerinin de “eş, evlât ve aile sevgisi ve sevgi lezzeti” biçiminde
peşin verildiğini 2 dikkate aldığımızda, anne ve babanın çocuk yapmak
veya yapmamak gibi bir seçeneği olmadığı anlaşılmış olacaktır.
Binde
birlik bir hisse ile hangi seçenekten bahsedilebilir ki? İnsanoğlu
istediği kadar doğum kontrolü ile çocuklarının sayısına sınır getirme
gayretlerine girişsin! Allah dilediği sayıda insanı, dilediği
kimselerden, dilediği şekillerde yaratacaktır.
Kulun tedbir dediği
şey, kendini boş yere oyalamaktan ve hazır keyfini bozmaktan başka bir
şey değildir. Allah’ın yaratmak istediği canı yaratılmaktan hiçbir şey
engellemez.
Bundan dolayı, doğrudan çocuğun canını hedef almayan
tedbir denemelerinde İslâmiyet susmuş, herhangi bir hüküm ortaya
koymamıştır.
Çünkü bu mesele İlâhî kudretin meselesidir.
Kul
biri, ikiyi geçmeyeyim derken, Hâlık Teâlâ dilerse bir defada “beşiz”
yaratır; takdir ve iradesi, kulun iradesinin önüne yine geçer.
Bu
sebeple Peygamber Efendimiz (asm), “Kıyamet Gününe kadar yaratılacak her
hayat sahibi, bu dünyada her halde vücut bulacaktır.” 3 hadisiyle buna
işaret ediyor.
Öyleyse; bize düşen yalnızca Cenâb-ı Allah’tan
“hayırlı evlât” istemek ve İlâhî birer emanet olan evlâtlarımızı iyi
yetiştirmeye gayret etmektir.

Dipnotlar:

1- Ahmed b. Hanbel, I, 412. 2- Mektûbât, S. 80. 3- Buhârî, X/1596.