Midye yemek haram mıdır?
Midye yemek Hanefi mezhebine göre caiz değildir. Zaruri bir hal yoksa yememek evladır.
“Taze et yemeniz için denizi sizin hizmetinize veren Allah'tır”1
mealindeki ayet-i kerime ile “Denizde avlanmak ve onları yemek size
helal kılındı ki; hem size hem de yolcu olanlarınıza faydalı olsun”2
mealindeki ayet, denizlerin birer ilahi nimet deposu olduğunu ve
onlardan insanların faydalanabileceğini ifade etmektedir.
Ayet-i kerimelerde, Cenab-ı Hak belirli bir kısmını haramlaştırmadan
ve başka hayvanlar gibi boğazlanma şartını koşmadan, bütün deniz
hayvanlarının helal olduğunu bildirmekte, kullarına kolaylığı ve
genişliği temin etmektedir. Hatta mümkün mertebe hayvana eziyet
vermekten kaçınılması kaydıyla, onları yakalamak için insana herşeyi
kullanabilme müsaadesini vermektedir.
Bilindiği gibi, yaşadıkları yerler bakımından hayvanlar kara ve deniz
hayvanları olmak üzere ikiye ayrılır. Karada yaşayan hayvanların
hangilerinin yenip yenmeyeceği fıkıh kitaplarında belirtilmiş,
ayrılmıştır. Denizde yaşayan hayvanların hangilerinin yenilmesinin
helal, hangilerinin haram olduğu hususunda ise mezhepler arasında farklı görüşler mevcuttur.
Yukarıda meallerini verdiğimiz ayet-i kerimeden hareket eden Şafii,
Maliki ve Hanbeli mezhebi alemlerine göre, deniz hayvanlarının, yani
suyun içinden başka bir yerde yaşayamayan hayvanların hepsi, nerede
bulunursa bulunsun, ister balık şeklinde olsun, isterse başka cins ve
şekide bulunsun, helaldir, yenebilir. Yine aynı mezheplere göre, bu
hayvanların isimlerinin farklı olması, diri veya ölü olması;
yakalayanların Müslüman veya gayrimüslim olması hükmü değiştirmez.
Maliki mezhebi hiçbir deniz hayvanını istisna kılmazken, Hanbeli
mezhebi yılan balığını habis saydığı için; Şafii mezhebi de kurbağa,
yengeç ve timsah gibi hem denizde, hem de karada yaşayabilen hayvanların
etinin yenilmesini haram olarak vasıflandırmaktadır.
Hanefi mezhebine göre ise, balık suretinde olmayan deniz hayvanlarının etlerini yemek haramdır.
Buna göre, daima suda yaşayan, suda barınan hayvanlardan her çeşit
balık eti yenebilir. Kalkan balığı, sazan balığı, yunus balığı, yılan
balığı bu kabildendir. Fakat, diğer su hayvanları caiz değildir. Midye,
istiridye, istakoz ve yengeç gibi hayvanların yenilmesi helal olarak
kabul edilmemektedir, haram sayılmaktadır.3
Bu esaslara göre, midye, istiridye gibi deniz hayvanları Şafii, Maliki
ve Hanbeli mezheplerine göre yenebilirken, Hanefi mezhebine göre
yenilmemektedir. Hanefi mezhebinin haram
saymasının sebebi, bu çeşit hayvanları gerek görünüş, gerekse yenen
kısımları itibariyle hoş olmaması, çirkin ve pis sayılmasıdır.
1. Nahl Suresi, 14.
2. Maide Suresi, 96.
3. el-Mezahibu'l-Erbaa, 2: 5.
Kaynak : Sorularla İslamiyet