Alevilik

Konuya Başlarken

Yaklaşık 6 aydır üzerinde çalıştığım ALEVİLİK konusunun yavaş yavaş
sonuna geldim. Fakat gördüm ki bu konunun sonu gelmez. Bir ilahiyatçı
olmama rağmen bu konu içimde bir muamma gibi duruyordu.
Ne idi bu ALEVİLİK denen kavram. Bizim bildiğimiz gibi bir şey miydi, yoksa farklı bir boyutu mu vardı ?


İşte bu merakla kolları sıvadım ve kısıtlı zaman aralığında bu konuya yöneldim.
Meseleye
tarafsız bakmak niyetiyle öncelikle Alevi kökenli yazarların
kitaplarını okudum, onların nazarıyla meseleyi değerlendirmek istedim.



Fakat gördüm ki herkesin kendine göre bir ALEVİLİK tanımı var.
Aylardan beri sitelerde ve forumlarda dolaşıyorum. Aleviliğin tanımları,
kaynakları, tarihçesi, ritüelleri, inanç ve ibadet esasları üzerine
yoğunlaştım. Zaten ilgili bölümlere göz attıkça sizler de bazı
ayrıntıları fark edeceksiniz.



Konu benim için içinden çıkılmaz bir hal aldı. Okudukça okuyasım, araştırdıkça araştırasım geldi.
Baki ÖZ, Ali Yaman , İskender ÖZDEMİR …gibi Alevi bakış açısına mensup kişilerin eserlerini taradım.
Prof.Dr. Sönmez KUTLU’nun sitesinden konumuza ışık tutacak çok değerli ve yönlendirici tespitleri sizlerle paylaşacağım.



İrene MELİKOFF’un objektif bakışıyla Alevilik ve Bektaşilik’in gelişimini inceledim.

Alevi kökenli yazarlar kendilerini ne kadar bilimsel kalmaya
zorlasalar da Alevi inanç çerçevesinde yetiştikleri için duygusallıktan
kurtulamamışlardır.
Bazı Sünni araştırmacılar da Aleviliği Sünnileştirme çabalarına girmişlerdir.
Alevilik zor bir konu, araştırmalar sınırlı, yazılı belgeler yok denecek kadar az, daha çok sözlü kültüre dayanmaktadır.

Bir
vesile ile gittiğim Erzurum’da kıymetli insan Mehmet KIRKINCI Hoca
efendi ile görüşüp Alevilik Nedir adlı kitabındaki bazı soru ve
cevapları sitemizde yayınlama adına kendisinden müsaade aldım .



İhsan ÜNLÜ hocamızın TARİHTEN GÜNÜMÜZE ALEVÎLİK-BEKTAŞÎLİK YORUMU
adlı seminerine katıldım. Toparladığım bilgileri zihnimde düzenleme
imkanı buldum.
Bu konudaki her türlü etkinliklere katılmaya da hazırım.



Sonuç olarak gördüm ki Türkiye’de azımsanamayacak kadar Alevi inanca
mensup insan var. Fakat Alevilik, İslam Dini içinde yer alan bir oluşum
mudur? Yoksa heteredox bir yapı mıdır? Bu sorunun cevabını ilerleyen
bölümlerde sizler okudukça anlayacaksınız. Şahsen ben bu konuda tam bir
fikir sahibi olamadım. Yukarıda da belirttiğim gibi birçok kişi kendi
algılamasına göre bir Alevilik tablosu çizmiş durumda.



Acı bir durum da şu ki; Alevileri ve Aleviliği gerçek olarak
tanımlayacak tutarlı bir eser ortada yok. Bunun suçu kime aittir
bilemiyorum. Öyle ümit ediyorum ki ilerleyen zaman diliminde Alevilik
konusunda kaynaklara dayalı olarak ortaya konulacak akademik çalışmalar
yapılacak ve iş “sır” olmaktan çıkacaktır.



Bir takım siyasi sebeplerden dolayı bu inanca mensup insanlar
merkezden uzaklaşmış veya uzaklaştırılmıştır. Dolayısı ile medreselerden
ve eğitimden mahrum bırakılmışlardır. Din ve bilim konusunda sadece
Dede veya Babaların verdikleriyle yetinmek zorunda kalan bu insanlar
zamanla medeniyet standartlarının dışında kalmışlardır.
Nihayet
1960’lı yıllarda başlayan sanayileşmeyle köyden kente başlayan göçlerle
farklı bir dünyaya gözlerini açmışlar, fakat Marxist ve sol zihniyete
mensup okumuş bir kesim bu potansiyel gücü, ezilmişlik psikolojisini de
iyi kullanarak merkezi otoriteye karşı kışkırtarak düşman haline
getirmeye çalışmışlardır.



Şimdi Alevi vatandaşlarımız kendilerine göre haklı olarak Diyanette
ve Din Kültürü Ve ahlak Bilgisi derslerinde kendilerine de yer
ayrılmasını talep ediyorlar. Bu konuda haksız da sayılmazlar. Fakat
kendilerine şu soruyu sormadan da geçemiyorum. Türkiye’de dini içerikli
hayatı yaşamanın üzerine sünger çekileli neredeyse 100 sene oldu.
Şimdiye kadar sesiniz soluğunuz çıkmadı da şimdi nereden çıktı bu hak
arama talepleri.



Dersim’de işlenen katliamların sebepleri neydi ve sorumluları
kimlerdi? Maraş’ta, Çorum’da, Sivas’ta….. işlenen olayları kimler
fişeklediler ve ne amaçla bu gibi olaylar sahnelendi. Bu soruların doğru
cevaplarını biran önce öğrenmek istiyoruz. Öyle umuyorum ki bu konular
tüm açıklığıyla gün yüzüne çıkacaktır.



Hedefimiz doğru davranışlar sergilemek. Bunun bir önceki adımı doğru
inanç, bunun bir önceki adımı ise doğru bilgidir. Yani sağlam bir
kaynaktan (VAHİY) doğru bilgiler alamazsak doğru inancı yakalayamayız.
Doğru inanca ulaşamayınca da doğru ve tutarlı davranışlar
sergileyemeyiz. Bu yüzden Alevi olduğunu söylediği halde gerçek
Alevilikle yani mensubu olduğunu söylediği Hz. Ali ile hiçbir
paralellikleri olmayan insanlara çok üzülüyorum. Neden namaz
kılmıyorsunuz dediğinizde “Kuran’da namaz diye bir şey yok” diyebilecek
kadar farklı bir rota çizen, neden Hacca gitmiyorsunuz dediğinizde kalp
Kâbe’dir, Kabe’ye gitmeye ne gerek var diyecek kadar kendine göre bir
kaçış yolu belirlemiş insanlara Sırâtı müstakim nasıl anlatılır
bilemiyorum.



Var mısınız hiçbir etnik veya siyasi saplantıya bulaşmadan doğruları
bulmaya. Herkes vicdanıyla ve insafıyla bu işe baş koymadıkça hedefe
ulaşmak çok zor. Zira, İbni Sebe zihniyetindeki şeytani güçler ortalığı
bulandırmak için var güçleriyle çalışmaya devam edeceklerdir.



Konuya ilgi duyan arkadaşların konuları şöyle bir taramalarını,
eksiklerimiz veya yanlışlarımız varsa bir mail ile bildirmelerini rica
ediyorum. Yukarıda da belirttiğim gibi daha yolun başındayım ve daha
alınacak çok yolumuz var.
Ramazan KOÇ

A Muhabbet Nedir İnsan kime ve ne ölçüd
Muhabbet Nedir? İnsan kime ve ne ölçüde muhabbet edecektir?


Muhabbetullah, Allah-ü Teâlâ`nın kemâl ve cemâlini idrak ve takdir
nispetinde kalpte hâsıl olan bir nûrdur. Bu muhabbet ile insan ruhu,
kederlerden ve hüzünlerden kurtulur. Sırf sürür ve sevince kavuşur. İnsan ruhunu ulvî kemâle ulaştıran vesilelerin en sağlamı, Allah sevgisidir.

Cenâb-ı Hak, insanın kalbine nihayetsiz bir muhabbet kabiliyeti
ihsan etmiştir. Bu sonsuz muhabbet, ancak zât ve sıfatlarıyla nihayetsiz
kemâlde bulunan Allah içindir. Yâni, insana lütfedilen bu sevgi kabiliyeti, O`nun Allah`ı sevmesi içindir.

Ayrıca bütün güzellikler, ihsanlar ve ikramlar O’nun Zatının
sıfatlarının ve esmasının güzelliğindendir. Muhabbet ettiğimiz ve
sevdiğimiz, çiçekler, ağaçlar ve meyveler, yıldızlar, bağlar ve
bahçeler ve hatta cennet, Cenab-ı Hakk’ın güzelliğinin birer aynası ve
cemalinin birer cilvesidir.

Öyle ise , Cenab-ı Hakk’ın sevgisine mazhar olmak en büyük bir bahtiyarlık ve saadettir.

İnsan bir şeyi yada ondaki kemâl , yahut ondan aldığı lezzet ve
gördüğü menfaat için sever . Meselâ , bir Müslüman peygamberleri ,
evliyaları , irfan ve fazilet sahibi zâtları , onlardaki kemalât için
sever. Kendisine ihsan eden kimseleri, onlardan gördüğü lütuf ve
ikramları için sever. Yediği yemek ve meyveleri ise lezzetleri için
sever.

İnsan, aklen ve vicdanen bilir ki, lezzet aldığı bütün
bu mahlûkatın hepsi Allah`ındır. Hepsini O yaratmıştır. Bunlarda
tecelli eden bütün kemâl, cemâl ve ihsanlar, hep O`ndan gelmektedir.

Öyleyse, insan kendindeki bu nihayetsiz muhabbet kabiliyetini,
evvelâ ve bizzat Allah`a verecek, diğer bütün muhabbete lâyık zâtları,
nimetleri ve ihsanları da Allah için sevecektir.

Bu sebeple, biz Müslümanlar başta Peygamberimiz (SAV) olmak üzere,
Dört Halifeyi, Âl-i Beyt`i, bütün Sahâbe-i Kirâmı Allah nâmına, "Allah onları sevdiği ve sevmemizi istediği"
için seviyoruz. Eğer bu zâtları, Allah için değil de, sırf kendi
şahsiyetleri için sevsek, o zaman Hıristiyanların düştüğü vartaya,
tehlikeye biz de düşmüş oluruz. Zira, onlar Hz.İsa`yı (A.S.) Allah`ın
bir Resulü, elçisi olarak, Allah nâmına değil de, -hâşâ- Allah gibi seviyorlar. O`nu, Allah`a ortak koşmakla küfre düşüyorlar.

Kur`ân-ı Kerim, insanların dünyevî ve uhrevî bütün davranışlarına
ölçü getirmiştir. Konuşmalarına, yiyip içmelerine, ticaretlerine... ölçü
koyduğu gibi, fikir ve his âlemlerine de ölçüler koymuştur.

Biz Müslümanlar sınırsız ve nihayetsiz olarak ancak Allah`ı severiz.
Sonra Peygamberimizi (SAV) severiz. Ama, O`nu (SAV) -hâşâ- Allah gibi değil, Allah`ın kulu ve Resulü olarak severiz.
O`ndaki bütün kemalâtın kendi zâtından değil, Allah`dan olduğuna iman
ederiz. O`nun, Cenâb-ı Hakk`ın isim ve sıfatlarının tecellisine en
kapsamlı bir ayna olduğunu bilir ve bu itibarla kendisini canımızdan,
malımızdan ve akrabalarımızdan daha çok severiz.

Allah ve Resulünden sonra diğer peygamberleri, sonra Dört Halifeyi,
sonra diğer sahâbeleri severiz. Sonra da derecelerine göre, bütün
evliyâları ve mü`minleri severiz... Böylece, sevgimizde Allah’ın koyduğu
ölçülere aynen uyarız.

Allah`ı sevmenin nasıl olacağına gelince, bu hususta Kur`ân-ı Kerîm şu ölçüyü koymuştur:

"De ki: Eğer Allah`a muhabbetiniz varsa hemen bana uyun ki,
Allah da sizleri sevsin ve suçlarınızı mağfiretle örtsün. Allah
Gafûr`dur, Rahîm`dir."(Âl-i İmrân, 31)

Yukarıdaki âyet-i kerîmenin tefsirinde şöyle buyurulmaktadır:

Allah`a (c.c.) imanınız varsa, elbette Allah`ı seveceksiniz.
Madem Allah`ı seveceksiniz, Allah`ın sevdiği tarzı yapacaksınız. Ve o
sevdiği tarz ise Allah`ın sevdiği zâta benzemelisiniz. O`na benzemek
ise, O`na ittiba etmek (tâbi olmak)tir. Ne vakit O`na ittiba etseniz
Allah da sizi sevecek. Zaten siz Allah`ı seversiniz; tâ ki, Allah da
sizleri sevsin"] Bediüzaman Said Nursî, Lem`alar]

Bu âyet-i kerîme ve tefsirinden anlaşıldığı gibi, Allah`ı sevmenin
tarzı, Peygamber Efendimize (SAV) uymaya çalışmaktır. Bir mü`min,
itikad, ahlâk ve ibadette Resûlüllah`a benzemek ve O`nun getirdiği bütün
ahkâmı mümkün olduğu kadar tatbik etmekle Allah`ı sevmiş olur. Ashâb-ı
kirâmın büyüklüğü, Resûlüllah`a tâbi olmakta en ileri seviyede
olmalarındadır. Bu vadide, Hz.Ali (RA) ve Âl-i Beyt`in de müstesna bir
yeri vardır. Öyleyse onları seven her mü`min de, onlar gibi
Peygamberimize (SAV) tâbi olmakla mükelleftirler. Hülâsa, Peygamberimiz
(SAV), Allah`ın sevdiği, razı olduğu insan modelidir. Bir mü`min O
Rehber-i Ekmel`e benzediği ölçüde Allah`ı sevmiş ve O`nun muhabbetini
kazanmış olur.

Peygamberimize benzemek ise, fiilleriyle,
sözleri ve emirleriyle, hâl ve davranışlarıyla O`nun bütün Sünnetine
uymakla mümkün olur. Buna göre, Sünnet-i Seniyye`ye tam riayet etmek
isteyen bir mü`min, Resûlüllah Efendimiz (SAV) gibi -farz, vâcib,
sünnet- bütün namazlarını kılacak, orucunu tutacak, zengin ise hacca
gidecek ve zekât verecek, Kur`an`ı okuyacak, O`nun sevdiklerini sevecek,
sevmediklerini sevmeyecek. O`nun ahlâkına mümkün olduğu kadar uymaya
çalışacaktır. Elbette, Hz.Ali (RA) ve Âl-i Beyt`i sevmek de, Peygamber
Efendimizin (SAV) binler hâllerinden birisidir. Bir Müslüman için, bütün
ibadetleri terk ederek, Peygamberimizin sadece bir haliyle hâllenmek,
elbette kâfi değildir.