[size=32]Kur'an'da geçiyor diye konulan tehlikeli isimler[/size]
[size=32]Çocuklara isim koyma üzerine[/size]
Tenbihü'l-Gafilin'de ebeveynin, yani ana-babanın çocuklarına karşı vazifeleri anlatılırken şöyle bir sıralama yapılarak denir ki:
Bir çocuğun ebeveyni üzerinde üç hakkı vardır. Anne-baba yavrusuna karşı bu üç görevini yerine getirme borcundadır. Bu görevler de şunlardır:
1- Doğduğunda Müslüman ismi koyacaktır. İlk görev, Müslüman ismi koyma görevidir.
2- Baliğ oluncaya kadar da dinini öğreterek tahsilini tamamlatacaktır.
3- Baliğ olduktan sonra ise evlendirerek Müslümanca bir aile hayatı kurmasını sağlayacaktır.
Bunlar ebeveynin yavrusuna karşı üç ihmal edilmez görevleridir. Bu üç görevin ilki olan isim koyma konusunda irşat eserlerinde dikkat çekici ikazlar yer almaktadır. Bu ikazlardan biri şöyledir:
Mahşerde her çocuk, konan ismiyle çağrılacaktır. Şayet çocuğun ismi kötü manaya gelen gayrimüslim ismi ise, mahşer halkı önünde isminden dolayı utanan çocuk,
Allah beni doğuştan Müslüman olarak dünyaya gönderdi, sen neden bana kötü manaya gelen ismi koydun?' diye isim koyandan davacı olacaktır. İsmin manasının böylesine ehemmiyetinden dolayıdır ki, Peygamber'imiz kötü manaya gelen yabancı isimleri iyi manaya gelen Müslüman isimleriyle değiştirme örnekleri vermiştir. Mesela (Uzza putun kulu) manasına gelen (abdu'l-uzza)'yı, Allah'ın kulu manasına gelen (Abdullah) ile değiştirmiştir. Ateş parçası manasına gelen (cemre)'yi de güzel kız manasına gelen (cemileyle) ile, Harp ismini de Hasan'la düzeltmiştir. Demek ki, Müslüman isminden maksat, mananın kötü olmamasıdır.
Bununla beraber bazen isimlerde mana açık da olmayabiliyor. (Aleyna) gibi. Son zamanlarda çok rastladığımız bu (Aleyna)'nın ne manaya geldiğini pek bilemiyoruz. Çünkü, Kur'an'da geçen (aleyna) isim değildir. Sadece yer aldığı cümlenin içinde (üzerimize) manasına gelmektedir:
- (Vema aleyna) bizim üzerimize, (illel'belağ) tebliğden başka bir görev yoktur, manasına gelebilen (bizim üzerimize)'yi, cümle içindeki yerinden çekip birine isim olarak verdiğinizde, ne manaya geldiğini anlamak zorlaşmaktadır. Belki de Yasin'deki bu (aleyna)'yı isim olarak seçenler, (bu çocuk bizim üzerimize Allah'ın bir ihsanıdır) demek istemekteler.
Bir de kızlarımıza verilen Kezban ismi vardır ki, zannederim yanlış anlaşılan isimlerden biri de budur. Kezban'ı hep yalancı manasına anlayanlar, Kur'an'daki (tükezziban) ile karıştırmışlardır. Çoğu kimseler Farsçadaki (ev hanımı) manasına gelen (Kedban)'dan alınma Kezban'ı, Arapçadaki 'yalanlayan' manasına gelen tükezziban'dan alınma sanarak bu isimden hep ürkmüşlerdir. Aile içi meselelere ait değerli eserlerin yazarı Cemil Tokpınar Hoca, Kezban adındaki öğrenci ve yakınlarının adlarını, yalancı manasına geliyor diyerek değiştirmeye zorlayanlara bilgi vermek için yaptığı araştırmada bulduğu (arz ettiğimiz) bu bilgiyi bize de göndermiş, Kezban isminin Arapçadaki 'yalancı' manasına değil, aksine Farsçadaki 'ev hanımı' manasına gelen güzel bir isim olduğunun duyurulmasına yardımcı olmamızı da istemiştir. İsteği yerine getirirken Kezban ismine ait bu değerli bilgiyi de arz etmiş oluyoruz. İsim konusuna dikkat gösterirken, kolay söylenen, kolay yazılan tek kelimeli isimler tercih edilse uygun olur gibi geliyor bana. Mesela kız çocukları için:
-Büşra, Beyza, Selma, Esma, Ahsen, Rabia, Saliha, Salime, Adile.. gibi kolay seslendirilen, yanlış yazma ve yanlış söyleme ihtimali olmayan tek isimler tercih edilebilir.
Sözün özü: Ebeveynler yavrularına karşı ilk görevlerini yerine getirirken, gayrimüslim kimliğini çağrıştıran yabancı isim koymaktan kaçınmalı ki, mahşerde koydukları isimlerle çağrılan çocuklarının şikayetine muhatap olmasınlar. Bu konuda elbette bizim gibi düşünmeyenler de olabilir: "Tercih size aittir, kim neye layıksa onu bulur." demekten başka sözümüz olamaz onlara da. Müddessir Sûresi'ndeki ayetin ikazı hepimiz için geçerlidir:
-Herkes kendi tercihinin sorumlusudur!
[size=32]Ahmet şahin[/size]
Çocuklara verilen isimler, karakter ve şahsiyetin en temel öğesidir. Çocuğun yetişme döneminde kendisini dış dünyaya nasıl bir isimle tanıtacağı çok önemlidir.
“Sizler kıyamet günü isimlerinizle ve babalarınızın isimleriyle çağrılacaksınız. Öyleyse isimlerinizi güzel yapın.” (Ebu Davud, Edeb 69) Yeni doğan çocuğa isim koymak, bir şahsa, sırtında hayatı boyunca taşıyacağı bir anlam etiketi yüklemektir. Bu sebeple isim koymadan önce, İslâm’ın isim koyma konusundaki tavrını öğrenmek gerekir.
Aileler çocuklarına Kuran’dan isim koymak isterken ismin anlamına çok dikkat etmeliler.
Kuran’da geçen her kelimenin isim olmayacağı iyi bilinmeli ve ‘bu kelime Kuran’da geçiyor, isim olur” mantığıyla çocuklara verilmemelidir. Ayrıca bazı isimlerde sırf söylenişi güzel diye çocuklara konulmamalıdır.
İsimde önemli olan, anlamının güzel olması, yaşadığı toplum ve kültüre yabancı olmamasıdır. Mesela;
Sanem ismi çocuğa verilmemelidir, çünkü Sanem, ‘put’ demektir,
..
Samet ismi, ‘hiç kimseye muhtaç olmayan’ demektir. Bu sadece Allah’a mahsus bir durumdur, dolayısiyle isim olarak kullanılamaz.
Aleyna sıkça duyduğumuz bir isim “bize ait, bizim üzerimize, bize” demetir ama anlamı ‘üstümüze bela, sıkıntı aksın’ da demektir.
Kezban ismi Kur’an’da geçiyor diye veriliyor. Oysa Kezban ‘yalancı’ demektir.Çocuğa bu ismi koyarsanız, ‘yalancı, yalancı’ diye çağırmak zorunda kalırsınız.
Ayrıca; Resul, Nebi, Cebrail,Azrail, Mikail, İsrafil isimlerin konulması dinen hoş değildir.
Bekir, ‘deve yavrusu’ demektir.Bu isim belki Hz.Ebubekir’den dolayı konuyor ama; aslında Hz. Ebubekir’in esas ismi Abdullah’tır, Ebubekir ise lakabıdır.
Asiye ‘isyan’ eden anlamına gelir. Gülsüm ‘gariban, zavallı, kimsesiz anlamındadır.
Julide Farsça’da dağınık,perişan’ demektir.
İrem ise ‘Cennet bahçesi’ olarak bilinir ama aslinda ‘Allah’ın gazabına uğrayan sahte cennet’ tir.
Bade ismi ‘içki’ demektir.
Hannas ismi ‘şeytanın’ ismidir.
Alara,Rosa, İleyda Tomris Suzan bunlar İslam isimleri değil ‘gayrimüslim’ isimleridir.
Rumeysa ‘gözü çapaklı kadın’ demektir.
Hüreyre, ‘kedicik’ demektir.
Kayra eski Türk mitolojisinde ‘tanrı’ demektir, Allah’tan başka ilah olmaz. Çocuğa tanrı ismi konulmamalıdır.
Melis, Yunan mitolojisinde ‘tanrıça’ demektir, şişman ve tembel anlamlarına da gelir.
Ecrin ‘ücret’ anlamına gelir. Bir insan ücret olamaz.
Buğlem Internette yazan anlami: Cenneti müjdeleyen melek
Gerçek anlami: eski bir kızılderili dilinde 'bereket yüklü bulut'
Cemre
Peygamberimiz bazı isimleri anlamlarının kötülüğünden dolayı değiştirirken ateş parçası manasına gelen Cemre'yi de güzel kız manasına gelen Cemile'yle değiştirmiş.
Ceylin Ingiliz bir isim olan Jaylin’in Türkçeleştirilmiş halidir.
Eflal
Internette yazan 'Cennetteki bir meyve ağacı' anlami kesinlikle yanliş! Eflal 'Yara, zarar, bozukluk'demektir.
Eflin Efl Farsçada 'Gurub etmek, batmak' demektir. Eflin bu kelimeden türetilmiştir.
'Cennet kapisi' olarak geçiyor, fakat bu kesinlikle dogru degil.
Efnan ın (Afnan) anlamı ince dallar,çeşitler, şubeler
Efsa ise sihirbaz, büyücü, hileci demektir.
Efsun Sihir, büyü, üfürük
Eliz Tekme, çifte Sıçrama El izi
Esila Esila ise Kuran da geçmeyen ve anlamsız olan bir isimdir “esile” sualler demektir
Lara Latin mitojisinde adı geçen ölüm perisi. Sır tutamadıgı için dili kesilmiştir.Parlak
Minel
Nilda Ispanyol/Italyan kökenli bir isimdir ve 'savaşa hazır olan kadın, kadın asker'
Nira Ibranice bir isim ve 'dokuma tezgâhı' demektir.
Selcen
Sidelya
Sude
Suden
Talya
Tuana
MEKRUH İSİMLER
Dinen mekruh sayılan isimler de olduğunu vurgulayan Öztürk, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Resul, Nebi, Cebrail, Azrail, Mikail, İsrafil isimleri konulmamalı, hoş değil. Samet ismi, hiç kimseye muhtaç olmayan demektir. Bu sadece Allah'a mahsus bir durumdur, isim olarak kullanılamaz. Gülsüm gariban, zavallı kimsesiz anlamındadır. Julide Farsça'da dağınık, perişan demektir. Cennet bahçesi olarak bilinen İrem ise Allah'ın gazabına uğrayan sahte cennettir. Bade ismi içki demektir. Hannas ismi şeytanın ismi. Alara, Rosa, İleyda bunlar İslam isimleri değil gayrimüslim isimleridir ve çocuklara konulmamalıdır. Anlamı kötü olan, anlamsız şeyler de çocuklara isim olarak konulmamalıdır."
İSİM HER DİLDEN OLABİLİR'
Yrd. Doç. Dr. Öztürk, "İsim her dilden olabilir. Yeter ki anlamı güzel olsun, yaşadığı toplum ve kültüre yabancı olmasın" dedi.
Barış, Mert, Özgür, Sevgi gibi isimlerin kullanılabileceğini, aynı şekilde Kerim, Macit, Zeynep, Hasan, Abdullah, Kevser, Abdurrahman gibi isimlerin çocuklara verilmesinde bir sakınca olmadığını aktaran Öztürk, isimlerde Allah'a kulluğun ifade edilmesi gerektiğini vurgulayarak, İslam büyüklerinden hatıra kalan isimlerin kullanılabileceğini, halk arasında yaygın olan Fatma, Ayşe, Ahmet, Mehmet, Muhammet, Mustafa, Zeynep gibi isimlerin de benimsendiğini söyledi.
KUR’AN’DA YER ALAN İSİMLERDEN BAZILARI
Abd: Erkek ismi olarak kullanır. Abd İsminin Anlamı: Kul; Köle, Hizmetçi, İtaat Edici; Genellikle Allah’ın isimleri ile birleşerek “Allah’ın Kulu” manasında kullanılır: Abdullah, Abdurrahman, Abdulkadir gibi.
Adil (Âdil): Erkek ismi olarak kullanır. Adil İsminin Anlamı: Adaletli, Hakkını Veren, Adaletli Davranan; Doğru, Doğruluktan Ayrılmayan, Dürüst, Mert; Haklı, Hakka Uygun; Eşit, Eş, Müsavi; Allah’ın Emirlerini Hakkıyla Uygulayan, Hz. Ömer’in Lakabı
Adile (Âdile): Kız ismi olarak kullanır. Adile İsminin Anlamı: Adaletli, Hakkını Veren; Doğru, Doğruluktan Ayrılmayan, Doğruluk Gösteren, Dürüst; Haklı, Hakka Uygun
Ahsen: Erkek ve Kız ismi olarak kullanır. Ahsen İsminin Anlamı: En Güzel, Çok Güzel, Daha Güzel; Ahsen-i Takvim: En Güzel Şekil, İnsanın Yaratıldığı Şekil
Akif (Âkif): Erkek ismi olarak kullanır. Akif İsminin Anlamı: İbadet Eden, İbadetle Uğraşan, Abid, Dindar; Allah’a Yönelen, Dünyalık Sıkıntılardan Sıyrılıp Kendini İbadete Veren, İtikafa Giren; Birşeyde Sebat Eden, Kararlı, Direnen; Mehmed Akif Ersoy: Ünlü Şair, İstiklal Marşı’nın Müellifi
Akife (Âkife): Kız ismi olarak kullanır. Akife İsminin Anlamı: İbadet Eden, İbadetle Uğraşan, Abid, Dindar; Allah’a Yönelen; Birşey Üzerinde Azimle Duran, Sebatlı, Kararlı, Titiz
Asiye: Kız ismi olarak kullanır. Asiye İsminin Anlamı: Direk, Sütun, Kolon; Üzüntülü, Kederli, Acılı (Kadın);
Firavun’un İman Eden Eşi, Hz. Musa’yı Nil’den Alıp Yetiştiren ve Sonra Ona İman Eden Kahraman Kadın;
Kuran Tarafından Örnek Kadın Olarak Gösterilen Saygın Kişilik (Kısa a ile Asiye şeklinde söylenir.
Behçet: Erkek ismi olarak kullanılır. Behçet İsminin Anlamı: Sevinç, Neşe; Güzellik, Hoşluk;
Şirinlik, Güleryüzlülük
Behiç: Erkek ismi olarak kullanılır. Behiç İsminin Anlamı: Şen, Neşeli, Güleryüzlü, Güleç
Behice (Behîce): Kız ismi olarak kullanılır. Behice İsminin Anlamı: Güzel, Güleryüzlü, Güleç; Şen, Şirin, Neşeli
Burhan: Erkek ismi olarak kullanılır. Burhan İsminin Anlamı: Belge, Kanıt, Delil, İspat, Hüccet; Doğruyu Yanlıştan, Hakkı Batıldan, İyiyi Kötüden Ayırmak İçin Kullanılan Delil; İlahi Aydınlık, Hz. Muhammed, Kuran, İslam
Cebrail (Cebrâil): Erkek ismi olarak kullanılır. Cebrail İsminin Anlamı: Hz. Cebrail: Vahiy Meleği, Ruhul Kudüs (Kutsal Ruh), Dört Büyük Melekten Biri
Celal (Celâl): Erkek ismi olarak kullanılır. Celal İsminin Anlamı: Yücelik, Ululuk, Haşmet, Heybet, Büyüklük; Değer, Şan
Cennet: Kız ismi olarak kullanılır. Cennet İsminin Anlamı: Ahiretteki Mutluluk Yurdu, Sonsuz Mutluluk Yeri, Öldükten Sonra İyilerin ve Günahsızların Gideceği Yer, Uçmak; Bahçe, Çok Güzel Yer
Cevat: Erkek ismi olarak kullanılır. Cevat İsminin Anlamı: Cömert, Eliaçık, Bağışsever, Hayırsever
Cuma (Cumâ): Erkek ismi olarak kullanılır. Cuma İsminin Anlamı: Toplanma, Biraraya Gelme; Cuma Günü, Perşembe’den Sonraki Gün, Haftanın Beşinci Günü; Müslümanların Kutsal Günü, Haftalık Bayram; Cuma Günü Kılınan Öğle Namazı; Kuran’ın 62. Suresi; Cuma Gecesi veya Cuma Günü Doğan
Fecir: Kız ismi olarak kullanılır. Fecir İsminin Anlamı: Tan, Sabah Aydınlığı, Gündoğumu, Tanyerinin Ağarması; Kuran’ın 89. Suresi
Firdevs: Kız ismi olarak kullanılır. Firdevs İsminin Anlamı: Cennet, Cennet’in En Yüksek Derecelerinden Biri, Altıncı Cennet, Cennet Bahçesi, Mutluluk Ülkesi; Bahçe, Bostan
Furkan: Erkek İsmi Olarak Kullanılır. Furkan İsminin Anlamı: Hak ile Batılı Ayıran, İyi ile Kötü ve Doğru ile Yanlış Arasındaki Farkı Gösteren; Kuran, Kuran-ı Kerim; Kuran’ın 25. Suresi